Toruński gotyk | www.torun.pl

Serduszko w kolorze ukraińskiej flagi

Turystyka

Toruński gotyk

Toruń - gotyk na dotyk

W Toruniu znajduje się największa - po Krakowie - liczba autentycznych zabytków sztuki i architektury gotyckiej w Polsce. Gotyk jest znakiem rozpoznawczym Torunia. Dlatego oficjalnym hasłem promocyjnym miasta są słowa: "Toruń - gotyk na dotyk".

Toruń założono w czasach średniowiecza (akt lokacji w 1233 r.). Miasto uniknęło w swojej burzliwej historii zniszczeń o totalnym zasięgu, choć wiele średniowiecznych budowli (m.in. kościół św. Mikołaja  i zamek krzyżacki) zostało zniszczonych. Wiele zachowanych średniowiecznych zabytków wykonano zgodnie z kanonem gotyckim.



Jednym z argumentów, które zdecydowały o tym, że toruńska starówka została 4 grudnia 1997 r. wpisana na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO, był autentyzm średniowiecznego i gotyckiego profilu Torunia. W sporządzonym przez zespół toruńskich naukowców opracowaniu, które stanowiło główną część wniosku o zaliczenie Torunia do grona miejsc dziedzictwa światowego, zaznaczono niezwykłą wagę zachowanej, średniowiecznej i gotyckiej spuścizny:

  • w Toruniu powstało i przetrwało do dziś wiele średniowiecznych budowli. Wszystkie reprezentują najlepsze osiągnięcia gotyckiej architektury ceglanej w Europie;
  • zachowane w Toruniu domy mieszkalne stanowią największy i najlepiej zachowany zespół gotyckiej architektury mieszkalnej w Europie północnej; 
  • zachowany w stanie zbliżonym do pierwotnego unikalny układ przestrzenny to cenne źródło materialne do dziejów rozwoju miast w średniowiecznej Europie; 
  • Ratusz Staromiejski łączy w sposób nigdzie indziej niespotykany funkcje sądowe, administracyjne i handlowe; 
  • toruński zespół staromiejski łączy w sobie cechy nadrzecznego miasta portowego, miasta podwójnego (Stare i Nowe Miasto) z cechami miasta sprzężonego z zamkiem; 
  • w Toruniu, niezależnie od wysokiego stopnia samodzielności, widoczne są wpływy przodujących ośrodków sztuki europejskiej z Brugią, Gandawą i Lubeką na czele. Fakt ten uznaje się za świadectwo istnienia europejskiej wspólnoty kulturowej miast hanzeatyckich; 

Toruń był w średniowieczu związany z wieloma wydarzeniami o ogromnej wadze i znaczeniu historycznym. Odegrał ważną rolę w chrystianizacji i kolonizacji Prus, był głównym pośrednikiem w hanzeatyckim handlu z Europą wschodnią, był też w tej części Europy najważniejszym ośrodkiem kształtowania się poczucia tożsamości stanowej mieszczaństwa oraz miejscem podpisania Traktatu Toruńskiego w 1466 r.

Potwierdzeniem niezwykłej klasy toruńskiej starówki jest również raport sporządzony przez litewskiego prof. Jonasa Glemzę, który złożył wizytę ekspercką w Toruniu w październiku 1996 r. Wyrażone w nim opinie o materiale nominacyjnym i uwagi o stanie miasta stały się podstawą pozytywnej decyzji Komitetu UNESCO w Neapolu z 4 grudnia 1997 r. Zawarte w raporcie prof. Jonasa Glemzy wnioski są spisem powodów, dla których Toruń stał się własnością kulturową całego świata. Oto niektóre spostrzeżenia raportu prof. Jonasa Glemzy:

  • Cenna zabudowa historycznego miasta - średniowieczne kościoły, ratusz - reprezentuje sobą arcydzieła ludzkiego geniuszu twórczego. Spełniają one wymagania średniowiecznego systemu obronnego (mury, bramy, ruiny zamku, położenie Starego i Nowego Miasta). 
  • Toruń został wpisany na listę siedmiu centrów historycznych Polski. 
  • W skład nominacji wchodzą Stare i Nowe Miasto (wyraźne przykłady średniowiecznego rozplanowania miasta) oraz ruiny Zamku Krzyżackiego. 
  • Do kryteriów nominacyjnych zaliczają się: historia średniowiecznego miasta, szczególnie jego idee naukowe i znaczenie miasta dla regionu. 
  • Toruń jest wspaniałym przykładem średniowiecznego miasta-portu rzecznego w swej historii łączącego Polskę, Niemcy, Prusy, Skandynawię i Litwę. 
  • W obszarze Starego i Nowego Miasta przetrwały liczne, autentyczne, wartościowe budowle gotyckie, renesansowe i barokowe. 
  • Toruń posiada także cenny, dwupierścieniowy system fortyfikacji miejskich wzniesiony przez Prusaków – zabytek XIX-wiecznej architektury obronnej. 
  • Toruń to unikalne wśród miast Związku Hanzeatyckiego miejsce urodzin Mikołaja Kopernika.

