Kopernik 550 | www.torun.pl

Wszystkich miłośników przygód, łamigłówek i zagadek zachęcamy do udziału w grze terenowej „Śladami Kopernika w Toruniu”. Zaczynamy w sobotę 30 września 2023 r. o godz. 11.00 na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego!

Do udziału w grze zapraszamy drużyny liczące od 2 do 5 osób. Czeka na Was wiele ciekawych zadań wymagających sprytu, zręczności i pomysłowości. W trakcie gry odwiedzicie miejsca związane z Kopernikiem położone na starówce i jej obrzeżach. Spotkacie też historyczne postacie z czasów wielkiego astronoma. Gwarantujemy dobrą zabawę i nagrody rzeczowe dla drużyn, które zdobędą najwięcej punktów w najkrótszym czasie! Udział w grze jest oczywiście bezpłatny, a pozyskana przy jej okazji wiedza i frajda – bezcenne.

Nie obowiązuje wcześniejsza rejestracja uczestników. Wszystkich chętnych zapraszamy na godz. 11.00 na dziedziniec Ratusza Staromiejskiego w Toruniu. Koniecznie zabierzcie ze sobą coś do pisania, smartfon lub aparat cyfrowy oraz dobry humor. Rozwiązanie zadań zajmie Wam ok. 60-90 minut. Zakończenie gry z wręczeniem nagród i upominków odbędzie się ok 13.30 przy siedzibie Towarzystwa Miłośników Torunia – ul. Podmurna 60 (w pobliżu pomnika gen. Elżbiety Zawackiej).

Organizatorem gry jest Towarzystwo Miłośników Torunia. Przedsięwzięcie realizowane jest dzięki wsparciu Gminy Miasta Toruń oraz uprzejmości Muzeum Okręgowego w Toruniu i Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

W niedzielę 24 września 2023 roku na Rynku Staromiejskim rozegrany zostanie Maraton Ósemek Wioślarskich „Run & Row”.

Toruńska starówka po raz piąty będzie świadkiem walki ósemek wioślarskich na szaleńczym, wręcz morderczym dystansie. W tym roku będzie to pojedynek wioślarskich „herosów" z całej Polski, którzy powalczą o puchar Prezydenta Miasta Torunia.

„Run & Row” to widowiskowy bieg z łodziami i wyścig wioślarski na Wiśle zakończony sztafetą na ergometrze. O miano najtwardszej ósemki w Polsce walczyć będą osady: AZS AGH Kraków, Lotto Bydgostia, BTW Bydgoszcz, Lotto Bydgostia/BTW, AZS Szczecin, Włocławskie Towarzystwo Wioślarskie i oczywiście AZS UMK Toruń.

Toruński maraton wioślarskito impreza niezwykle barwna, spektakularna i unikatowa w skali kraju oraz świata, a jej głównym celem jest m.in popularyzacja zdrowego stylu życia poprzez sport, upowszechnianie i popularyzacja wioślarstwa jako dyscypliny wiodącej w Toruniu, propagowanie rywalizacji w duchu fair-play oraz wzmocnienie relacji między rywalizującymi miastami.

W tegorocznej edycji na wioślarzy czekają następujące etapy:

• bieg z łodziami na dystansie ok. 2 km (trasa: Rynek Staromiejski – ul. Różana – Plac Rapackiego – Ślimak Getyński – Przystań Toruń);
• 6 km wiosłowania na wodzie (trasa: Przystań Toruń – Wisła – Przystań Toruń);
• bieg z łodziami na dystansie ok. 2 km, powrót na Starówkę (trasa: Przystań Toruń – ul. Mostowa – Rynek Staromiejski);
• 4,5 km na ergometrach (sztafeta 9 x 500 m).

Uroczyste otwarcie imprezy odbędzie się w niedzielę o godzinie 12:45, natomiast start pierwszej osady został zaplanowany na godzinę 13:00.

