Nagrodę Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. S.B. Lindego w 2016 roku otrzyma niemiecki poeta, tłumacz poezji i krytyk literacki Jan Wagner oraz polski poeta, eseista, tłumacz, działacz kulturalny Kazimierz Brakoniecki.

Nagroda Miast Partnerskich Torunia i Getyngi im. Samuela Bogumiła Lindego przyznawana jest od 1996 roku przez władze miejskie dwóch zaprzyjaźnionych miast Torunia i Getyngi. Jest to jedyna polsko-niemiecka nagroda literacka przyznawana autorom, których słowo „tworzy ideały i wartości, łącząc ludzi, społeczeństwa i narody we wspólnej rozmowie.”

- To już dwudziesta, jubileuszowa edycja Nagrody im. S. B. Lindego ustanowionej w 1996 r. – mówi dyrektor Wydziału Kultury Urzędu Miasta Torunia Zbigniew Derkowski. – Wręczenie nagród odbędzie się 19 czerwca 2016 r. w Starym Ratuszu w Getyndze.

Laureaci otrzymają dyplomy, pamiątkowe medale oraz gratyfikację finansową w wysokości 5 tys. euro.

- Jan Wagner zainteresowania literackie spełniał wydając kilkanaście „szkatułek literackich”. Były to zbiory luźnych kartek z utworami poetyckimi i grafikami, które zapraszały czytelnika do czytania i komponowania antologii zgodnych z własnym gustem literackim - mówi prof. dr hab. Leszek Żyliński z kapituły nagrody. – Wagner otrzymał prestiżową Lipską Nagrodę Książkową, przyznawaną corocznie najlepszej książce roku na Targach w Lipsku.

Wśród dotychczasowych laureatów nagrody znajdują się: Wisława Szymborska, Günter Grass, Zbigniew Herbert, Andrzej Stasiuk, Sławomir Mrożek, Herta Muller. W ubiegłym roku nagrodę otrzymali Stefan Chwin i Marie-Luise Scherer.

- Brakoniecki jest z wykształcenia polonista i muzealnikiem - powiedział dr hab. Radosław Sioma z kapituły nagrody. – Jego twórczość polega na bardzo oryginalnej interpretacji przestrzeni lokalnej. Ważna dla niego jest również podróż.

W związku z 20-leciem Nagrody im. S. B. Lindego miasto przygotowuje specjalne wydawnictwo z tej okazji.

- Idea powstała, aby opisać historią, postaci laureatów oraz ludzi, którzy tą nagrodę tworzyli - mówił historyk i wydawca publikacji dr Adam Marszałek. – Wydawnictwo będzie ilustrowane, znajdą się w nim statystyki. Postaramy się, żeby znalazły się również wypowiedzi. Mam nadzieję, że będzie to taka książka, po którą wszyscy chętnie sięgniemy.

Od 2015 roku Kapituła Nagrody Miast Partnerskich pracuje w nowym składzie. W jej toruński skład wchodzą: prof. dr hab.  Ewa Owczarz pracownik Zakładu Literatury Polskiej Romantyzmu i Pozytywizmu Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika; prof. dr hab. Leszek Żyliński, kierownik zakładu w katedrze Filologii Germańskiej na UMK, historyk literatury, członek kapituły poprzedniej kadencji; dr hab. Radosław Sioma, pracownik Zakładu Literatury Młodej Polski i Dwudziestolecia Międzywojennego Instytutu Literatury Polskiej na UMK, dr Adam Marszałek; historyk i jednocześnie bardzo prężnie działający wydawca publikacji w wielu językach świata. Jego oficynę wydawniczą w ubiegłym roku opuściło 500 nowych tytułów.

Jan Wagner

Jan Wagner urodził się w Hamburgu w 1971 roku. Studiował anglistykę na uniwersytetach w Hamburgu, Dublinie (1 rok w Trinity College) i Berlinie, gdzie mieszka od 1995 roku. Wczesne zainteresowania literackie spełniał wydając na przełomie stuleci kilkanaście „szkatułek literackich” (wzorem Marcela Duchampa). Były to zbiory luźnych kartek z utworami poetyckimi i grafikami, które zapraszały czytelnika do czytania i komponowania antologii zgodnych z własnym gustem literackim. Zamiarem było także propagowanie twórczości nieznanych autorów obcojęzycznych, tak powstały szkatułki poświęcone poetom perskim czy holenderskim.

