„Baloniarze garnizonu toruńskiego w służbie Niepodległej” – taki tytuł nosi wystawa otwarta 13 sierpnia 2020 r. w Książnicy Kopernikańskiej. To pierwszy akcent uroczystości związanych z odsłonięciem repliki Pomnika Żołnierzy Wojsk Balonowych.
Ekspozycja poświęcona żołnierzom toruńskiego batalionu balonowego powstała z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Torunia. W siedzibie Książnicy Kopernikańskiej przy ul. Słowackiego 8 pokazano autentyczne i unikatowe pamiątki po żołnierzu toruńskiego batalionu balonowego (1bbal) Stanisławie Kołodziejczaku – powstańcu wielkopolskim, mechaniku aeronautycznym. Użyczyła je jego wnuczka, Jolanta Przybylak z Lubicza Dolnego, członkini ToMiTo.
Na wystawie zaprezentowano także druki z kolekcji Książnicy Kopernikańskiej oraz zbiory prywatne (druki, dokumenty życia społecznego, odznaki żołnierzy 1bbal), które udostępnił Mariusz Thomas z ToMiTo. Całość uzupełniają cztery repliki witrażowe – sterowca „Lech” oraz trzech balonów – „LOPP”, „Tadeusz Kościuszko” i „Polonia”, wykonane w toruńskiej pracowni Sławomira Intka (pasjonata lotnictwa i wnuka powstańca wielkopolskiego – Józefa Intka).
Wystawa powstała z okazji ponownego odsłonięcia w Toruniu Pomnika Żołnierzy Wojsk Balonowych. W wernisażu wziął udział zastępca prezydenta Paweł Gulewski. Ekspozycję można oglądać do 31 października 2020 r. Jej organizatorami są: Gmina Miasta Toruń, Książnica Kopernikańska, Towarzystwo Miłośników Torunia, Pracownia witraży Intek-Art w Toruniu.
Monument stanie w Parku Miejskim na Bydgoskim Przedmieściu. Główne uroczystości odbędą się 14 sierpnia 2020 r. o godz. 18.00, poprzedzone Piknikiem Wojskowym. Pomnik Żołnierzy Wojsk Balonowych powróci do Torunia z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Torunia i dzięki wsparciu finansowemu Gminy Miasta Toruń, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Urzędu Marszałkowskiego Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Monument, który stanął w parku miejskim w maju 1937 roku, był symbolem związków Torunia z przedwojenną aeronautyką i wojskami balonowymi. Został wykonany według projektu artysty rzeźbiarza Michała Kamieńskiego. W międzywojennym Toruniu stacjonował batalion balonowy (1bbal), tu działała Szkoła Podchorążych Wojsk Balonowych, odbywały się pokazy i zawody baloniarskie, często w dniu święta batalionu – 5 maja. Stacjonujący w mieście baloniarze wielokrotnie odnosili sukcesy w krajowych i międzynarodowych zawodach sportowych, m.in. w międzynarodowej rywalizacji o Puchar Gordona-Benetta, czy Krajowych Zawodach Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza.
Galeria zdjęć z wystawy
Fot. Wojtek Szabelski