Harmonogram wydarzenia:
10:00 Rejestracja osad, wydanie startowych koszulek
10:00-12:00 Biegi towarzyszące dla dzieci
12:15 Rozdanie nagród
12:30 –13:00 Zwiedzanie Torunia z przewodnikiem śladami małego Mikusia
12:00- 15:00 Wystawa prac plastycznych nadesłanych na konkurs Kopernik i Wisła (Dom Harcerza)
12:30 Przywitanie uczestników i gości, przedstawienie programu
12:45 Uroczyste otwarcie zawodów przez Prezydenta Miasta Torunia
13:00 Start pierwszej osady
14:30 Przewidywane zakończenie zmagań przez ostatnią osadę
14:45-15:00 Wręczenie nagród
15:15 Zakończenie imprezy
12:00-15:00 Imprezy towarzyszące wydarzeniu odbywające się w wioślarskim miasteczku

Impreza odbędzie się pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Torunia Michała Zaleskiego, a nad organizacją i przebiegiem rywalizacji pieczę trzymać będzie klub AZS UMK Toruń - sekcja wioślarska.

Zapraszamy na kolejną odsłonę “Toruńskiej Nocy Naukowców”. Wydarzenie odbędzie 29 września 2023 r. w godz. 18:00-20:00 i 20:00-22:00.

Warsztaty, stanowiska edukacyjne i doświadczalne oraz zwiedzanie interaktywnych wystaw Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy – to główne punkty programu tegorocznej “Toruńskiej Nocy Naukowców”.

Wydarzenie przygotowano wspólnie z partnerami: Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetem Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytetem Merito, Wyższą Szkołą Gospodarki w Bydgoszczy oraz Fundacją Amicus Universitatis Nicolai Copernici.

Stanowiska będą dostępne w godz. 18:00-20:00 i 20:00-22:00. Bilety w cenie 10 zł (do dwóch obiektów) można nabyć w kasach Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy (MW1) oraz w systemie sprzedaży online. Bilet upoważnia do wstępu do dwóch obiektów, w przypadku Centrum Innowacyjnej Edukacji (MW2) w miarę dostępności miejsc w danych czasie.

W trakcie “Toruńskiej Nocy Naukowców” będzie dostępne stanowisko profilaktyczne realizowane w ramach programu zapobiegania uzależnieniom behawioralnym u dzieci, młodzieży i dorosłych podczas imprez cyklicznych i profilaktycznych wydarzeń specjalnych prowadzonych przez Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w 2023 roku. Działanie dofinansowane ze środków Gminy Miasta Toruń.

Szczegółowe opisy poszczególnych stanowisk >>>TUTAJ

#ESK2029

Trzecia edycja Festiwalu Młodej Muzyki – Hommage a Mikołaj Kopernik będzie ponownie promocją polskiej muzyki współczesnej skupiającą się na prezentacji młodych twórców i artystów związanych z regionem kujawsko-pomorskim oraz na pielęgnowaniu pamięci o toruńskich twórcach kultury.

Zabrzmi przede wszystkim muzyka nowa, klasyczna, elektroakustyczna i jazzowa. Nie zabraknie prawykonań i współpracy z artystami i kompozytorami z innych ośrodków muzycznych w Polsce. Oprócz koncertów odbędzie się spotkanie z dyrygentką, Agnieszką Duczmal,  warsztaty muzyki elektronicznej, wystawa zrealizowana przez dzieci pn. Młoda Muzyka w Mieście Kopernika oraz I Konkurs Młodych Talentów, który ma wyłonić ciekawe osobowości muzyczne z regionu Kujawsko-Pomorskiego.

Festiwal będzie trwał od 22 września do 1 października 2023 r., a większość wydarzeń będzie dedykowana Mikołajowi Kopernikowi z okazji obchodzonego w 2023 roku 550. rocznicy jego urodzin.

Zagrają soliści, zespoły, a także dwie orkiestry, w tym Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus pod dyrekcją wybitnej Agnieszki Duczmal oraz Orkiestra Filharmonii Zielonogórskiej pod batutą toruńskiego dyrygenta, Rafała Kłoczko. Podczas koncertów Muzyka Kompozytorów Toruńskich oraz Poranek Kopernikowski, czyli Elektroakustyka dla Kopernika zabrzmią prawykonania utworów: Ewy Fabiańskiej-Jelińskiej, Magdaleny Cynk, Adama Falenty, Marii Krzemień, Macieja Jabłońskiego, Piotra Mossa, Mateusza Ryczka, Jędrzeja Rocheckiego, Michała Ossowskiego i Pawła Dudzika.

