toruńska katedra jak nowa

Zakończył się największy w historii toruńskiej katedry śś. Janów Chrzciciela i Ewangelisty program renowacji.

Po trwających kilkanaście lat pracach toruńska katedra, najstarszy kościół w Toruniu - miejsce chrztu Mikołaja Kopernika - ma całkowicie odnowione elewacje, wymieniony dach oraz odrestaurowane wnętrze, w którym przywrócono blask freskom, ołtarzom i sklepieniom. Bez wątpienia był to największy w historii obiektu program konserwatorsko-restauratorski, od 2010 r. realizowany z udziałem funduszy unijnych z programu "Toruńska Starówka – ochrona i konserwacja dziedzictwa kulturowego UNESCO" (9,3 mln zł). W ciągu minionych 13 lat renowacja gotyckiego zabytku pochłonęła łącznie około 40 mln zł, na które prócz środków unijnych złożyły się dotacje miasta, województwa oraz fundusze własne diecezji i parafii świętojańskiej. O ogromie wykonanych robót świadczą liczby: odnowiono 6600 m kw. elewacji, 6900 m kw. ścian i sklepień, 1500 m kw. polichromii, 4 kaplice, a w nich 360 m kw. elementów drewnianych, w tym snycerskich i rzeźbiarskich oraz 240 mkw. polichromii i złoceń i 19 obrazów. Niektóre z odnowionych elementów wyposażenia, po oczyszczeniu lub usunięciu przemalowań, całkowicie zmieniły wygląd.

O szczegółach przeprowadzonych w kościele prac konserwatorsko-restauratorskich była mowa 5 października 2013 r. na sesji popularno-naukowej w Dworze Artusa pt. "Katedra diecezji toruńskiej - historia i współczesność". W obecności parlamentarzystów, marszałka, wojewody, prezydenta Torunia i wielu gości z całej Polski nagrodzono osoby zasłużone dla renowacji katedry i dokumentacji przeprowadzonych prac.

Prezydent Torunia Michał Zaleski nagrodził parafię katedralną śś. Janów Statuetką Herbu Torunia, a statuetkami Anioła: ks. proboszcza Marka Rumińskiego, Małgorzatę Dobrzyńską-Musielę - prezes toruńskiej firmy Restauro - głównego realizatora prac na elewacji i we wnętrzu katedry, a także dr hab. Jadwigę Łukaszewicz i dr arch. Lucynę Czyżniewską - członkinie Rady Konserwatorskiej katedry. Ksiądz proboszcz Marek Rumiński, który przez kilkanaście lat organizował i nadzorował program odnowy kościoła oraz zabiegał o fundusze na ten cel, został też uhonorowany przez senatorów Jana Wyrowińskiego i Michała Wojtczaka Medalem Senatu RP, a także najwyższym odznaczeniem marszałka województwa „Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano Pomeraniensis”.

Medal Za Zasługi dla Diecezji Toruńskiej, nadany przez Biskupa Toruńskiego, otrzymali: prof. Elżbieta Pilecka - historyk sztuki, badaczka dziejów katedry, Joanna Ziemlewicz - konserwator ołtarzy katedralnych, Katarzyna Kluczwajd - historyk sztuki, muzealnik, autorka i redaktorka publikacji dotyczących toruńskich świątyń, w tym najnowszego dzieła poświęconego katedrze, oraz Andrzej Skowroński - fotograf dokumentujący prace konserwatorskie i wnętrza wielu toruńskich zabytków.

Po zakończonych pracach katedra śś. Janów została uroczyście poświęcona i otworzyła swoje podwoje dla zwiedzających. To ważne w dziejach Torunia i kościoła wydarzenie uczciły: dźwięk dzwonu Tuba Dei, który odzywa się tylko kilka razy w roku, uroczysta Msza święta, koncert Chóru Chłopięcego i Męskiego "Poznańskie Słowiki" oraz nocne zwiedzanie odnowionego zabytku, w tym prezentacja odrestaurowanych organów romantycznych, wejście na wieżę wraz z projekcją filmu 3D o katedrze i zejście do krypty w podziemiach. Mieszkańcy i turyści mieli też okazję po raz pierwszy zobaczyć nowy element wystroju świątyni – ufundowany przez kanoników diecezjalnych ołtarz Jana Pawła II projektu Andrzeja Ryczka, z obrazem toruńskiej malarki Ewy Miki.

Z okazji zakończenia prac w kościele została wydana praca zbiorowa pt. "Opus temporis. Toruńskiej katedry historia najnowsza. Prace konserwatorskie i restauratorskie w latach 2000-2013". Bogato ilustrowane dzieło (521 zdjęć), jest udokumentowaniem i podsumowaniem prac w katedrze, adresowanym do szerokiego grona odbiorców.