Pod pomnikiem ku czci Poległych i Pomordowanych przez hitlerowskiego najeźdźcę w latach 1939-1945 torunianie uczcili 69. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Patriotycznym wystąpieniom towarzyszyły salwy z karabinów Garnizonu Toruń i armat Toruńskiego Bractwa Kurkowego.
1 września 2008 r. minęło 69 lat od wybuchu II wojny światowej. W Toruniu uroczystości z tej okazji tradycyjnie odbyły się na skwerze przy alei Jana Pawła II, pod pomnikiem ku czci Poległych i Pomordowanych przez hitlerowskiego najeźdźcę w latach 1939-1945. Wzięli w nich udział kombatanci, parlamentarzyści naszego regionu, przedstawiciele samorządu wojewódzkiego i miejskiego, przedstawiciele toruńskich instytucji, organizacji patriotycznych, harcerze i uczniowie.
- W tej uroczystej chwili dedykuję Wam słowa sławnej piosenki, które przypomnieliśmy sobie wczoraj, odsłaniając na Rynku Nowomiejskim instalację upamiętniającą powstanie w Toruniu filmu „Prawo i pięść”: „I spójrz/ tam gdzie tylko był dym/ kwiatem zabliźni się wojny ślad/ barwą róż”. Wszystkim Państwu dziękuję za obecność i gest pamięci o tych, którym zawdzięczamy wszystko - mówił do zebranych prezydent Torunia Michał Zaleski.
II WOJNA ŚWIATOWA rozpoczęła się 1 września 1939 po ataku III Rzeszy Niemieckiej w porozumieniu z ZSRR na Polskę w okolicach miasteczka Wieluń i wzdłuż całej granicy niemiecko-polskiej. W chwili wybuchu wojny Polska miała układ sojuszniczy z Francją z 1921 r., układ sojuszniczy z Wielka Brytanią z 25 sierpnia 1939 oraz sojusz z Rumunią, obowiązujący jednak tylko w przypadku ataku ze strony ZSRR. Niemcy były powiązane paktem z Japonią i Włochami oraz układem z ZSRR (pakt Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 1939), który dzielił Europę Środkową na strefy wpływów obu państw i dawał Niemcom wolną rękę w wojnie z Polską.
Formalnie wojna nabrała charakteru światowego 3 września 1939, z chwilą wypowiedzenia jej przez Wielką Brytanię i Francję. 17 września 1939 r. Polskę zaatakowała od strony wschodniej Armia Czerwona, wkraczając do naszego kraju bez określonego w prawie międzynarodowym wypowiedzenia wojny. Kampania wrześniowa skończyła się, kiedy wojska niemieckie i sowieckie zajęły terytorium Polski i zakończył się opór regularnej armii polskiej na terenie kraju. Walka toczyła sie nadal w partyzantce.