Poza tym podczas Festiwalu wykonane zostaną utwory już istniejące napisane przez kompozytorów związanych z regionem. Zabrzmi między innymi: „Pomnik Kopernika” ze Szkiców Toruńskich Piotra Perkowskiego, „Tryptyk Toruński” na chór dziecięcy Jana Michała Wieczorka, „Słowo Kopernika” na chór mieszany Franciszka Woźniaka, czy „Gród Kopernika”  Klemensa Carnota-Krajewskiego. Kilka utworów dedykowanych Kopernikowi zostało znalezionych w Zbiorach Muzycznych Biblioteki UMK w postaci rękopisów. Wiele koncertów, między innymi:  Wakacje Muzyczne z Pasją, Poranek Kopernikowski oraz Głos Młodych będzie promocją młodych wykonawców, uczniów i absolwentów Zespołu Szkół Muzycznych.

Wydarzenia odbywać się będą w Centrum Kultury Dwór Artusa oraz w Zespole Szkół Muzycznych i Planetarium im. Wł. Dziewulskiego w Toruniu. Wstęp wolny.

Uwaga! Na koncert inauguracyjny 22 września 2023 r. z udziałem Orkiestry Kameralnej Polskiego Radia Amadeus oraz na koncert finałowy 30 września 2023 r. z udziałem Orkiestry Filharmonii Zielonogórskiej im. Tadeusza Bairda obowiązują wejściówki. Bezpłatne wejściówki do odebrania w kasie Dworu Artusa od 4 września 2023 r. Liczba miejsc ograniczona.

PROGRAM FESTIWALU:

•     22 września 2023 (piątek), godzina 18:00 – Inauguracja Festiwalu (Centrum Kultury Dwór Artusa)

Damskie Granie

Wykonawcy: Orkiestra Kameralna Polskiego Radia Amadeus

Dyrygent: Agnieszka Duczmal

Kompozytorzy: Brejza, Cynk, Dworzak, Fabiańska-Jelińska, Kaszuba, Koziej

Prowadzenie: Gabriela Ułanowska

Po koncercie spotkanie z dyrygentką

Bezpłatne wejściówki do odebrania w kasie Dworu Artusa od 4 września 2023 roku. Liczba miejsc ograniczona.

•     23 września 2023 (sobota), godzina 18:00 (Centrum Kultury Dwór Artusa)

Głos Młodych

Wykonawcy: Joanna Cupa – klarnet, Martyna Dąbrowska – flet, Dominik Gawarkiewicz – wiolonczela, Adam Falenta – skrzypce, Natalia Kalinowska – skrzypce, Miłosz Rządkiewicz – fortepian, Jakub Wojke – skrzypce  oraz  Robert Matusiak – akompaniament

Prowadzenie: Maria Błaszczyk

•     24 września 2023 (niedziela), godzina 12:30 (Centrum Kultury Dwór Artusa)

Poranek Kopernikowski

Wykonawcy: laureaci  I Konkursu Młodych Talentów,  Chór Dziecięcy klas szóstych OSM I stopnia pod kierunkiem Agnieszki Jędrzejewskiej-Stachury, Chór Młodzieżowy Semper Iuvenes ZSM oraz Chór Dziecięcy Gioia di Cantare ZSM pod kierunkiem Renaty Szerafin-Wójtowicz

Kompozytorzy: Bogucki, Cynk, Kassern, Koziej, Krajewski, Wieczorek, Woźniak

•     25 września 2023 (poniedziałek), godzina 17:00 (Sala Koncertowa Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego)

Wakacje Muzyczne z Pasją

Wykonawcy: zespoły i orkiestry złożone z uczestników warsztatów pn. Wakacje Muzyczne z Pasją

Dyrygent: Jakub Zmysłowicz

•     26 września 2023 (wtorek), godzina 17:00 (Sala Koncertowa Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego)

Vivant Professores

Wykonawcy: Magdalena Cynk, Jacek Cichocki, Waldemar Franczyk, Ewa Drzewiecka-Mistrzak, Wojciech Jachna, Robert Matusiak, Magdalena Miszewska-Zasadna, Piotr Pokutycki, Paweł Witulski, Andrzej Wyrwicki, Dariusz ZaleśnyProwadzenie: Magdalena Miszewska-Zasadna

