Z okazji 110. rocznicy odsłonięcia pomnika Flisaka w piątek 28 czerwca 2024 r. o godz. 18:00 na Rynku Staromiejskim odbędzie się specjalny koncert. Wydarzenie odbywa się w ramach obchodów Roku Flisactwa.

Na Rynku Staromiejskim obok fontanny z pomnikiem Flisaka wystąpi zespół współczesnych toruńskich smyczkowców-flisaków, którzy zaprezentują utwory dedykowane ludowi wiślanemu. Usłyszymy miedzy innymi uwerturę i chór flisaków z opery „Flis” Stanisława Moniuszki, „Kwintet flisaczy” toruńskiej kompozytorki Magdaleny Cynk oraz instrumentalne aranżacje pieśni flisackich i inne dzieła kompozytorów polskich inspirowane folklorem ludu wiślanego. Koncert z okazji 110. rocznicy odsłonięcia pomnika Flisaka jednocześnie kończy tegoroczną edycję Festiwalu Probaltica.

W zapomniany świat dawnych flisaków wprowadzi nas Artur Trapszyc kustosz z Muzeum Etnograficznego im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu. Jak podają źródła historyczne, w 1911 roku Nadburmistrz Torunia Arnold Haase, pragnąc upiększyć dziedziniec Ratusza Staromiejskiego, zainicjował budowę studzienki – pomnika. Wstępnie zaproponowano uwiecznienie postaci flisaka, którego licznych wzorów dostarczało malarstwo gdańskiego malarza Wilhelma Augusta Stryjowskiego, a którego wybrane obrazy prezentowane były na festiwalu Probaltica w 2014 roku. O trudnościach związanych z zaakceptowaniem przez wszystkich fundatorów tematu pomnika świadczyć może niemal dwuletni okres przedstawiania coraz to nowych propozycji i zażartych sporów. Jak wiemy wygrał flisak, w opinii większości członków gremium, najlepszy symbol toruńskiego handlu i atmosfery samego miasta, które co roku oczekiwało przypływających flisaków jako zwiastuna nadchodzącego lata. Ostatecznie jako wykonawcę pomnika wybrano urodzonego w Toruniu, ale zamieszkującego w Charlottenburgu, Georga Wolfa, który 28 czerwca 1914 uczestniczył w uroczystości jego odsłonięcia, zaledwie kilka tygodni przed wybuchem I wojny światowej.

Kilka dekad później ze szlaków wiślanych zniknęli ostatni prawdziwi flisacy, a wraz z nimi tradycje nakazujące, aby to w Toruniu odbywał się chrzest każdego z młodych flisaków. Od wielu lat wiosennych i letnich miesięcy nie wypełnia również muzykowanie flisaków rozłożonych pomiędzy Ratuszem a nieistniejącą już Gospodą pod Turkiem. Dlatego też po 100 latach, które minęły od postawienia pomnika Flisaka w 2014 roku zaprosiliśmy do Torunia setkę młodych flisaków, uczniów szkół muzycznych w Brodnicy, Chełmnie, Inowrocławiu, Grudziądzu i Włocławku. Wszyscy przebrani w strój w flisaczy płaszcz i kapelusz przemaszerowali głównymi ulicami Torunia podążając za retmanem – wodnym księciem, w którego rolę wcielił się znakomity skrzypek Vadim Brodski. Na Rynku Staromiejskim nastąpił chrzest flisaków, a później ich wspólny koncert.