35. rocznica wyborów 1989 r. | www.torun.pl

4 czerwca 2024 r. obchodzić będziemy 35. rocznicę pierwszych demokratycznych wyborów do Sejmu i Senatu.

Organizatorami toruńskich obchodów 35. rocznicy wyborów z 4 czerwca 1989 roku są Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki i Prezydent Miasta Torunia Paweł Gulewski.

We wtorek 4 czerwca 2024 r. o godz. 10:45 nastąpi złożenie kwiatów pod tablicą NSZZ Solidarność przy ul. Piekary. Następnie o godz. 11:00 w karczmie U Damroki przy pl. 4 czerwca 1989 r. toruńska młodzież spotka się z działaczami Solidarności - bohaterami czerwca 1989 roku.

Rocznicę wyborów wspominać będziemy także w przestrzeni miasta - od 4 do 7 czerwca 2024 r. na pl. 4 czerwca 1989 roku będą ustawione słupy ogłoszeniowe, na których zostaną prezentowane materiały wyborcze z 1989 roku.

Również 4 czerwca 2024 r. o godz. 18:00 w Sali Wielkiej Dworu Artusa odbędzie się XX jubileuszowa edycja koncertu kompozytorskiego Pięciolinia Wolności, który ma uczcić i przypomnieć rocznicę pierwszych wolnych wyborów – przejdź do informacji o koncercie.

4 czerwca 1989 roku odbyły się w Polsce historyczne wybory do Sejmu i Senatu. Przeprowadzono je zgodnie z ustaleniami poczynionymi przy Okrągłym Stole. Po raz pierwszy od 1947 roku rządzący niepodzielnie Polską komuniści dopuścili możliwość wyboru kandydatów niekontrolowanej przez siebie opozycji, którą w głównej mierze stanowił, mający poparcie NSZZ „Solidarność", Komitet Obywatelski „Solidarność". Jego kandydaci, zwani też „drużyną Wałęsy", odnieśli miażdżące zwycięstwo w całkowicie wolnych wyborach do odrodzonego Senatu, zdobywając 99 miejsc na 100. W równie przekonującym stylu, w niczym nieskrępowanej walce wyborczej zdobyli 161 miejsc (35%) w Sejmie.

W wyniku wyborów 4 czerwca 1989 roku Polska stała się pierwszym państwem w bloku państw zależnych od Związku Sowieckiego, w którym odbyły się powszechne, wolne i demokratyczne wybory do jednej z izb parlamentu (Senatu) i w którym autentyczna opozycja znalazła się w Sejmie. To zwycięstwo zapoczątkowało proces przywracania Polsce suwerenności, demokracji i praworządności. Jego konsekwencją był powrót zasad rynkowych do gospodarki, odrodzenie samorządności terytorialnej oraz członkostwo naszego kraju w NATO i Unii Europejskiej.

W Toruniu i ówczesnym województwie toruńskim imponującą rozmachem kampanię wyborczą kandydatom „Solidarności" przeprowadził, powołany przez Antoniego Stawikowskiego 18 kwietnia 1989 roku, Komitet Obywatelski „Solidarność" w Toruniu. Szefem kampanii wyborczej był Stanisław Śmigiel. Biurem Wyborczym, które mieściło się w siedzibie NSZZ „Solidarność" przy ul. Mickiewicza kierowała Krystyna Sienkiewicz. Nad finansami czuwał Andrzej Madrak, zaś organizowaniem sieci członków obwodowych komisji wyborczych i mężów zaufania solidarnościowych kandydatów zajmował się Kazimierz Kozłowski. Rzeszy wolontariuszy angażujących się bezinteresownie w solidarnościową kampanię wyborczą towarzyszył niesłychany entuzjazm i świadomość uczestnictwa w historycznym wydarzeniu. Był to czas niezwykłej, obywatelskiej aktywności wszystkich środowisk i warstw społecznych ówczesnego Torunia. Do rangi symbolu zaliczyć należy wyjątkowe zaangażowanie w solidarnościową kampanię wyborczą środowisk byłych żołnierzy Armii Krajowej, w tym w szczególności Elżbiety Zawackiej „Zo". W Toruniu z ramienia Komitetu Obywatelskiego „Solidarność" weszli wtedy do Senatu prof. Stanisław Dembiński oraz prof. Alicja Grześkowiak, a do Sejmu Jan Wyrowiński oraz Krzysztof Żabiński.

20 kwietnia 2023 roku Rada Miasta Torunia, uznając przełomowy charakter wyborów 4 czerwca 1989 roku, jednogłośnie podjęła uchwałę w sprawie nadania terenowi zieleńca położonego pomiędzy ulicami Wały gen. Sikorskiego, aleja Solidarności, Odrodzenia i Uniwersytecka nazwy Plac 4 czerwca 1989 roku. Jest to z jednej strony wyraz szacunku i uznania dla wszystkich działaczy opozycji, w szczególności tych z „Solidarności", których odwaga i poświecenie doprowadziły do przeprowadzenia wyborów, zaś z drugiej strony wyraz pamięci o tych, których gremialne głosowanie na kandydatów „Solidarności" zadecydowało o upadku komunizmu w naszym kraju.

Fot. Wojtek Szabelski