•     27 września 2023 (środa), godzina 18:00 (Centrum Kultury Dwór Artusa)

Muzyka Kompozytorów Toruńskich

Wykonawcy:  TrombQuartet

Kompozytorzy: Cynk, Fabiańska-Jelińska, Falenta, Jabłoński, Krzemień, Moss, Serocki

Prowadzenie: Aleksandra Lisecka

•     28 września 2023 (czwartek),  godzina 18:00 (Centrum Kultury Dwór Artusa)

Wirtuozi Klasyki dla Wojtka Skruszewicza

Wykonawcy: Monika Skruszewicz – skrzypce, Piotr Skruszewicz – wiolonczela, Michał Szczerba – waltornia, Bartłomiej Wezner – fortepian, Maria Wroniszewska – skrzypce I, Hanna Wroniszewska – skrzypce II, Marta Wroniszewska – altówka, Karol Wroniszewski – wiolonczela, Bartek Kulik & Późne Lato

Prowadzenie: Radosław Smużny

•     29 września 2023 (piątek), godzina 19:00 (Centrum Kultury Dwór Artusa)

Głos Młodych

Wykonawcy: Maria Cynk-Mikołajewska, Marta Cynk-Mikołajewska, Konstancja Gawarkiewicz, Julia Wronkowska, Krzysztof Wysłouch z towarzyszeniem zespołu: Robert Matusiak – fortepian,  Paweł Witulski – perkusja,  Andrzej Wyrwicki – kontrabas, Jakub Wojke – skrzypce, Dominik Gawarkiewicz – wiolonczela, Franciszek Behrendt – gitara

Prowadzenie: Julia Wronkowska

•     30 września 2023 (sobota), godzina 18:00 (Centrum Kultury Dwór Artusa)

Koncert Finałowy – Irena Bagińska-Chorosiewicz in Memoriam

Wykonawcy: Orkiestra Filharmonii Zielonogórskiej im. Tadeusza Bairda

Dyrygent: Rafał Kłoczko

Soliści: Justyna Wróblewska – klawesyn, Adriana Ferfecka – sopran, Aleksander Kaczuk-Jagielnik – baryton

Kompozytorzy: Baird, Chojnacki, Górecki, Jabłoński, Lutosławski, Perkowski, Rochowicz

Prowadzenie: Magdalena Cynk i Justyna Sawicka

Bezpłatne wejściówki do odebrania w kasie Dworu Artusa od 4 września 2023 roku. Liczba miejsc ograniczona.

•     1 października 2023 (niedziela), godzina 10:30 (Planetarium im. Władysława Dziewulskiego)

Poranek Kopernikowski

Elektronika dla Kopernika

Wykonawcy: Ewa Barciok – wiolonczela, Stanisław Rokita – wizualizacje, Mateusz Ryczek– elektronika Kompozytorzy: Dudzik, Jabłoński, Ossowski, Rochecki,  Ryczek

Organizator: Pomorskie Towarzystwo Muzyczne.

Partnerzy: Centrum Kultury Dwór Artusa, Orkiestra Kameralna Polskiego Radia AMADEUS, Filharmonia Zielonogórska, Planetarium im. Wł. Dziewulskiego w Toruniu,  Zespół Szkół Muzycznych w Toruniu.

Sponsorzy: Ministerstwo Kultury, Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Gmina Miasta Toruń, ZAIKS.

Patronat medialny: Centrum Informacji Muzycznej POLMIC, Radio PIK.

Toruń jest kandydatem do Europejskiej Stolicy Kultury 2029

We wtorek 19 września 2023 r. o godz. 18:00 w Czytelni CSW w ramach Spotkań Kopernikańskich odbędzie się nietypowe spotkanie pt. "Świat monet Kopernika i jego prawo monetarne - czy nas także dotyczy" połączone z wystawą monet z czasów Kopernika.

Będziemy mogli się dowiedzieć, jakimi monetami posługiwał się astronom, gdzie były one bite, co można było za nie kupić, a także będzie można te 500-letnie artefakty wziąć do ręki i zrobić sobie z nimi zdjęcia.

