Toruński Anioł | www.torun.pl

Serduszko w kolorze ukraińskiej flagi

Turystyka

Toruński Anioł

Toruń pod opieką anioła
Anioł jest elementem wyróżniającym herb Torunia spośród znaków heraldycznych innych polskich miast. Sylwetka anioła pojawiła się w toruńskim herbie po zakończeniu wojny trzynastoletniej w XV wieku i przetrwała do naszych czasów. Dzięki temu anioł jest jednym z najważniejszych symboli Torunia.

Toruński anioł - herb miasta zdobiący wejście do toruńskiego ratusza

Postać anioła nie była wykorzystywana w toruńskich znakach miejskich od początków miasta, to jest od momentu założenia Torunia przez Krzyżaków w 1233 r. Najstarsza, inspirowana obecnością w mieście Krzyżaków, pieczęć toruńska (nazywaną Maryjną, z Madonną lub wielką) przedstawiała dwie okrągłe baszty z bramą pośrodku. W łuku bramy na tronie siedziała Matka Boska z Dzieciątkiem. Madonna z pieczęci była ubrana w welon, na głowie miała koronę z trzech lilii, a na piersiach zawieszony medalion. Pieczęć ta służyła do oznaczania ważnych dokumentów. Jej odcisk znalazł się np. na słynnym traktacie pokojowym zawartym w Toruniu w 1411 r. po bitwie grunwaldzkiej, ale również na dokumencie potwierdzającym przyłączenie się Torunia do Związku Pruskiego w 1440 r. Ostatni raz użyto jej jednak w XX wieku - opieczętowano nią dokument nadania marszałkowi Edwardowi Rydzowi-Śmigłemu honorowego obywatelstwa Torunia.

Administracyjne związki z Krzyżakami Toruń zerwał w 1454 r. Oddanie hołdu przez mieszczan ziemi chełmińskiej w Toruniu królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi oznaczało faktyczną inkorporację miasta w granice Rzeczypospolitej. Inkorporacja i wojna trzynastoletnia, która po niej nastąpiła, zdecydowały o konieczności używania nowych znaków herbowych i pieczęci.

Pierwszy dokument z nową pieczęcią został wydany w Toruniu w styczniu 1470 r. Po raz pierwszy pojawił się na niej motyw anioła toruńskiego, podtrzymującego używaną wcześniej tarczę herbową, na której przedstawiano trzy miejskie baszty z uchyloną bramą pośrodku. Wprowadzenie anioła do herbu Torunia w kontekście długotrwałej i bardzo obciążającej dla miasta wojny tłumaczy się wolą odwołania się mieszkańców do boskiej pomocy. Pod koniec XV wieku wprowadzono nową wersję pieczęci, na której toruński anioł zmienił nieco swoją pozycję: przedstawiono go w pozycji klęczącej i lekko pochylonej nad trzymaną przez niego tarczą. Anioł w tej wersji pieczęci znajdował się przez ponad 300 lat.

Anioł toruński pojawiał się również na pieczęciach Magistratu Miasta Głównego Torunia w okresie Księstwa Warszawskiego, a także w okresie rozbiorów w XIX wieku. Anioł pilnował miasta również w okresie dwudziestolecia międzywojennego. W 1936 r. minister spraw wewnętrznych zatwierdził herb Torunia, w którym „tarczę herbową trzyma klęczący anioł w szacie błękitnej ze skrzydłami srebrnemi. Włosy anioła czarne, twarz i ręce barwy naturalnej”. Anioł z toruńskiego herbu został jednak usunięty po II wojnie światowej. Na szczęście powrócił na swoje miejsce pod koniec grudnia 1991 r.

Dziś toruński anioł strzeże jak w przeszłości całego Torunia. Jego wizerunek obecny jest zwłaszcza na toruńskiej starówce. Znajduje się m.in. na szczycie budynku w Łuku Cezara, na fasadzie Dworu Artusa, nad bramą Ratusza Staromiejskiego czy w witrażu nad wejściem do głównego budynku Urzędu Miasta Torunia.


