UMK ma już 80 lat!

– Marzenie o Uniwersytecie było marzeniem iście astronomicznym: pozornie odległe jak gwiazdy, ale karmione sławą wielkiego astronoma urodzonego w Toruniu – Mikołaja Kopernika – wspominał początki uczelni rektor prof. dr hab. Andrzej Tretyn podczas wystąpienia z okazji Święta Uniwersytetu i jubileuszu 80-lecia UMK.

Tegoroczne Święto Uniwersytetu – choć tradycyjnie celebrowane 19 lutego w rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, patrona uczelni – miało wyjątkowy charakter ze względu na obchody 80-lecia istnienia UMK. Okrągłe urodziny Uniwersytetu szerzej wpisują się w Rok Jubileuszy – w roku akademickim 2024/2025 świętujemy bowiem także 40. rocznicę utworzenia Akademii Medycznej w Bydgoszczy oraz 20-lecie jej połączenia z UMK i powołania Collegium Medicum.

Obchody Święta Uniwersytetu od orszaku akademickiego, który przeszedł na Rynek Staromiejski spod Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki. Tam delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem Mikołaja Kopernika w 552. rocznicę urodzin astronoma. W imieniu władz Torunia kwiaty złożyli: Prezydent Miasta Torunia Paweł Gulewski, Przewodniczący Rady Miasta Torunia Łukasz Walkusz, wiceprzewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski oraz Pełnomocnik Prezydenta Miasta Torunia do spraw Dziedzictwa Kulturowego Torunia prof. dr hab. Michał Białkowski.

Następnie uroczystości przeniosły się do Auli UMK, gdzie społeczności Uniwersytetu w świętowaniu towarzyszyło szerokie grono znamienitych gości, m.in. minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek, parlamentarzyści oraz przedstawiciele władz samorządowych.

Minister Marcin Kulasek, składając wspólnocie uczelni życzenia z okazji jubileuszu, podkreślał ostatnie sukcesy UMK: stałą obecność w najważniejszych międzynarodowych rankingach, status uczelni badawczej uzyskany w ministerialnym konkursie IDUB, przynależność do europejskich sojuszy, inwestycje w infrastrukturę, rozwój oferty kształcenia czy osiągnięcia naukowe potwierdzone chociażby grantami ERC dla dwojga naszych naukowców: prof. Kathariny Boguslawski i prof. Piotra Wcisły z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej. – Oby pierwszy polski optyczny zegar atomowy, który powstał w murach tej uczelni, nadal z wyjątkową precyzją odmierzał czas, działając na korzyść toruńskiego uniwersytetu, a co za tym idzie – całej nauki polskiej – dodał minister.

W swoim jubileuszowym wystąpieniu rektor prof. dr hab. Andrzej Tretyn nawiązał do początków Uniwersytetu, który – wbrew trudnym warunkom i infrastrukturalnym brakom – powstał dzięki determinacji i pasji swoich twórców. Rektor przywołał również kamienie milowe w rozwoju uczelni: budowę miasteczka akademickiego, transformację ustrojową, rozwój nowych kierunków i obszarów badań, połączenie z Akademią Medyczną w Bydgoszczy i wreszcie – uzyskanie statusu uczelni badawczej oraz partnerstwo w YUFE i YERUN.

- Nowoczesny, europejski uniwersytet, a takim jesteśmy, rozumie swoje zadania i świadomy jest odpowiedzialności za rozwój społeczeństwa – dodał prof. Andrzej Tretyn. – Odgrywa istotną rolę w postępie cywilizacyjnym i uczy, jak mądrze z niego korzystać. Jest liderem zmian będących odpowiedzią na nowe wyzwania. W dzisiejszych czasach uniwersytet musi brać udział w mądrej transformacji ekologicznej i energetycznej, w zmianach polityki miejskiej i partycypacyjnej budowie lokalnych wspólnot.

Szczególny punkt programu tegorocznego Święta Uniwersytetu stanowiło nadanie godności doktora honoris causa prof. Odedowi Galorowi, wybitnemu ekonomiście z Uniwersytetu Browna w Providence, twórcy zunifikowanej teorii wzrostu gospodarczego. O przyznaniu honorowego tytułu zdecydował Senat UMK uchwałą nr 78 z 17 grudnia 2024 r. na podstawie wybitnego dorobku uczonego. Sylwetkę laureata przybliżyła dr hab. Marlena Ciechan-Kujawa, prof. UMK, dziekan Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, a laudatio wygłosiła promotorka doktoratu prof. dr hab. Magdalena Osińska z WNEiZ. Co ciekawe, wyróżnienie wręczone prof. Galorowi przy okazji jubileuszu 80-lecia UMK jest 80. doktoratem honoris causa przyznanym przez naszą uczelnię.