Opowiemy także o traktatach monetarnych autorstwa Mikołaja Kopernika. Co nowego wnosiły, co odkrywały, co z nich pozostało aktualne do naszych czasów – czy przewidziano w nich co państwo może osiągnąć dzięki silnej monecie, a jakie czynniki powodują inflację i upadek gospodarek? I tu też niespodzianka – będzie można zapoznać się z bliska, bardzo bliska z tym dziełem Kopernika.

Prowadzenie: Robert Żytkowicz, kurator, pracownik Muzeum Okręgowego w Toruniu, specjalizujący się w monetach, banknotach i medalach od czasów najdawniejszych po współczesne oraz Marcin Orłowski, prowadzący spacery i spotkania historyczne w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu.

Wstęp wolny!

Nietypową atrakcją zaproponowaną przez Program Ciemne Niebo Stowarzyszenia POLARIS - OPP w ramach obchodów Roku Kopernika w Toruniu jest "Wystawa planetarna z okazji Roku Kopernika 2023", bazująca na gigantycznych modelach planet Układu Słonecznego z wystawy "Misja po Układzie Słonecznym".

W środę 27 września 2023 r. w ramach cyklu Spotkań Kopernikańskich w Centrum Sztuki Współczesnej odbędzie się spotkanie pt. Kratery Księżyca, pierścienie Saturna, księżyce Jowisza - obserwacje nieba z tarasu CSW.

Tego jeszcze nie było w toruńskim CSW – zapraszamy na nietypową, gwiezdną noc! Zaczynamy o o godz.21.00 prelekcją pt. "Gwiazdy na wyciągnięcie ręki" – opowiemy o interesujących zjawiskach astronomicznych i wydarzeniach astronautycznych, które miały miejsce w ostatnim czasie.

A już od godz. 22.00 do około północy będziemy dokonywać obserwacji astronomicznych z dachu CSW przez profesjonalny teleskop. Jeżeli pogoda pozwoli zobaczymy kratery Księżyca, pierścienie Saturna i księżyce Jowisza. Ale to nie wszystko – laserem pokażemy i będziemy identyfikować jasne gwiazdy, gwiazdozbiory oraz asteryzmy.

Prowadzenie: Sebastian Soberski – kierownik Planetarium i Obserwatorium Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika w Grudziądzu oraz radioobserwator w Katedrze Radioastronomii przy Instytucie Astronomii UMK w Toruniu oraz Marcin Orłowski. Wstęp wolny! Liczba miejsc ograniczona!

Obowiązują zapisy: recepcja@csw.torun.pl lub tel. 56 610 97 18

Centrum Aktywności Lokalnej "Willa z pasją" organizuje konkurs dla dzieci w wieku od 4 do 9 lat. Celem konkursu jest zainteresowanie dzieci i młodzieży postacią Mikołaja Kopernika, rozwijanie twórczego myślenia oraz kreatywności.

Tematem konkursu jest wykonanie pracy plastycznej dowolną techniką, która przedstawia inspirację postacią i dokonaniami Mikołaja Kopernika. Prawni opiekunowie dzieci biorących udział w konkursie oświadczają, iż prace plastyczną wykonało dziecko. Jednocześnie wyrażają zgodę na regulamin. Regulamin dostępny na stronie www.willazpasja.pl oraz w siedzibie u organizatora.

Uczestnik konkursu\ Opiekun musi dostarczyć pracę konkursową do biura Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania "Dla Miasta Torunia" przy ulicy Grunwaldzkiej 38 w Toruniu, do dnia 15 września 2023 r. Biuro otwarte jest w dni powszednie od godziny 8.00 do 15.00. Praca musi być podpisana: imię i nazwisko dziecka, wiek dziecka, telefon kontaktowy do opiekuna.

Wyniki konkursu oraz zdjęcia wszystkich dostarczonych prac konkursowych będą opublikowane na profilu Facebooku Centrum Aktywności Lokalnej "Willa z pasją" dnia 16 września 2023 r. Dodatkowo prace zostaną wystawione w Święto Chełmińskiego Przedmieścia 17 września 2023 r. w Centrum Aktywności Lokalnej "Willa z pasją".

Organizator zapewnia trzy nagrody główne w dwóch kategoriach wiekowych (4-6 lat i 7-9 lat) oraz nagrody wyróżnienia.

