Art Moves 2014

„Więcej czy mniej wolności?” – to hasło przewodnie Międzynarodowego Festiwalu Sztuki na Bilbordach „Art Moves”. Po raz siódmy wyjdzie w przestrzeń Torunia, by zmuszać do myślenia, niepokoić, wzbudzać refleksję. Prace podziwiać można między 1 września a 7 października. Oficjalna inauguracja festiwalu – 5 września.

Jak sami organizatorzy z Fundacji Rusz piszą, poprzez festiwal chcą poruszać serca i umysły, skupić się na tym, co dotyczy współczesnego człowieka i świata, w którym żyje. Stąd wybór hasła tegorocznej edycji.

- W Polsce jest w tym roku sporo rocznic wolnościowych: 25-lecie wolnych wyborów, 70. rocznica wybuchu powstania warszawskiego, 100. wybuchu I wojny światowej. Z drugiej strony wojnę mamy u bram, więc temat sam się narzucał – wyjaśnia Rafał Góralski.

Organizatorzy podkreślają jednak, że nie chcą zawężać pojęcia wolności tylko do aspektu politycznego, gdyż konotacji związanych z tym tematem jest oczywiście bardzo wiele – od ekonomicznych, przez społeczne po psychologiczne. Tak różnorodnie rozumieli hasło zarówno uczestnicy ogłaszanego w ramach festiwalu międzynarodowego konkursu, jak i artyści zaproszeni przez organizatorów.

Na konkurs nadeszło w tym roku ponad 1000 prac 566 artystów z 67 krajów świata, nawet tak odległych jak Zimbabwe, Indie, Chiny, Korea Południowa, Indonezja i Wietnam.

- Oczywiście priorytetem jest dla nas jakość prac, ale cieszymy się, że festiwal nabiera globalnego charakteru – mówi Rafał Góralski.

Nagroda główna konkursu trafi w tym roku do Moniki Fraile Morisson z Francji. Na jej bilbordzie, w kompozycji monet, widnieje niewyraźny napis „free”. Nie wiadomo, czy słowo bardziej wyłania się z tego obrazu, czy raczej ginie w układzie bilonu. Uważny odbiorca zauważy, że na każdej z monet wypisane jest słowo „liberte”.

- Ta praca porusza kwestie wolności w sensie ekonomicznym, ale można ją też czytać jako głębszą metaforę – uzasadnia wybór jury Joanna Górska, dyrektor artystyczna festiwalu. – Interesująca dla nas była możliwość odczytania sensów na wielu poziomach. To jest też temat, z którym my, Polacy teraz się mierzymy: czy ciągłe próby zarobkowania, przy jednoczesnym zmniejszaniu godzin poświęcanych na prywatność, są dla nas dobre? Nagrodzona praca zmusza do refleksji, czy chcemy iść dalej w pomnażanie zer na koncie, czy chcemy oprócz tego żyć i jakoś to równoważyć.

W sumie prezentacja pokonkursowa, którą oglądać będzie można już od 5 września na placu Rapackiego, obejmie 10 prac. Każda z nich inaczej odpowiada na hasło przewodnie. Agnieszka Popek-Banach i Kamil Banach zwracają uwagę, że nadmiar nakazów powoduje zagubienie i ogranicza naszą swobodę. Krzysztof Białowicz nawiązując do aktualnej sytuacji zauważył, że polskie słowo „wolność” i rosyjskie „swoboda”, choć mają tyle samo liter, mogą znaczyć coś zupełnie innego, zaś zestawione razem tracą czytelność. Nie zawsze jednak refleksja artystów jest tak gorzka. Na przykład Filip Tofil stawia na równowagę, zaś Geo George sugeruje połączenie wolności z odpowiedzialnością. Organizatorów bardzo cieszy, że w zestawie pokonkursowym znajdą się aż trzy bilbordy artystów toruńskich.

Nowością tegorocznego festiwalu będą prezentacje na 20 tzw. citylight-ach, czyli nośnikach reklamowych umieszczonych na przystankach komunikacji miejskiej. Dzięki temu festiwal będzie obecny w wielu częściach miasta. W ten sposób swoją wolnościową refleksję snuć będą gospodarze, Joanna Górska i Rafał Góralski z Galerii Rusz, która w tym roku świętuje 15-lecie. Oprócz tego na przystankach zawisną bilbordy uznanych twórców z USA, Ukrainy, Serbii, którzy w swoich pracach poruszają temat wolności.

Ważnym uzupełnieniem festiwalu będą, już w październiku, spotkania prezentujące temat główny od strony naukowej. O tym, czym jest wolność dla każdego z osobna oraz dla społeczeństw, czy może być ograniczana i jakie skojarzenia najczęściej to słowo w nas, współczesnych wywołuje, dyskutować będą socjologowie, psychologowie i antropolodzy.