- Z głęboką wdzięcznością i pokorą przyjmuję to zaszczytne wyróżnienie od waszego szacownego Uniwersytetu – powiedział prof. Oded Galor. – To kamień milowy, kulminacja mojej niezachwianej pasji w dążeniu do wiedzy. Dla akademika, który znaczącą część swojej kariery poświęcił na zrozumienie głębokiego i nieprzemijającego wpływu historii, szczególnie satysfakcjonujący jest fakt otrzymania tytułu w tak urzekającym mieście jak Toruń. Spacerując jego brukowanymi uliczkami, nie sposób uciec od intelektualnej i kulturalnej świetności, która rozkwitała tu przez wieki. To dziedzictwo, które stanowi fundament waszego wspaniałego Uniwersytetu. Jestem zaszczycony, że zostałem włączony do jego wspólnoty.

Tego dnia poznaliśmy również laureata tegorocznej Nagrody Naukowej "Ratio et Spes". Został nim ks. dr Paweł Kaszuba z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II za pracę "Modelowanie etyczne cyberprzestrzeni z perspektywy osoby. Projekt personalistycznej etyki cyberprzestrzeni".

Wyjątkowym wyróżnieniem – Medalem za Zasługi Położone dla Rozwoju Uczelni uhonorowani zostali dr hab. Michał F. Woźniak, prof. UMK z Wydziału Sztuk Pięknych oraz prof. dr hab. Jan Styczyński z Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum. Medal przyznawany jest od 1975 r. osobom, które swoją działalnością w sposób szczególny przyczyniły się do promocji uczelni w kraju i za granicą, bądź wspomogły rozwój badań naukowych, życia naukowego i społecznego na UMK.

Święto Uniwersytetu było także okazją do wręczenia tytułów Honorowego Profesora. Otrzymali je:

Prof. dr hab. Mirosław Bączyk z Wydziału Prawa i Administracji – w dowód uznania za znaczący wpływ na rozwój prywatnego prawa bankowego, prawa wekslowego i prawa zobowiązań kształtujący orzecznictwo sądów polskich oraz kierunki rozwoju polskiej bankowości;
Prof. dr hab. Edward Szłyk z Wydziału Chemii – w dowód uznania za znaczący wkład w rozwój innowacyjnych kierunków badań w naukach chemicznych oraz działalność organizacyjną, które w znaczący sposób przyczyniły się do rozwoju i rozsławienia Uniwersytetu;
Prof. dr hab. Jerzy Witold Wiśniewski z Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania – w dowód uznania za znaczący wpływ na rozwój ekonometrii, edukacji ekonomicznej oraz zasług organizacyjnych na rzecz środowiska akademickiego.

Godność Honorowego Profesora przyznaje Senat Uniwersytetu na wniosek Kapituły Wyróżnień Honorowych. Jest ona nadawana profesorom o wybitnym dorobku naukowym, którzy w ostatnim roku akademickim odeszli na emeryturę. Po raz pierwszy tytuł przyznano w roku 2015.

Od tego samego roku Uniwersytet buduje również grono swoich Ambasadorów, wyróżniając absolwentów, którzy osiągnęli znaczące sukcesy w nauce, kulturze, sztuce, polityce lub działalności gospodarczej i promują uczelnię w swojej codziennej działalności. W tym roku tytuły Ambasadora UMK otrzymali:

Krzysztof P. Czyżewski – prawnik i powieściopisarz;
Paweł Gulewski – prezydent Torunia;
Anna Kalinowska – członkini zarządu i dyrektorka w firmie Henkell Freixenet Polska;
Aleksandra Łukomska-Smulska – przedsiębiorczyni i liderka społeczna;
Monika Michniak – prezeska Cereal Partners Poland Toruń-Pacific;
dr Monika Wiśniewska – dyrektorka Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy.

- Co roku, 19 lutego w całym Toruniu myślimy wyłącznie o tej jednej uczelni i o jednym człowieku. Całej naukowej Polsce wskazujemy na astronoma Mikołaja Kopernika – największego spośród torunian i patrona jednego z dwóch największych w Polsce północnej ośrodków akademickich – podkreślał prezydent Paweł Gulewski i dodawał, że UMK to solidna marka i uczelnia badawcza, która zajmuje wysoką pozycję w rankingach europejskich oraz światowych. - Sztafeta pokoleń, której jesteśmy uczestnikami, pozwala nam z dumą spojrzeć na dorobek minionych 80 lat. Także i ja jestem absolwentem UMK, mogę więc wiarygodnie potwierdzić, że jest on imponujący. Dziś Uniwersytet jest integralną częścią toruńskiej wspólnoty. Nadaje on Toruniowi charakter metropolii akademickiej. I wciąż jest szansą rozwojową całego Torunia. Całej społeczności mojego ukochanego uniwersytetu mówię dziś z wielką życzliwością i wdzięcznością: Gratuluję jubileuszu i wszystkich osiągnięć. Miasto Toruń jest ze swojego Uniwersytetu zawsze i niezmiernie dumne.

Podczas uroczystości w Auli UMK nastąpiło także przekazanie dyplomów nowym doktorom habilitowanym oraz promocja doktorska. W 80-letniej historii Uniwersytetu stopień doktora habilitowanego nadano 1586 uczonym, z czego 45 w minionym roku. Doktorat zrealizowało na UMK 5995 osób, z czego 138 w minionym roku. Promocja doktorska w Collegium Medicum odbędzie się 25 kwietnia.

oprac. informacji na podstawie portal.umk.pl