Tradycyjnemu opisowi procesu powstania tekstu - w prozie, relacjach świadków czy jako powtarzający się motyw filmowy - towarzyszy często wspomnienie dźwięków pracy maszyny do pisania, podsłuchiwanej zza drzwi, zza ściany, z klatki schodowej. Historie pisarzy mówią m.in. o tym, jakiego typu maszyn używali, dlaczego preferowali taki, a nie inny model i jakie były reakcje współdomowników na powtarzający się, często uciążliwy i denerwujący stukot klawiszy, bezpośrednio związany z pracą twórczą. Współcześnie proces pisania łączymy przede wszystkim z komputerem jako narzędziem pracy, wydającym znacznie bardziej dyskretne odgłosy.
Wystukiwanie literek na maszynie, dzwonek oznaczający zakończenie kolejnej linii tekstu czy wyjmowanie kartki mogą być więc raczej tematem „archeologii dźwięku”, świadectwem nostalgii i romantyzmu, a sam przedmiot stał się kolekcjonerskim gadżetem oraz elementem wystroju wnętrza. Idąc tropem eksperymentalnych rejestracji Archiwum Polskiego Radia z lat 1964-1984, zawierających m.in. nagrania typu sound art, nawiązujących do procesu malowania, których treść stanowi zapis dźwięku pociągnięć pędzlem na papierze, chciałabym przedstawić rejestrację procesu powstawania - lub odtworzenia zapisu - tekstów, skupiając się na tym, jak narzędzia stają się towarzyszącym pisaniu źródłem brzmienia. Korzystając z malarskich porównań, można stwierdzić, że przy takim podejściu tło, które mogłoby pozostać niewidoczne, samo staje się tematem. W proponowanym ujęciu staje się ono niespodziewanym naddatkiem i wartością dodaną, lokując prezentowane teksty w wyróżnionym tu semiotycznym systemie dźwięków.
Na wystawie zostaną zaprezentowane dźwięki w wykonaniu:
- poetki Marii Znamierowskiej (maszyna Continental, ok. 1943 rok),
- poety Tomasza Dalasińskiego (maszyna L.C. Smith & Corona Typewriter z 1932),
- poety Rafała Derdy (maszyna Continental, ok. 1943 rok).
Na wystawie zaprezentowany zostanie także film „Opowiedz coś więcej świerszczu”. Reżyseria Mikołaja Fidali, dźwięki Rafał Derda.
Pomysł i koncepcja wystawy: Malina Barcikowska.
Wystawa realizowana jest w ramach projektu SKŁAD 5.0, który jest realizowany ze środków Gminy Miasta Toruń. Kwota wsparcia: 10 000 zł.
