Budżet obywatelski w Toruniu

Budżet obywatelski - to szczególny sposób decydowania o części wydatków publicznych. Jest to specyficzna forma konsultacji społecznych, w których władze lokalne oddają do dyspozycji mieszkańców część miejskiego budżetu.

Dzięki temu każdy z nas może samodzielnie zgłaszać pomysły, a potem decydować w głosowaniu, na co te pieniądze zostaną wydane.

W Toruniu budżet obywatelski działa od 2014 r., przy czym edycje na lata 2014-2019 odbywały się pod nazwą budżetu partycypacyjnego. W miastach realizujących zadania powiatów, a do takich należy także Toruń, budżet obywatelski jest obowiązkowy. Procedura zgłaszania, weryfikacji i wyboru projektów odbywa się na podstawie Regulaminu budżetu obywatelskiego w Toruniu, którego zaktualizowana wersja zaczęła obowiązywać od 28 lutego 2019 r. Kolejna aktualizacja regulaminu nastąpiła 15 kwietnia 2021 r.

Zgodnie z regulaminem

Terminarz działań nie przewiduje sztywnych dat rozpoczęcia procedury budżetu obywatelskiego. Regulamin wyznacza natomiast minimalne okresy na wykonanie poszczególnych etapów:
- najpierw Prezydent ogłasza kwotę, jaką mieszkańcy rozdzielają w ramach budżetu obywatelskiego, z podziałem na pule osiedlowe i ogólnomiejską;
- w tym samym momencie poznajemy terminy rozpoczęcia i zakończenia składania wniosków - okres ten wynosi co najmniej 21 dni;
- później następuje sprawdzenie formalne, opiniowanie - także przez mieszkańców - i ocena merytoryczna wniosków, co trwa łącznie ponad 2 miesiące;
- następnie ogłaszane są wstępne listy projektów do głosowania i mamy siedmiodniowy czas na składanie odwołań dotyczących projektów nieumieszczonych na tych listach;
- po rozpatrzeniu odwołań ogłaszana jest ostateczna lista projektów do głosowania i po minimum siedmiu dniach rozpoczyna się głosowanie.
Nie ma ograniczenia wiekowego dla osób składających wnioski i głosujących na projekty. Ale osoby niepełnoletnie muszą dostarczyć zgodę rodziców lub opiekunów prawnych na swój udział w budżecie obywatelskim.
Wartość pojedynczego projektu zgłaszanego do puli lokalnej podlega ograniczeniu - jest to maksymalnie 300 tys. zł dla projektów inwestycyjnych, remontowych i z zakresu urządzenia zieleni oraz 80 tys. zł dla pozostałych. Oczywiście wartość ta nie może przekroczyć kwoty dostępnej w danej pili lokalnej.
Zgłaszane projekty muszą miec poparcie, a liczba podpisów wymaganych na liście poparcia dla wniosku zależy od ilości mieszkańców danego osiedla i wynosi od 2 osób dla małych osiedli, takich jak Kaszczorek do 15 osób dla osiedli największych oraz dla puli ogólnomiejskiej. Informacja na ten temat znajduje się w regulaminie. Liczba ta jest podawana także m.in. na formularzach wniosków.
Mieszkańcy mogą opiniować projekty na etapie weryfikacji. Dokumenty będą dostępne w Internecie w ciągu 14 dni od zakończenia naboru wniosków.
Mieszkańcy mogą składać odwołania jeżeli ich projekty nie zostaną umieszczone na wstępnej liście do głosowania. Będą mieli na to 7 dni od ogłoszenia wstępnych list.
Głosowanie na projekty musi być bezpośrednie. Oznacza to, że nie można np. zbierać na osiedlach papierowych kart do głosowania i wrzucać ich hurtem do urny. Każdy chętny torunianin musi zagłosować osobiście - przez Internet, pocztą tradycyjną lub wrzucając wypełnioną przez siebie kartę do urny.
W czasie głosowania można swobodnie wybrać listę lokalną - wg własnego interesu życiowego, ale można wybierać projekty tylko z jednej listy lokalnej i z listy ogólnomiejskiej.
Niewykorzystane pieniądze z pul lokalnych tworzą rezerwę na nieprzewidziane wydatki związane z realizacją wybranych projektów. Dopiero w drugiej kolejności są one przekazywane do puli ogólnomiejskiej. Pozwala to uniknąć niespodzianek wynikających ze wzrostu cen towarów i usług.