Historia nauki będzie tematem wiodącym 13. Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki, który odbędzie się w dniach 19-23 kwietnia. Podczas tegorocznej odsłony wydarzenia odbędzie się prawie 170 imprez.
Festiwal jest organizowany przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Urząd Miasta Torunia oraz Towarzystwo Naukowe w Toruniu. Wstęp na wszystkie imprezy jest bezpłatny, ale na niektóre z wydarzeń festiwalowych obowiązują wejściówki.
Wejściówki będą rozdawane w Centrum Kultury "Dwór Artusa" (przy Rynku Staromiejskim 6 w Toruniu) w dniu 16 kwietnia w godz. 16:00-18:00.
Inauguracja 13. edycji Festiwalu, czyli wykład pt. "Mikołaj Kopernik i pierwsze wyprawy na Księżyc" odbędzie się w piątek, 19 kwietnia w Sali Wielkiej Centrum Kultury „Dwór Artusa” w Toruniu przy Rynku Staromiejskim 6. Początek o godz. 18:00. Poprowadzi dr hab. Jarosław Włodarczyk, prof. PAN z Instytutu Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów PAN w Warszawie oraz Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
W trakcie Festiwalu po raz pierwszy odbędzie się seria wykładów o noblistach z dziedziny chemii, ekonomii, fizyki, literatury, medycyny i fizjologii oraz o nagrodach matematycznych i tzw. „Polskim Noblu” przyznawanym przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej. Będą miały miejsce w Collegium Maximum UMK przy Placu Rapackiego 1 w Toruniu. Wstęp na wykłady będzie wolny (nie obowiązują zapisy i wejściówki).
Szczegóły dotyczące poszczególnych Wykładów Noblowskich:
- Chemia:
prowadzący: prof. dr hab. Michał Komoszyński, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska UMK;
temat: Nagroda dla Roberta Lefkowitza i Briana Kobilka za badania nad inteligentnymi receptorami na powierzchni komórek;
termin: niedziela, 21 kwietnia, godz. 16:00.
- Ekonomia:
prowadzący: dr hab. Sławomir Plaskacz, Wydział Matematyki i Informatyki UMK;
temat: Nagroda dla Alvina E. Rotha i Lloyda S. Shapley o teorii stabilnej alokacji i praktyki projektowania rynku;
termin: sobota, 20 kwietnia, godz. 16:00.
Jak dobierać pary małżeńskie zdaniem laureata Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii z 2012 roku. Pięćdziesiąt lat temu ukazała się praca D. Gale'a i L. S. Shapley'a, w której w sposób całkowicie elementarny został rozwiązany problem optymalnego i stabilnego doboru par małżeńskich. Algorytm prowadzi do takiego rozwiązania, w którym nie będzie dochodziło do zdrad. Może być on także zastosowany przy rekrutacji uczniów przez szkoły z uwzględnieniem interesów obu stron: preferencji uczniów oraz dążenia szkół do przyjmowania określonej liczby najlepszych kandydatów. W roku 2012 nagrodą Nobla w dziedzinie ekonomii zostali wyróżnieni Alvin E. Roth i Lloyd S. Shapley za „Teorię stabilnego dostosowania i wykorzystanie projektowania rynku”, której teoretyczną podstawę stanowi licząca zaledwie 7 stron praca Gale'a - Shapley'a z 1962 roku. Celem wykładu jest przedstawienie algorytmu Gale'a - Shapley'a oraz zilustrowanie go na przykładach. - Fizyka:
prowadzący: dr hab. Roman Ciuryło, prof. UMK, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK temat: Nagroda dla Amerykanina Davida J. Wineland i Francuza Serge Haroche - badania prowadzące do stworzenia superkomputera kwantowego;
termin: poniedziałek, 22 kwietnia, godz. 18:00. - Literatura:
prowadzący: mgr Maciej Szatkowski, Wydział Filologiczny UMK, kierownik Centrum Języka i Kultury Chińskiej UMK;
temat: Nagroda dla chińskiego pisarza Mo Yan;
termin: niedziela, 21 kwietnia, godz. 15:00. - Medycyna i fizjologia:
prowadzący: dr Marta Pokrywczyńska, Wydział Lekarski Collegium Medicum UMK;
temat: Nagroda dla Japończyka Shinya Yamanaka i Brytyjczyka Johna Gurdona za badania nad komórkami macierzystymi;
termin: niedziela, 21 kwietnia, godz. 17:00. - Nagrody matematyczne:
prowadzący: prof. dr hab. Wojciech Kryszewski;
temat: Z powodu braku nagrody Nobla z dziedziny matematyki ustanowiono kilka innych prestiżowych wyróżnień, których będzie dotyczył wykład: Nagroda Abela, Medal Fieldsa i inne;
termin: sobota, 20 kwietnia, godz. 17:00.
O wielkich nagrodach dla matematyków. W swoim testamencie Alfred Nobel zapomniał o matematykach. Czy przypadkowo? Wszystko wskazuje na to, że nie miał zamiaru nagradzać matematyków mimo, że bez wątpienia darzył ich szacunkiem. Całe szczęście, że inni o matematyce i matematykach nie zapomnieli. O kulisach i szczegółach dotyczących prestiżowych nagród matematycznych wiele wiadomo, a są to informacje ciekawe, pouczające, a niekiedy, zabawne. O tym i o innych sprawach związanych z historią nagród matematycznych i historią matematyki będzie ten wykład. - tzw. „Polski Nobel”, czyli nagroda FNP:
prowadzący: dr hab. Maciej Wojtkowski, prof. UMK, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK;
temat: Prof. Wojtkowski jako laureat nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej z roku 2012 opowie o swoich badaniach, czyli opracowaniu i wprowadzeniu do praktyki okulistycznej metody tomografii optycznej z detekcją fourierowską;
termin: poniedziałek, 22 kwietnia, godz. 19:00.
Przydatne informacje:
- Strona internetowa festiwalu
- Program imprezy - wyszukiwarka
- Kontakt z dyrektorem programowym festiwalu - prof. Piotr Targowski, e-mail: ptarg@fizyka.umk.pl
- Centrum Promocji i Informacji UMK - Aleksander Anikowski. e-mail: anikowsk@umk.pl
- Biuro 13. Toruńskiego Festiwalu Nauki i Sztuki mieści się przy ul. Gagarina 11 (parter Rektoratu, pokój nr 24). Kontakt: tel. 56 611 49 32, e-mail: festiwal@umk.pl
- Ponadto w czasie Festiwalu (w dniach 20-23 kwietnia 2013 r.) w Dworze Artusa w Toruniu działać będzie Centrum Festiwalowe: tel. 56 621 92 32.