Czytaj też:

Najczęściej czytane aktualności

  • Kultura, Miasto
    Toruński Jarmark Bożonarodzeniowy już działa. Na inaugurację ulicami starówki przeszła świąteczna parada, a na Rynku Staromiejskim pojawił się sam św. Mikołaj.
  • Na zdjęciu: pomnik Mikołaja Kopernika ubrany w czerwoną czapkę św. Mikołaja
    Kultura, Miasto, Sport
    W ten weekend w Toruniu rządzą Mikołaje, którzy przyjadą z całej Polski, żeby przebiec ulicami naszego miasta półmaraton lub dystanse 10 i 5 km. Można też pomóc przedświątecznie św. Mikołajowi i wyszukać prezenty dla bliskich na weekendowych jarmarkach.
  • Na zdjęciu: uczestnicy biegu w strojach Świętego Mikołaja stoją na linii startu na Rynku Staromiejskim, w tle ratusz
    Miasto, Sport
    Kilka tysięcy Mikołajów po raz kolejny zapełni ulice Torunia. W niedzielę, 3 grudnia 2023 roku, rusza 21. edycja Festiwalu Biegów Świętych Mikołajów.
  • Drogi, Miasto
    Konferencja poświęcona mostowi Generał Elżbiety Zawackiej, pamiątkowe zdjęcie po 10 latach, rzeźbienie mostu w lodzie - to niektóre wydarzenia, które będą towarzyszyły obchodom 10. rocznicy powstania mostu drogowego Generał Elżbiety Zawackiej. Te zaplanowano na 8 i 9 grudnia 2023 r.
  • Kultura, Miasto
    W sobotę 9 grudnia 2023 r. zapraszamy do Centrum Innowacyjnej Edukacji na bezpłatne “Profilaktyczne Mikołajki”.
  • Na zdjęciu: iluminacja świąteczna zawieszona nad ulicą Szeroką
    Miasto
    W zespole staromiejskim pojawiły się już pierwsze elementy iluminacji świątecznej. 29 listopada 2023 r. montowane będą ozdoby na kolejnych obiektach i ulicach.
  • Kilka tysięcy Mikołajów po raz kolejny zapełni ulice Torunia. W niedzielę, 3 grudnia 2023 roku, rusza 21. edycja Festiwalu Biegów Świętych Mikołajów.
  • Przy ul. Dziewulskiego 41c w Toruniu trwa budowa basenu rehabilitacyjnego dla Zespołu Szkół nr 19, w którym uczą się dzieci z niepełnosprawnościami.
  • 2 grudnia 2023 r. Oddział Miejski PTTK w Toruniu zaprasza mieszkańców miasta i regionu do udziału w kolejnej wyprawie z cyklu "Wędrówki rodzinne z PTTK".
  • Chcesz wiedzieć, czy Twoje dane osobowe nie zostały gdzieś ujawnione? Możesz to sprawdzić w specjalnej wyszukiwarce.
  • Na Rudaku w Toruniu powstanie 6 nowych domów. W przetargu organizowanym przez Wydział Gospodarki Nieruchomościami UMT sprzedano 6 parceli pod budownictwo jednorodzinne. Nowi właściciele zapłacą miastu za kupione działki łącznie 1 992 750 zł.
  • Dzięki funduszom unijnym cztery toruńskie szkoły ponadpodstawowe wzbogaciły się o nowoczesne pracownie do innowacyjnego kształcenia zawodowego.
  • W sobotę 9 grudnia 2023 r. zapraszamy do Centrum Innowacyjnej Edukacji na bezpłatne “Profilaktyczne Mikołajki”.
  • W rocznice śmierci śp. Wandy Szuman i śp. o. Władysława Wołoszyna ich groby na cmentarzu św. Jerzego odwiedził zastępca prezydenta Torunia Paweł Gulewski.