Koncert Klasyka i kino to nie tylko intrygujący repertuar obejmujący wielkie, funkcjonujące w powszechnej świadomości dzieła muzyki klasycznej i przeboje srebrnego ekranu. Wrześniowe wydarzenie to również zapowiedź niezapomnianego doświadczenia dla wszystkich osób, którym szczególnie bliskie pozostają tajemnice kryjące się na nocnym niebie skąpanym w strugach księżycowego światła. Nie zabraknie barokowej muzyki rozrywkowej, filmowych podróży usianych gwiazdami, jazzowych akcentów i wielu innych wybitnych utworów, które zaprezentują wyobraźni publiczności niezwykły obraz zróżnicowanych relacji łączących artystów z muzycznym kosmosem. 

W repertuarze wydarzenia nie sposób pominąć patetycznego, często wykorzystywanego w kinematografii dzieła Sunrise Fanfare Richarda Straussa, w którym charakterystyczna, narastająca fanfara znajduje ujście w pełnym słonecznego blasku akordzie. Nieco później, miłosne wyznanie w rytmach jazzu, zawarte w znanym utworze Fly me to the Moon Barta Howarda, zabierze słuchaczy w daleką wojaż do nieziemskich światów ludzkiej wrażliwości. Pojawi się przepiękna, swingowa ballada Glenna Millera, a wraz z nią rozbrzmią subtelne dźwięki Sonaty księżycowej Ludwika van Beethovena – jednej z najsłynniejszych sonat w historii muzyki. W gronie kultowych, księżycowych utworów znajdzie się miejsce dla słynnej kompozycji Moon River Henry’ego Manciniego, przesyconej bezbrzeżną tęsknotą za sielskim dzieciństwem, często pojawiającej się w filmowych produkcjach i wielokrotnie wykonywanej przez innych muzyków. Eklektyczny, łączący elementy funku, jazzu, bluesa i rock and rolla styl Steviego Wondera, nawiązująca do motywów latynoamerykańskich twórczość Herba Alperta, rozrywkowe przeboje Harry’ego Warrena i  ogrom innych muzycznych atrakcji z pewnością zagwarantują słuchaczom doskonałą zabawę sięgającą gwiazd. Wspaniałym uzupełnieniem wieczoru będą wybrane fragmenty Muzyki sztucznych ogni i Muzyki na wodzie George’a Friedricha Haendela: dzieła reprezentujące nurt plenerowej muzyki rozrywkowej epoki baroku, wykonywanej w parkach i królewskich posiadłościach, stanowiące dźwiękową oprawę bawiącą niezliczone tłumy podczas szczególnych wydarzeń. Koncert wzbogaci kultowa muzyka Johna Williamsa z filmów E.T. i Gwiezdne wojny – legendarnych produkcji wyrastających ze zbiorowej fascynacji kosmosem.

Data 7.09.2023 r. 18:00
Miejsce: Galeria Copernicus
Wstęp wolny

Wystąpią:
Copernicus Brass, w składzie:
Jacek Wieczorek - trąbka
Łukasz Ignac - trąbka
Grzegorz Radziejewski - puzon
Paulino Taica Frias - puzon

W programie m.in.: R. Strauss, J. Williams, B. Howard, H. Mancini, G. F. Haendel, L. van Beethoven.

Mecenas Główny: Gmina Miasta Toruń
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca
Partner Główny: Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego
Mecenas Kultury - Główny Sponsor: PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. 
Mecenasi: Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych Spółka Akcyjna oraz marki: Seni i Bella, Weyna Invest Sp. Jawna, Urbitor Spółka z o.o.
Partnerzy: Galeria Copernicus, Vobacom Spółka z o.o.
Patroni medialni: TVP Kultura, TVP3 Bydgoszcz, TV TORUŃ, Polskie Radio PiK, Polskie Centrum Informacji Muzycznej
Organizator: Toruńska Orkiestra Symfoniczna

15 września 2023 r. odbędzie się wernisaż wystawy pt. "Marek Żuławski. Malarstwo z kolekcji Muzeum Uniwersyteckiego". Wystawa jest jednym z wydarzeń towarzyszących wrześniowej odsłonie Światowego Kongresu Kopernikańskiego.

