Kultowe osiedla
Rubinkowo wraz z osiedlem „Na Skarpie” to najliczniej zamieszkana część Torunia, czasami niesłusznie i dość pogardliwie nazywana „sypialnią miasta”. Na jej terenie znajdują się nie tylko bloki mieszkaniowe, ale także bogato rozwinięta infrastruktura społeczna oraz handlowa. Funkcjonują tu pawilony usługowe i targowiska, szkoły, przedszkola, żłobki, a także ośrodki zdrowia, Szpital Dziecięcy oraz kilka parafii.
Wystawa: Miasto - Ludzie – Muzeum. Kultowe osiedla. Historia Rubinkowa i osiedla "Na Skarpie" stanowi odpowiedź muzeum na potrzeby środowiska lokalnego, ponieważ Rubinkowo i Skarpa od samego swojego początku wzbudzały wiele kontrowersji i jeszcze więcej emocji. Ta część miasta bywała ostro krytykowana, ale posiada także aktywne grono zwolenników, którzy na łamach lokalnej pracy i mediów społecznościowych upowszechniają wiedzę na jej temat.
Budowa osiedli z wielkiej płyty stanowi integralną część historii naszego kraju w okresie Polski Ludowej. W latach 70. wyrastają one „jak grzyby po deszczu” w wielu polskich miastach, budząc entuzjazm społeczny. Przydział własnego mieszkania to realizacja jednej z najbardziej podstawowych potrzeb każdej jednostki ludzkiej. Budowa, rozwój i funkcjonowanie Rubinkowa, a później także osiedla „Na Skarpie” to najnowsza historia Torunia, opowiedziana przez pryzmat zwykłego człowieka.
Pierwsza część wystawy związana jest z genezą budowy Rubinkowa. W grudniu 1963 roku rozpoczęto produkcję w Zakładzie Włókien Sztucznych „Elana”, a w 1965 roku uruchomiono Toruńską Przędzalnię Czesankową „Merinotex”. Uprzemysłowienie miasta pociągnęło za sobą konieczność zapewnienia przybywającym do Torunia robotnikom odpowiednich warunków mieszkaniowych. Po raz pierwszy koncepcja zbudowania osiedla z wielkiej płyty na terenie dawnej posiadłości, szlachcica i poczmistrza królewskiego, Jakuba Kazimierza Rubinkowskiego pojawiła się w 1961 roku.
Pierwszy budynek gotowy był do zasiedlenia już 30 września 1975 roku. W pięciokondygnacyjnym bloku przy ul. Rydygiera 4 zamieszkali pracownicy różnego rodzaju instytucji utworzonych w związku z reformą administracyjną i utworzeniem województwa toruńskiego. Ze względu na dynamiczny rozwój osiedla 2 stycznia 1978 roku działalność gospodarczą rozpoczęła Spółdzielnia Mieszkaniowa „Rubinkowo”. Budowa przebiegała w zawrotnym tempie. Pod koniec 1980 roku Spółdzielnia administrowała już 111 blokami mieszkalnymi, w których znajdowało się 8 350 mieszkań oraz 100 budynkami jednorodzinnymi. Zasadnicza działalność budowlana nowych lokali mieszkaniowych zakończyła się na Rubinkowie w 1981 roku. Wciąż realizowano jednak prace związane z rozwojem infrastruktury społecznej i usługowo – handlowej.
W tym czasie główna działalność inwestycyjna przeniosła się na drugą stronę Szosy Lubickiej. Obszar ten w przyszłości stanowić będzie zasoby przyszłej Spółdzielni Mieszkaniowej „Na Skarpie”, która działalność gospodarczą rozpoczęła 1 lutego 1982 roku. Dysponowała wówczas 19 budynkami w większości przejętymi od SM „Rubinkowo”. 17 listopada 1982 roku uchwałą Miejskiej Rady Narodowej nowe osiedle otrzymało nazwę „Na Skarpie”. Po 5 latach działalności Spółdzielnia administrowała już 100 budynkami mieszkaniowymi, a budowa kolejnych obiektów trwała nadal.
Wydarzenia te stanowią tło dla pokazania życia mieszkańców Rubinkowa i osiedla „Na Skarpie”. Na wystawie można zobaczyć wiele fotografii, pierwsze z nich wykonano w styczniu 1975 roku z okazji postawienia pierwszej ściany bloku na osiedlu Rubinkowo, ostatnie pochodzą z lat 90. XX wieku. Część z nich posiada unikatową wartość, ponieważ została przekazana na wystawę przez samych mieszkańców Torunia, którzy pokazują w ten sposób swoje codzienne życie w tej nowopowstającej części miasta. Toczy się ono w intymnej przestrzeni mieszkań, na rodzinnych spacerach, na tle budujących się bloków, czy w sklepach. Kadr obiektywu utrwala czasem roześmiane dzieci w komunijnych sukienkach na placu zabaw, a innym razem pogrzeb w osiedlowej kaplicy działającej przy budującym się właśnie kościele. To życie miasta zatrzymane na moment fotografii. Niezmiernie interesujący materiał stanowią również bogato ilustrowane kroniki prowadzone od samego początku przez pracowników Spółdzielni Mieszkaniowej „Rubinkowo” i „Na Skarpie”. Znaczna część materiału ikonograficznego wykorzystanego na wystawie pochodzi właśnie z tego źródła.
Niewątpliwą atrakcję stanowi także krótki film zmontowany z fragmentów nadawanych przez pierwszą telewizję osiedlową działającą na początku lat 90. XX wieku przy Spółdzielni Mieszkaniowej „Rubinkowo”. Inną formą podróży w minione czasy jest próba odtworzenia pokoju w bloku wielkopłytowym z lat 80. XX wieku lub pokazanie wielu przedmiotów codziennego użytku charakterystycznych dla tamtej epoki.