Wagner jest poetą, tłumaczem poezji (z angielskiego) oraz okazjonalnym krytykiem literackim. Pierwszy oryginalny tom wierszy „Probebohrung im Himmel” [Próbny odwiert w niebie] ukazał się w 2001 roku i od tego czasu Wagner żyje literaturą i z literatury. Kolejne tomiki poetyckie to:

„Achtzehn Pasteten“ 2007,

„Australien“ 2010, 

„Die Eulenhasser in den Hallenhäusern“ 2012,

„Regentonnenvariationen“ 2015,

oraz zbiór esejów „Die Sandale des Propheten“ [Sandały wieszcza], Berlin 2011.

Za „Regentonnenvariationen“ [Wariacje w beczce deszczówki] Wagner otrzymał prestiżową Lipską Nagrodę Książkową, przyznawaną corocznie najlepszej książce roku na Targach Książki w Lipsku. W 2015 roku po raz pierwszy w historii tą  nagrodą  wyróżniono tomik poezji, zwyczajowo nagradzano powieści. Ostatnie wiesze potwierdzają mistrzostwo języka i metaforyki poety, który w wycofaniu ze zgiełku codzienności i w zabarwionym ironią spojrzeniu na świat przyrody z rozbuchaniem życia roślin, zwierząt, chwastów i kwiatów relatywizuje nasz antropocentryczny stosunek do świata.

W rozmowie z polskim krytykiem i literaturoznawcą Andrzejem Kopackim („Literatura na świecie” 2007) Wagner podał swoje rozumienie poezji: „Czymkolwiek jeszcze może być wiersz, intelektualną grą czy rozrywką, koncentracją rzeczy najbardziej kontrastowych, banalnych i wzniosłych, odległych w czasie i przestrzeni, to zawsze też oznacza zaproszenie, żeby rzekome oczywistości zobaczyć w nowym świetle, w czymś zwyczajnym odkryć nadzwyczajność, w czymś małym – coś wielkiego i na odwrót. Żeby w nowy sposób pomyśleć o tym, co zna się aż za dobrze. Dlatego właśnie dogmatycy tak nie lubią wierszy i to stanowi też, jak sądzę, o ich politycznej sile wybuchowej, ich wywrotowości.”

Jan Wagner jest członkiem Niemieckiej Akademii Języka i Literatury, Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych i niemieckiego PEN.

(oprac. Leszek Żyliński)]

Kazimierz Brakoniecki

Poeta, eseista, tłumacz, działacz kulturalny, urodzony w 1952 roku w Barczewie, z wykształcenia polonista i muzealnik. Mieszka i żyje na Warmii i Mazurach, w Olsztynie. Współzałożyciel i współtwórca olsztyńskiego stowarzyszenia Wspólnota Kulturowa „Borussia” (1990) oraz Fundacji „Borussia” (2006), pomysłodawca i współzałożyciel Olsztyńskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Bretanii i Francji „Amitié”. Współzałożyciel i pierwszy redaktor naczelny pisma „Borussia. Kultura. Historia. Literatura” w latach 1991-1997.

Autor blisko 30 książek, przede wszystkim poetyckich, ale także eseistycznych, prozatorskich. Oto niektóre z nich: Wiersze fizyczne (1985), Jednia (1994), Misterium (1995), Poświaty (1996), Światowanie (1999), Światologia (2001), Ciałość (2004),

W Bretanii (esej historyczno-podróżniczy) (2009), Obroty nieba (2010), Dziennik berliński (2011).

Istotą pisarstwa Kazimierza Brakonieckiego wydaje się specyficzne łączenie tego, co lokalne, regionalne, ale i intymne, z europejskością, uniwersalnością. Swoista antropologia, czy, jakby powiedział sam poeta, światologia, która wyrastając z konkretności miejsca i czasu, ale i z ich kulturowej wielowymiarowości, otwiera się na mistyczny związek człowieka i świata. Brakoniecki to poeta regionalnej historii, nierzadko bolesnej, historii Warmii i Mazur, krainy, z której pochodzi, ale też poeta miejsca, przestrzeni, geo- i topograficznych realiów, z którymi wiążą się namiętności konkretnych ludzi. Daleki od klasycznego dystansu, jest zarazem Brakoniecki poetą świadomym formy, poetą solidnie osadzonym w kulturze. Jego twórczość odpowiada różnorodności i niepojętości tego, co wyraża. Stąd narracyjność jego liryki, poetyckie eseje czy biografie, osobisty wymiar reportażu.