Spotkanie | www.torun.pl

9 grudnia 2023 r. odbędzie się premiera „Przewodnika astronomicznego po Polsce”. 

"Przewodnik astronomiczny po Polsce", opracowany przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne, prezentuje różne miejsca i obiekty w naszym kraju związane z astronomią lub kosmosem. Jest ich w Polsce bardzo dużo, zaliczają się do nich m.in. teleskopy, obserwatoria, planetaria, kratery meteorytowe, zegary słoneczne, ale także pomniki, budynki, miejsca pamięci, ulice, szkoły i inne obiekty związane z tą tematyką. Z myślą o turystach powstało opracowanie, które wskazuje warte odwiedzenia, najciekawsze miejsca i obiekty. Od 30 kwietnia 2023 r. dostępna jest wersja online przewodnika.

Inspiracją dla wystartowania projektu była książka pt „Przewodnik astronomiczny po Polsce”, wydana w 1982 roku (autorzy: Kazimierz Schilling, Maria Pańków). Od tamtej pory bardzo wiele się zmieniło, powstały nowe obserwatoria, teleskopy, parki ciemnego nieba i inne obiekty, a astroturystyka staje się coraz istotniejszą gałęzią turystyki.

16 lutego 2023 r. o godz. 18:00 w Dworze Artusa odbędzie się spotkanie autorskie z Wojciechem Orlińskim, autorem książki "Kopernik. Rewolucje", dziennikarzem i publicystą. 

Tegoroczny jubileusz Mikołaja Kopernika jest okazją do bliższego poznania historii wybitnego astronoma oraz następstw wynikających z przewrotu kopernikańskiego. Książka Wojciecha Orlińskiego to rewolucyjna biografia Mikołaja Kopernika, brawurowa opowieść o naukowym przewrocie wszechczasów, podkreślająca odwagę i niezłomność w wytyczaniu nowych kierunków dla rozwoju nauki. Jak przebiegała praca toruńskiego astronoma? Jakie konsekwencje wiązały się z poszukiwaniem prawd naukowych w XVI wieku? Na te i na inne pytania odpowie autor ksiązki.

Wojciech Orliński w latach 1997-2021 pracował w "Gazecie Wyborczej". Nadal współpracuje z jej reporterskim magazynem "Duży Format". To autor wielu książek podróżniczych, fantastycznych i publicystycznych, w tym biografii Stanisława Lema "Lem. Życie nie z tej ziemi" oraz "Człowiek, który wymyślił Internet. Biografia Paula Barana". Prowadzi blog "Ekskursje w dyskursie" (ekskursje.pl). Od 2020 r. pracuje jako nauczyciel chemii w jednym z warszawskich liceów.

Narodowy Bank Polski 9 lutego 2023 r. wprowadzi do obiegu kolekcjonerski banknot oraz srebrną monetę kolekcjonerską poświęcone Mikołajowi Kopernikowi.

Chociaż astronom znany jest na świecie głównie z teorii heliocentrycznej, należy pamiętać, że ten wybitny uczony badał także prawa rządzące ekonomią. Napisał m.in. traktat "Monetae cudendae ratio" (O sposobie bicia monety). Tzw. prawo Kopernika-Greshama mówi o wypieraniu pieniądza lepszego przez pieniądz gorszy. Jeżeli w gospodarce funkcjonują dwa rodzaje pieniądza i są one oficjalnie dopuszczone w obiegu, to pieniądz bardziej wartościowy (np. mocniej oparty na złocie) będzie gromadzony, a każdy będzie chciał płacić pieniądzem słabszym.

Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika Narodowy Bank Polski planuje wprowadzenie do obiegu banknotu polimerowego oraz monety kolekcjonerskiej z wizerunkiem naukowca i ozdobionej bursztynem w ramach serii "Wielcy polscy ekonomiści". Wielu Polaków pamięta wciąż jeszcze 1000-złotowy banknot kolekcjonerski z portretem Mikołaja Kopernika.

Zgodnie z planem emisji Narodowego Banku Polskiego:

• banknot kolekcjonerski Mikołaj Kopernik ukaże się w nominale 20 zł, w nakładzie do 100 000 egzemplarzy; wymiary: 150 mm × 77 mm, strona przednia banknotu przedstawia najpopularniejszy (tzw. toruński) portret Mikołaja Kopernika oraz stylizowane wizerunki kwadrantu i fragmentu układu heliocentrycznego; na stronie odwrotnej banknotu zostały zaprezentowane wizerunki historycznych monet: awers i rewers szóstaka gdańskiego, awers szóstaka elbląskiego, awers szeląga pruskiego (Toruń), a także wizerunek fragmentu układu heliocentrycznego; w tle widnieje Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie

  Fragment wizerunku układu heliocentrycznego został zaczerpnięty z rękopisu traktatu Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”, znajdującego się w Bibliotece Jagiellońskiej.

  Banknot „Mikołaj Kopernik” jest drugim polskim banknotem kolekcjonerskim wydrukowanym na podłożu polimerowym. Poza tradycyjnymi zabezpieczeniami, takimi jak: mikrodruki, efekt kątowy czy pasek irydyscentny, banknot zawiera zabezpieczenia dostępne tylko dla tego typu podłoża. Do takich elementów banknotu zaliczają się:

  • zabezpieczenie optyczne z efektem ruchu i obrazem 3D, które należy do najbardziej nowoczesnych zabezpieczeń na świecie,
  • okienka przezroczyste,
  • oraz wielobarwny obraz widoczny w świetle UV z obu stron banknotu.
   
