Gnomon odnowiony

6 czerwca 2024 r. zakończyły się prace związane z renowacją zegara słonecznego w Dolinie Marzeń.

Instalacja na skwerze w rejonie placu Rapackiego powstała pół wieku temu z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Pomnik zaprojektowała w 1971 r. para toruńskich rzeźbiarzy - Ewelina Szczech-Siwicka i Henryk Siwicki. Na miejscu stanął przed jubileuszem 19 lutego 1973 r.

Kula o średnicy 3,5 metra ma na obwodzie 13 wklęsłych tablic z brązu z numeracją godzin od 6.00 do 18.00. Na każdej z płyt znajduje się pochylona analemma czyli figura zakreślana na niebie przez Słońce widziane z określonego punktu codziennie o tej samej godzinie. Kulę wykonało Toruńskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego, tablicę pamiątkową odlały Zakłady Maszyn Biurowych Predom-Metron, a tarcze ustawiał toruński astronom prof. Andrzej Strobel.

W następnych latach zegar był dewastowany, a jego elementy padały łupem złodziei. Ostatni poważniejszy remont przeszedł w latach 1997–1998. Koszt naprawy wyniósł wówczas 86 tys. zł.

Obecne prace renowacyjne przeprowadzone zostały na podstawie programu konserwatorskiego opracowanego przez prof. dr hab. Jadwigę Łukaszewicz z UMK pod nadzorem Miejskiego Konserwatora Zabytków, przy udziale autorki pomnika pani Eweliny Szczech-Siwickiej oraz dr hab. Andrzeja Strobla z Instytutu Astronomii UMK.

Zakres zadania obejmował:

przeprowadzenie konserwacji profilaktycznej,
udrożnienie wszystkich otworów wentylacyjnych,
usunięcie powierzchniowych zabrudzeń, przyczyn oraz produktów korozji,
powierzchniowe zabezpieczenie antykorozyjne,
zrekonstruowanie gnomonów w celu przywrócenia obiektowi funkcji zegara słonecznego.

Prace wykonała firma Bartosz Kruk Bilcza z Morawicy za kwotę 118 400 zł brutto.

Fot. Sławomir Kowalski