Prof. Joseph Weiler z Nagrodą Fides et Ratio

Joseph Halevi Horowitz Weiler, światowej klasy intelektualista, prawnik, myśliciel, badacz, wykładowca akademicki, autor książek tłumaczonych na wiele języków, jest tegorocznym laureatem Nagrody Mikołaja Kopernika Fides et Ratio, przyznawanego w tym roku po raz drugi prestiżowego wyróżnienia marszałka województwa.

– Poprzez tę nagrodę pragniemy podziękować profesorowi Weilerowi za to, że przez całe swoje życie podąża drogą prawdy, odwagi i pokory, a także za jego zaangażowanie na rzecz tolerancji i dialogu, za walkę o judeochrześcijańskie wartości Europy, za obronę jej tożsamości i symboli oraz za budowanie dialogu między ludźmi, narodami, państwami i kontynentami. Świat dziś, jak nigdy dotąd, potrzebuje prawdziwego proroctwa. Potrzebuje prawdziwych autorytetów, odważnych w poszukiwaniu prawdy i tego, co wzbogaca człowieka – mówił w swoim przemówieniu marszałek Piotr Całbecki. – Niech ta statuetka będzie wyrazem uznania dla pana zasług, wspomnieniem Polski – Ojczyzny św. Jana Pawła II oraz Mikołaja Kopernika – i naszego regionu, który pragnie podążać ich drogą w poszukiwaniu prawdy.

Nagroda Fides et Ratio została ustanowiona w ubiegłym roku. Marszałek województwa honoruje nią osoby odnoszące się w swoje działalności naukowej i twórczej do kluczowego dla naszej cywilizacji dialogu wiary i rozumu. Jej pierwszym laureatem był kard. Grzegorz Ryś, arcybiskup metropolita łódzki.

W ceremonii w Pałacu Dąmbskich uczestniczyli prezydent Bronisław Komorowski, premier Hanna Suchocka, biskup toruński nominat ks. Arkadiusz Okroj, przewodnicząca sejmiku województwa Elżbieta Piniewska, parlamentarzyści, przedstawiciele administracji rządowej, służb mundurowych, świata nauki, kultury i gospodarki oraz samorządów terytorialnych, w tym także Prezydent Miasta Torunia Paweł Gulewski, Przewodniczący Rady Miasta Łukasz Walkusz, wiceprzewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski i radny Michał Zaleski.

– To wyjątkowa nagroda i ważne zagadnienie dla nas wszystkich, którzy szukamy obecnie drogi między wiarą a rozumem, emocjami a potrzebą racjonalnego funkcjonowania, a także głęboko zakorzenioną tradycją a rozwojem cywilizacyjnym. Jestem przekonany, że to wyróżnienie ma przed sobą wspaniałą przyszłość – mówił prezydent Bronisław Komorowski.

– W całym dorobku profesora Weilera niezwykle ważne, jest to, że jego argumentacja pozwala na konstruowanie wartościowych standardów interpretacyjnych zarówno tekstów konstytucji europejskich jak i traktatów międzynarodowych – podkreśliła premier Hanna Suchocka. – Przyznam, że sposób myślenia i rozważania pana profesora są często przytaczanie podczas moich wykładów, zwłaszcza w sprawach zasadniczych, dotyczących tożsamości Europy, co było kluczowym wątkiem w wielu działaniach laureata dzisiejszej nagrody.

- Z respektem przyjmuję cały i niezwykle złożony ciąg życiowych i naukowych osiągnięć Pana Profesora, do którego odnosi się Nagroda Mikołaja Kopernika „Fides et Ratio”. Wyznacza on wysoką pozycję, jaką zajmuje Pan Profesor w środowisku naukowym jako mistrzowski znawca prawa konstytucyjnego, międzynarodowego i unijnego. Honory, okazywane Panu Profesorowi z tej racji w Toruniu, odwołują się w pierwszej kolejności do przełomowego znaczenia dla światowej nauki dzieła Kopernika De revolutionibus orbium coelestium (1543). Do tego fenomenu nawiązuje z kolei cała związana z Toruniem tradycja kopernikańska, w tym także niezapomniane spotkanie Ojca Świętego Jana Pawła II w naszym mieście z rektorami polskich uczelni i ludźmi nauki (7 czerwca 1999 r.), które pozwoliło po raz kolejny zaznaczyć rolę w ludzkim poznaniu kopernikańskich standardów badawczych oraz naturalnego uzupełniania się w tym procesie ludzkiego rozumu i wiary (fides et ratio) – napisał w liście gratulacyjnym Prezydent Miasta Torunia. Na ręce laureata przekazał też drobny upominek.

Wcześniej prof. Joseph H.H. Weiler spotkał się także ze społecznością akademicką województwa w auli głównej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Tematem wykładu, który wygłosił był Cain and Able: The First Murder and the Birth of Natural Law (Kain i Abel: pierwsze morderstwo i narodziny prawa naturalnego). Przed uroczystością marszałek Piotr Całbecki, kardynał Grzegorz Ryś, prof. Weiler i prof. Andrzej Jamiołkowski (rektor UMK w latach 1993-1999 i 2005-2008) złożyli kwiaty pod tablicą upamiętniającą spotkanie św. Jana Pawła II z ludźmi nauki w Auli UMK 7 czerwca 1999 r.

Prof. Joseph H.H. Weiler to wybitny amerykański prawnik, specjalizujący się m.in. w dziedzinie prawa międzynarodowego i europejskiego, urodził się w 1951 roku w Johannesburgu w RPA w rodzinie polskich żydów. Studiował prawo na uniwersytetach w Sussex, Cambridge i Hadze, doktorat obronił we Florencji, gdzie późnej objął stanowisko profesora i dziekana Wydziału Prawa i współtworzył Akademię Prawa Europejskiego. Wykłada praktycznie na całym świecie, w tym w najbardziej prestiżowych uczelniach, na stałe pracuje jako profesor prawa w New York University i na Harvardzie, zasiada w radach naukowych prestiżowych amerykańskich periodyków prawniczych.

Jego zainteresowania naukowe skupiają się obecnie wokół zagadnienia miejsca religii – chodzi o wszystkie religie, nie tylko o chrześcijaństwo czy judaizm! – w przestrzeni i debacie publicznej nowoczesnych państw prawa. Jego najważniejsze publikacje to „Chrześcijańska Europa” (tłumaczona na 9 języków), „From Regensburg to Berlin – Holiness and Reason” (Cambridge University Press, 2015) i „Shall the Justice of the Whole Earth Not Do Justice?” (2024).

Jest pierwszym niechrześcijaninem, który otrzymał w Watykanie Nagrodę Ratzingera, prestiżowe wyróżnienie przyznawane osobom, których dokonania naukowe lub artystyczne znajdują inspirację w chrześcijaństwie.

Czuje się związany z Polską, z dumą wspomina swoich przodków, wśród których są rabini z Zamościa i Lublina, w tym postaci ważne dla historii judaizmu na naszych ziemiach. Sam jest praktykującym żydem, w szczególnie uroczystych sytuacjach wkłada jarmułkę.

Tekst na podstawie informacji UMWKP