Joseph Halevi Horowitz Weiler, światowej klasy intelektualista, prawnik, myśliciel, badacz, wykładowca akademicki, autor książek tłumaczonych na wiele języków, jest tegorocznym laureatem Nagrody Mikołaja Kopernika Fides et Ratio, przyznawanego w tym roku po raz drugi prestiżowego wyróżnienia marszałka województwa.
– Poprzez tę nagrodę pragniemy podziękować profesorowi Weilerowi za to, że przez całe swoje życie podąża drogą prawdy, odwagi i pokory, a także za jego zaangażowanie na rzecz tolerancji i dialogu, za walkę o judeochrześcijańskie wartości Europy, za obronę jej tożsamości i symboli oraz za budowanie dialogu między ludźmi, narodami, państwami i kontynentami. Świat dziś, jak nigdy dotąd, potrzebuje prawdziwego proroctwa. Potrzebuje prawdziwych autorytetów, odważnych w poszukiwaniu prawdy i tego, co wzbogaca człowieka – mówił w swoim przemówieniu marszałek Piotr Całbecki. – Niech ta statuetka będzie wyrazem uznania dla pana zasług, wspomnieniem Polski – Ojczyzny św. Jana Pawła II oraz Mikołaja Kopernika – i naszego regionu, który pragnie podążać ich drogą w poszukiwaniu prawdy.
Nagroda Fides et Ratio została ustanowiona w ubiegłym roku. Marszałek województwa honoruje nią osoby odnoszące się w swoje działalności naukowej i twórczej do kluczowego dla naszej cywilizacji dialogu wiary i rozumu. Jej pierwszym laureatem był kard. Grzegorz Ryś, arcybiskup metropolita łódzki.
W ceremonii w Pałacu Dąmbskich uczestniczyli prezydent Bronisław Komorowski, premier Hanna Suchocka, biskup toruński nominat ks. Arkadiusz Okroj, przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska, parlamentarzyści, przedstawiciele administracji rządowej, służb mundurowych, świata nauki, kultury i gospodarki oraz samorządów terytorialnych, w tym także Prezydent Miasta Torunia Paweł Gulewski, Przewodniczący Rady Miasta Łukasz Walkusz, wiceprzewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski i radny Michał Zaleski.
– To wyjątkowa nagroda i ważne zagadnienie dla nas wszystkich, którzy szukamy obecnie drogi między wiarą a rozumem, emocjami a potrzebą racjonalnego funkcjonowania, a także głęboko zakorzenioną tradycją a rozwojem cywilizacyjnym. Jestem przekonany, że to wyróżnienie ma przed sobą wspaniałą przyszłość – mówił prezydent Bronisław Komorowski.
– W całym dorobku profesora Weilera niezwykle ważne, jest to, że jego argumentacja pozwala na konstruowanie wartościowych standardów interpretacyjnych zarówno tekstów konstytucji europejskich jak i traktatów międzynarodowych – podkreśliła premier Hanna Suchocka. – Przyznam, że sposób myślenia i rozważania pana profesora są często przytaczanie podczas moich wykładów, zwłaszcza w sprawach zasadniczych, dotyczących tożsamości Europy, co było kluczowym wątkiem w wielu działaniach laureata dzisiejszej nagrody.
- Z respektem przyjmuję cały i niezwykle złożony ciąg życiowych i naukowych osiągnięć Pana Profesora, do którego odnosi się Nagroda Mikołaja Kopernika „Fides et Ratio”. Wyznacza on wysoką pozycję, jaką zajmuje Pan Profesor w środowisku naukowym jako mistrzowski znawca prawa konstytucyjnego, międzynarodowego i unijnego. Honory, okazywane Panu Profesorowi z tej racji w Toruniu, odwołują się w pierwszej kolejności do przełomowego znaczenia dla światowej nauki dzieła Kopernika De revolutionibus orbium coelestium (1543). Do tego fenomenu nawiązuje z kolei cała związana z Toruniem tradycja kopernikańska, w tym także niezapomniane spotkanie Ojca Świętego Jana Pawła II w naszym mieście z rektorami polskich uczelni i ludźmi nauki (7 czerwca 1999 r.), które pozwoliło po raz kolejny zaznaczyć rolę w ludzkim poznaniu kopernikańskich standardów badawczych oraz naturalnego uzupełniania się w tym procesie ludzkiego rozumu i wiary (fides et ratio) – napisał w liście gratulacyjnym Prezydent Miasta Torunia. Na ręce laureata przekazał też drobny upominek.
Wcześniej prof. Joseph H.H. Weiler spotkał się także ze społecznością akademicką województwa w auli głównej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Tematem wykładu, który wygłosił był Cain and Able: The First Murder and the Birth of Natural Law (Kain i Abel: pierwsze morderstwo i narodziny prawa naturalnego). Przed uroczystością marszałek Piotr Całbecki, kardynał Grzegorz Ryś, prof. Weiler i prof. Andrzej Jamiołkowski (rektor UMK w latach 1993-1999 i 2005-2008) złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą spotkanie św. Jana Pawła II z ludźmi nauki w Auli UMK 7 czerwca 1999 r.
Prof. Joseph H.H. Weiler to wybitny amerykański prawnik, specjalizujący się m.in. w dziedzinie prawa międzynarodowego i europejskiego, urodził się w 1951 roku w Johannesburgu w RPA w rodzinie polskich żydów. Studiował prawo na uniwersytetach w Sussex, Cambridge i Hadze, doktorat obronił we Florencji, gdzie późnej objął stanowisko profesora i dziekana Wydziału Prawa i współtworzył Akademię Prawa Europejskiego. Wykłada praktycznie na całym świecie, w tym w najbardziej prestiżowych uczelniach, na stałe pracuje jako profesor prawa w New York University i na Harvardzie, zasiada w radach naukowych prestiżowych amerykańskich periodyków prawniczych.
Jego zainteresowania naukowe skupiają się obecnie wokół zagadnienia miejsca religii – chodzi o wszystkie religie, nie tylko o chrześcijaństwo czy judaizm! – w przestrzeni i debacie publicznej nowoczesnych państw prawa. Jego najważniejsze publikacje to „Chrześcijańska Europa” (tłumaczona na 9 języków), „From Regensburg to Berlin – Holiness and Reason” (Cambridge University Press, 2015) i „Shall the Justice of the Whole Earth Not Do Justice?” (2024).
Jest pierwszym niechrześcijaninem, który otrzymał w Watykanie Nagrodę Ratzingera, prestiżowe wyróżnienie przyznawane osobom, których dokonania naukowe lub artystyczne znajdują inspirację w chrześcijaństwie.
Czuje się związany z Polską, z dumą wspomina swoich przodków, wśród których są rabini z Zamościa i Lublina, w tym postaci ważne dla historii judaizmu na naszych ziemiach. Sam jest praktykującym żydem, w szczególnie uroczystych sytuacjach wkłada jarmułkę.
Tekst na podstawie informacji UMWKP
Fot. © UMT 2025, autor: Wojtek Szabelski, licencja: CC BY-NC 4.0