>>> Przejdź do stron o toruńskich zabytkach


Czytaj też:

Najczęściej czytane aktualności

  • Kultura, Miasto
    Toruński Jarmark Bożonarodzeniowy już działa. Na inaugurację ulicami starówki przeszła świąteczna parada, a na Rynku Staromiejskim pojawił się sam św. Mikołaj.
  • Na zdjęciu: pomnik Mikołaja Kopernika ubrany w czerwoną czapkę św. Mikołaja
    Kultura, Miasto, Sport
    W ten weekend w Toruniu rządzą Mikołaje, którzy przyjadą z całej Polski, żeby przebiec ulicami naszego miasta półmaraton lub dystanse 10 i 5 km. Można też pomóc przedświątecznie św. Mikołajowi i wyszukać prezenty dla bliskich na weekendowych jarmarkach.
  • Pracownik montuje choinkę w otworze chodnika
    Miasto
    Z Nadleśnictwa Golub-Dobrzyń przyjechała do nas choinka, która 1 grudnia 2023 r. stanęła na toruńskim Rynku Staromiejskim.
  • Miasto
    - Proszę o przyjęcie w imieniu torunianek i torunian potwierdzenia trwałej przyjaźni Torunia z polskim środowiskiem artyleryjskim. Na toruńskiej ziemi będziecie traktowani zawsze jako elita polskiej armii i nasi przyjaciele - powiedział podczas obchodów Święta Wojsk Rakietowych i Artylerii prezydent Torunia Michał Zaleski.
  • Eko, Inwestycje, Miasto
    Na kilku odcinkach ul. Bema w Toruniu zdejmowana jest kostka betonowa i powstają miejsca dla roślin. Zostanie nawieziona tam urodzajna ziemia. Pojawi się też ponad 4600 sztuk sadzonek, w tym róż okrywowych o czerwonych kwiatach, a w najwęższych miejscach trzcinnika ostrokwiatowego.
  • Świąteczny tramwaj startuje w Mikołajki
    Miasto, MZK
    Już w najbliższą środę, jak co roku tradycyjnie 6 grudnia - w Mikołajki - w trasę ruszy świąteczny, iluminowany tramwaj Miejskiego Zakładu Komunikacji.
  • Zakończyły się prace polegające na wykonaniu specjalistycznych zabiegów pielęgnacyjnych na pięciu toruńskich pomnikach przyrody. Miały one na celu polepszenie ich stanu zdrowotnego i poprawę warunków bezpieczeństwa dla osób przebywających w ich bezpośrednim sąsiedztwie.
  • W dniach 4-10 grudnia 2023 roku Toruń będzie gospodarzem Mistrzostw Polski Seniorek i Seniorów w boksie olimpijskim. Poznaj program zawodów.
  • Na kilku odcinkach ul. Bema w Toruniu zdejmowana jest kostka betonowa i powstają miejsca dla roślin. Zostanie nawieziona tam urodzajna ziemia. Pojawi się też ponad 4600 sztuk sadzonek, w tym róż okrywowych o czerwonych kwiatach, a w najwęższych miejscach trzcinnika ostrokwiatowego.
  • Muzeum Okręgowe w Toruniu już po raz 44. zorganizowało Międzynarodowy Konkurs Plastyczny dla Dzieci i Młodzieży „Moja Przygoda w Muzeum”. Uroczyste wręczenie nagród laureatom oraz otwarcie wystawy pokonkursowej, na które serdecznie zapraszamy, odbędzie się 8 grudnia 2023 r. o godz. 12.00. w Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego.
  • Spadła liczba dewastacji i kradzieży, z roweru korzystają chętniej mężczyźni, a średni czas wypożyczenia roweru to 22 minuty - tak najkrócej można podsumować kończący się sezon roweru miejskiego Torvelo w Toruniu. Rowery trafiły do magazynu, gdzie zostaną przygotowane do nowego sezonu, który ruszy 1 marca 2024 r.
  • Prezes Rady Ministrów wprowadził trzeci stopień alarmowy CHARLIE-CRP oraz drugi stopień alarmowy BRAVO na terenie całej Polski. Obowiązują one od godz. 00:00 dnia 1 grudnia 2023 r. do godz. 23:59 dnia 29 lutego 2024 r.
  • Po ponad 10 latach nieobecności 30 listopada 2023 r. w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu uruchomione zostało Wahadło Foucaulta.
  • W ten weekend w Toruniu rządzą Mikołaje, którzy przyjadą z całej Polski, żeby przebiec ulicami naszego miasta półmaraton lub dystanse 10 i 5 km. Można też pomóc przedświątecznie św. Mikołajowi i wyszukać prezenty dla bliskich na weekendowych jarmarkach.