Kiedy: 15.09–31.12.2023
Otwarcie wystawy: 15 września, godz. 18.00
Kuratorka: Katarzyna Moskała
Koordynatorka: Renata Sargalska
Produkcja wystawy: Wojciech Ruminski

Marek Żuławski (syn znanego pisarza Jerzego Żuławskiego, autora m.in. trylogii "Na srebrnym globie") związany był z Toruniem – w latach 20. XX w. chodził tu do gimnazjum. Jego matka Kazimiera Żuławska prowadziła w mieście słynny salon literacko-artystyczny w pensjonacie "Zofijówka", goszcząc m.in. Stanisława Ignacego Witkiewicza, Stanisława Przybyszewskiego i Juliusza Osterwę.

Wystawa będzie największą ekspozycją prac tego artysty i obejmie ponad 250 dzieł sztuki, na które składają się obrazy olejne, akryle, serigrafie, rysunki tuszem, litografie, kolaże, rzeźby oraz pamiątki po malarzu. W większości dzieła te zostały podarowane Uniwersytetowi przez żonę artysty - Marylę Żuławską. Wybrane dzieła sztuki, prezentujące dorobek Żuławskiego – począwszy od lat 30. do 80. XX w. – dają sposobność do prześledzenia całej, niezwykle bogatej drogi artystycznej oraz starań malarza do wypracowania własnego, unikatowego stylu.

Malarz, krytyk sztuki i pisarz – był malowniczą postacią londyńskiego emigracyjnego środowiska artystycznego i obok Józefa Hermana, Stanisława Frenkla i Feliksa Topolskiego, najbardziej znanym polskim malarzem w Wielkiej Brytanii. Umierając w 1985 roku w Londynie, gdzie przebywał od roku 1937, miał za sobą życie pełne wystaw, odkryć i sukcesów niemal niedostępnych emigrantom. Gdy zjawił się nad Tamizą, Anglia była artystyczną prowincją, a cudzoziemscy artyści uważani byli za niewychowanych natrętów. W czasie wojny Żuławski dał się poznać jako speaker i autor audycji o sztuce w polskiej sekcji BBC, zaprojektował wówczas najsłynniejszy plakat wojenny „Poland First to Fight”. Marek odszukał swoją drogę w malarstwie w czasach, kiedy Anglia podnosiła się z ruin, a ludzie byli pełni optymizmu wobec zadań czekających człowieka powojennego. Jego pozycja artystyczna w Londynie umocniła się gdy zrealizował fresk dla pawilonu wystawowego Festival of Britain (1951). Inne zamówienia publiczne oraz kilkaset wystaw w renomowanych galeriach londyńskich, największych muzeach i galeriach w Polsce tylko potwierdziły to uznanie.

Doceniany i kupowany – nie cierpiał na brak pracy. Jego obrazy znajdują się we wszystkich większych zbiorach sztuki współczesnej w Polsce i w wielu kolekcjach europejskich. Był postacią niezwykłą i kontrowersyjną; z wyglądu przypominał bohaterów sienkiewiczowskich: wysoki, postawny, o pięknych rysach, nacechowanych powagą i charakterem. Traktował życie z nonszalancją; sztukę i pisarstwo ze śmiertelną powagą. Od urodzenia w rodzinie pisarzy, reżyserów, podróżników, taterników, polityków i malarzy, poniekąd skazany był na wielkość.

Urodzony w Rzymie – syn znanego pisarza i dramaturga, po maturze w Toruniu, gdzie matka prowadziła pensjonat „Zofijówka” na Bydgoskim Przedmieściu, wstąpił na Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie i został uczniem Felicjana Kowarskiego. Po studiach przebywał za granicą, podróżując po Włoszech i Francji, gdzie zetknął się z dziełami wczesnej fazy postimpresjonizmu. Od akademickiego dramatycznego realizmu, zmierzał ku ekspresji kolorystycznej i wyrazistym formom o mocnym konturze. Zachwyciło go malarstwo religijne formami monumentalnymi i hieratycznymi, i uwiodły ściany kościołów i przestronnych budynków, lecz malując Chrystusa zachował nie tylko posągowość i spokój postaci, bliskie mozaikom bizantyjskich kościołów, ale potrafił z surowej gry barw wydobyć ciszę i modlitwę.

