Toruński Anioł | www.torun.pl

Serduszko w kolorze ukraińskiej flagi

Turystyka

Toruński Anioł

Toruń pod opieką anioła
Anioł jest elementem wyróżniającym herb Torunia spośród znaków heraldycznych innych polskich miast. Sylwetka anioła pojawiła się w toruńskim herbie po zakończeniu wojny trzynastoletniej w XV wieku i przetrwała do naszych czasów. Dzięki temu anioł jest jednym z najważniejszych symboli Torunia.

Toruński anioł - herb miasta zdobiący wejście do toruńskiego ratusza

Postać anioła nie była wykorzystywana w toruńskich znakach miejskich od początków miasta, to jest od momentu założenia Torunia przez Krzyżaków w 1233 r. Najstarsza, inspirowana obecnością w mieście Krzyżaków, pieczęć toruńska (nazywaną Maryjną, z Madonną lub wielką) przedstawiała dwie okrągłe baszty z bramą pośrodku. W łuku bramy na tronie siedziała Matka Boska z Dzieciątkiem. Madonna z pieczęci była ubrana w welon, na głowie miała koronę z trzech lilii, a na piersiach zawieszony medalion. Pieczęć ta służyła do oznaczania ważnych dokumentów. Jej odcisk znalazł się np. na słynnym traktacie pokojowym zawartym w Toruniu w 1411 r. po bitwie grunwaldzkiej, ale również na dokumencie potwierdzającym przyłączenie się Torunia do Związku Pruskiego w 1440 r. Ostatni raz użyto jej jednak w XX wieku - opieczętowano nią dokument nadania marszałkowi Edwardowi Rydzowi-Śmigłemu honorowego obywatelstwa Torunia.

Administracyjne związki z Krzyżakami Toruń zerwał w 1454 r. Oddanie hołdu przez mieszczan ziemi chełmińskiej w Toruniu królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi oznaczało faktyczną inkorporację miasta w granice Rzeczypospolitej. Inkorporacja i wojna trzynastoletnia, która po niej nastąpiła, zdecydowały o konieczności używania nowych znaków herbowych i pieczęci.

Pierwszy dokument z nową pieczęcią został wydany w Toruniu w styczniu 1470 r. Po raz pierwszy pojawił się na niej motyw anioła toruńskiego, podtrzymującego używaną wcześniej tarczę herbową, na której przedstawiano trzy miejskie baszty z uchyloną bramą pośrodku. Wprowadzenie anioła do herbu Torunia w kontekście długotrwałej i bardzo obciążającej dla miasta wojny tłumaczy się wolą odwołania się mieszkańców do boskiej pomocy. Pod koniec XV wieku wprowadzono nową wersję pieczęci, na której toruński anioł zmienił nieco swoją pozycję: przedstawiono go w pozycji klęczącej i lekko pochylonej nad trzymaną przez niego tarczą. Anioł w tej wersji pieczęci znajdował się przez ponad 300 lat.

Anioł toruński pojawiał się również na pieczęciach Magistratu Miasta Głównego Torunia w okresie Księstwa Warszawskiego, a także w okresie rozbiorów w XIX wieku. Anioł pilnował miasta również w okresie dwudziestolecia międzywojennego. W 1936 r. minister spraw wewnętrznych zatwierdził herb Torunia, w którym „tarczę herbową trzyma klęczący anioł w szacie błękitnej ze skrzydłami srebrnemi. Włosy anioła czarne, twarz i ręce barwy naturalnej”. Anioł z toruńskiego herbu został jednak usunięty po II wojnie światowej. Na szczęście powrócił na swoje miejsce pod koniec grudnia 1991 r.

Dziś toruński anioł strzeże jak w przeszłości całego Torunia. Jego wizerunek obecny jest zwłaszcza na toruńskiej starówce. Znajduje się m.in. na szczycie budynku w Łuku Cezara, na fasadzie Dworu Artusa, nad bramą Ratusza Staromiejskiego czy w witrażu nad wejściem do głównego budynku Urzędu Miasta Torunia.


Czytaj też:

Najczęściej czytane aktualności

  • Na zdjęciu: wirok z drona na zieleń
    Kultura, Miasto
    „Dzień Dziecka” to hasło przewodnie nadchodzącego weekendu! Dla najmłodszych mieszkańców Torunia i ich rodziców atrakcji nie zabraknie A do tego – mamy Kontakt z teatrem. Festiwal trwa!
  • Na zdjęciu: prezydent Michał Zaleski i Katarzyna Czachowska z TZMO podczas konferfencji prasowej przed budynkiem Collegium Maximum
    Kultura, Miasto
    Czternasta edycja Bella Skyway Festival zagości w Toruniu 15-19 sierpnia 2023 r. Po raz drugi swoją instalację zaprezentuje Disney.
  • Kultura, Miasto
    Instytucje toruńskie przygotowały dla najmłodszych mieszkańców szereg atrakcji z okazji Dnia Dziecka. Publikujemy listę wybranych wydarzeń. Sprawdź jak ciekawie w Toruniu spędzić czas wraz ze swoimi pociechami.
  • Stadion Miejski w Toruniu z lotu ptaka, fot. Grupa Falco
    Sport
    Toruński Stadion Miejski jest w pełni bezpieczny dla wszelkiego rodzaju zawodów amatorskich. Ograniczenia dotyczą wydarzeń sportowych I kategorii.
  • Dziewczynka z cukrową watą, fot. Sławomir Kowalski
    Miasto
    Tradycją 1 czerwca w Toruniu jest impreza z okazji Dnia Dziecka w Piernikowym Miasteczku przy ul. Podmurnej. Nie inaczej było w tym roku.
  • Kultura, Miasto
    Poznaliśmy stypendystów Miasta Torunia w dziedzinie kultury na II półrocze 2023 r. Głównym kryterium oceny było to, czy ze względu na obchody 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika projekt twórczy jest inspirowany Jego postacią i dokonaniami oraz promuje Toruń jako Miasto Kopernikańskie.
  • Poznaliśmy stypendystów Miasta Torunia w dziedzinie kultury na II półrocze 2023 r. Głównym kryterium oceny było to, czy ze względu na obchody 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika projekt twórczy jest inspirowany Jego postacią i dokonaniami oraz promuje Toruń jako Miasto Kopernikańskie.
  • W sobotę-niedzielę 3-4 czerwca 2023 r. w godz. 12:00-18:00 Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" organizuje z okazji Dnia Dziecka ciekawe wydarzenie - grę miejską, odkrywającą tajemnice Torunia w czasach Mikołaja Kopernika.
  • Obywatele Ukrainy przebywający na terenie Torunia mogą skorzystać z bezpłatnej doraźnej pomocy psychologicznej.
  • Do sportowej rywalizacji przystąpi 66 miast na prawach powiatu, a Toruń jest jednym z nich. Oficjalny start wyzwania już 1 czerwca!
  • Ruszyły zapisy do powszechnego programu bezpłatnych szczepień przeciw HPV dla dziewcząt i chłopców w wieku 12 i 13 lat.
  • 31 maja 2023 roku rozpoczął się 27. Międzynarodowy Festiwal Teatralny Kontakt. Potrwa do 7 czerwca 2023 r.
  • Opublikowana została lista wniosków z propozycjami do budżetu obywatelskiego Torunia na rok 2024. Jest na niej 158 projektów.
  • Specjalistyczny Szpital Miejski im. Mikołaja Kopernika w Toruniu został uhonorowany w Monachium przez Europejską Organizację Udarową (ESO).