W malarstwie pozostał wierny sztuce figuratywnej, etycznie zaangażowanej, której centralnym tematem był człowiek. Humanizm Żuławskiego głosił godność człowieka jako istoty społecznej, człowieka walczącego i kochającego, człowieka uciśnionego i prześladowanego. Często czerpał natchnienie ze źródeł biblijnych i mitów; cykle graficzne o Gilgameszu głosiły godność kondycji człowieka w zmaganiach z przeciwnościami losu. Pod względem stylu był niezależny i samodzielny; malował z rozmachem, lecz powściągliwie – poświęcając większą uwagę ogólnemu zarysowi kompozycji niż układowi kolorystycznemu.

Człowiek w ujęciu Żuławskiego, z przedwojennego postimpresjonistycznego delikatnego punktu światła, ewoluował w stronę homo vitruviano, form geometrycznych, aż do mięsistego antropoida o imponującym wyposażeniu. W końcu na jego miejsce pojawił się mężczyzna dojrzały, obdarzony nie tylko kośćcem i mięśniami, ale bogato wypełniony trzewiami, przebity światłem emanującym z wnętrza. Dawniejszy powściągliwy, raczej suchy w smaku koloryt, podkreślający społeczny i emocjonalny charakter płócien, nabrał soczystości i werwy, zmysłowej siły i uproszczonego do granic nadmiaru.

W ostatnich latach życia wzmogła się w nim wiara religijna, a myśli wybiegały poza granice bytu doczesnego. Znalazło to także swoje odbicie w malarstwie, które stało się spełnione i pogodzone ze Stwórcą. Przyczyniło się do tego szczęśliwe małżeństwo i narodziny syna, osieroconego w trzecim roku życia.

Zbyt rzadko wystawiał w Toruniu, z którego wyszedł w świat sztuki. Żuławscy od dawna mieszkali w Zakopanem, lecz po śmierci ojca, na fali patriotycznego zrywu ku północnym odzyskanym rubieżom kraju, Kazimiera Żuławska, matka Marka, zadecydowała o przeprowadzce i podróży do Torunia. Latem 1921 r. zakupiła posiadłość przy ulicy Bydgoskiej 26 i założyła pensjonat na wzór zakopiański, tworząc w nim klimat sprzyjający zabawie i intelektualnej dyskusji. Na cześć babki willa na Bydgoskim Przedmieściu została nazwana „Zofijówką”.

W „Zofijówce” na stałe zamieszkała spora część zespołu toruńskiego teatru. Tu też szukali noclegu i poczęstunku tęskniący do dawnej zakopiańskiej atmosfery i kontaktów towarzyskich artyści i literaci – by wymienić kilku: Józef Wittlin, Tymon Niesiołowski, Karol Zawodziński. Pojawiał się przejazdem reżyser Juliusz Osterwa. Tu kilkunastoletni Marek zetknął się ze Stanisławem Ignacym Witkiewiczem – nie po raz pierwszy, bo jeszcze w Zakopanem Witkiewicz ojciec wysyłał Stasia na naukę filozofii do ojca Marka Jerzego Żuławskiego. Witkacy mocno obraził się na młodego Żuławskiego za jego butne wywody na temat malarstwa, ale to dopiero kilka lat później, już w Warszawie. Po maturze syna w 1926 r. matka zamknęła pensjonat i zarządziła przenosiny do Warszawy.

Marek Żuławski na trwałe związał się z Toruniem już po śmierci, a to za sprawą hojnego daru jego żony, Maryli. Na przestrzeni kilkunastu lat przekazała ona do zbiorów Muzeum Uniwersyteckiego w Toruniu ogromny zespół prac męża oraz całe archiwum i liczne pamiątki po artyście. Swą szczodrobliwością Maryla Żuławska pomogła Markowi na zawsze już osiąść w Toruniu.

Wernisaż rozpocznie się 15 września 2023 r. o godz. 18:00 w Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu" w Toruniu przy ul. Wały gen. Sikorskiego 13. Wszystkie pokazywane prace są własnością Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w kolekcji Muzeum Uniwersyteckiego. Na wydarzenie zapraszają JM Rektor UMK, dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu oraz dyrektor Centrum Sztuki Współczesnej "Znaki Czasu".