  Projektant: Krystian Michalczuk
  Emitent: NBP
  Producent: Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. na zlecenie NBP

• moneta kolekcjonerska Mikołaj Kopernik ukaże się w nominale 50 zł, w nakładzie do 7 000 egzemplarzy, wykonana będzie ze srebra Ag 999, średnica 45 mm, masa 62,2 g, rodzaj stempli: wysoki relief, bursztyn.  Na monecie został wykorzystany fragment oryginalnego tekstu rozprawy Mikołaja Kopernika pt. "Monetae cudendae ratio". Będzie to druga w ostatnich latach moneta kolekcjonerska NBP poświęcona temu uczonemu – pierwsza (otwierająca w 2017 roku serię „Wielcy polscy ekonomiści”) podkreślała dokonania Mikołaja Kopernika jako ekonomisty. Najnowsza moneta została wykonana ze srebra próby Ag 999, w technice wysokiego reliefu i wzbogacona ozdobną wklejką z bursztynu.

  Rewers monety przedstawia fragment pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie oraz stylizowane słońce z promieniami i okrągłym elementem z bursztynu pośrodku, a wokół niego dwa rozchodzące się okręgi. Na awersie poza stałymi elementami, takimi jak wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał oraz oznaczenie roku emisji, został umieszczony wizerunek Układu Słonecznego z dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium” oraz okrągły element z bursztynu. Projektant: Urszula Walerzak Emitent: NBP Producent: Na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska S.A.

W ramach obchodów 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika, w dniach 19-21 lutego w Toruniu odbędzie się Światowy Kongres Kopernikański organizowany przez Akademię Kopernikańską. Podczas Kongresu zainaugurowana zostanie współpraca Akademii NBP z Akademią Kopernikańską. Jej efektem będzie realizacja specjalnego programu edukacyjnego w zakresie bankowości centralnej, oraz dorobku naukowego Mikołaja Kopernika i innych ekonomistów uwiecznionych na monetach i banknotach kolekcjonerskich NBP z serii "Wielcy polscy ekonomiści". Podczas Kongresu Kopernikańskiego, w ramach ekspozycji przygotowanych przez Narodowy Bank Polski, będzie prezentowany wyjątkowy polimerowy banknot kolekcjonerski „Mikołaj Kopernik” oraz będzie można dowiedzieć się więcej o inicjatywach edukacyjnych, naukowych i popularnonaukowych Narodowego Banku Polskiego.

Banknoty i monety kolekcjonerskie NBP może nabyć każdy, kto chciałby wzbogacić swoją kolekcję lub dopiero ją stworzyć. To także oryginalny pomysł na prezent.

W dniach 12-16 września 2023 r. odbędzie się toruńska część Kongresu Kopernikańskiego zainaugurowanego 19 lutego 2023 r., odbywającego się w roku 550. urodzin Wielkiego Astronoma.

W 2023 roku, w 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, odbywa się w Polsce wyjątkowe wydarzenie – Światowy Kongres Kopernikański. Głównym jego celem jest przedstawienie stanu badań nad życiem i działalnością wybitnego uczonego i astronoma, a także jego wpływem na rozwój nauki, kultury i sztuki. Organizatorami Kongresu są Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk.

Toruńska część Kongresu (12–16 września 2023 r.) zgromadzi historyków, kulturoznawców, literaturoznawców i historyków sztuki zainteresowanych miejscem Mikołaja Kopernika w szeroko rozumianej kulturze, a także astronomów i historyków astronomii oraz przedstawicieli nauk medycznych, i stanowi jednocześnie zakończenie tego wyjątkowego wydarzenia. Nie zabraknie wydarzeń kulturalnych otwartych dla wszystkich zainteresowanych.

Program części toruńskiej Światowego Kongresu Kopernikańskiego 2023 (12–16 września 2023) dostępny jest na stronie: https://kopernik550.umk.pl Na program wydarzenia składać się będzie sześć sekcji tematycznych:

• astronomiczna,
• kulturoznawcza,
• historii medycyny,
• lekarska,
• nauczycielska
• młodzieżowa
• oraz szereg wydarzeń towarzyszących.
  

W czasie trwania Światowego Kongresu Kopernikańskiego odbędzie się również 41. Zjazd Polskiego Towarzystwa Astronomicznego. W roku 2023 PTA obchodzi 100-lecie swojego istnienia.

Patronat Honorowy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.

Finansowane ze środków Ministra Edukacji i Nauki.

Partnerzy instytucjonalni:

• Gmina Miasta Toruń
• Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego

Partnerzy części toruńskiej:

• Apator
• Fabryka Cukiernicza Kopernik
• Mentor S.A.
• TZMO SA

Światowy Kongres Kopernikański jest kulminacją obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. W obradach udział weźmie kilkuset uczonych z całego świata.

Podczas Kongresu nastąpi ukonstytuowanie się organów Akademii Kopernikańskiej oraz wręczone zostaną pierwsze Nagrody Kopernikańskie.

Kongres odbędzie się w Toruniu w dniach 19 – 21 lutego 2023 r.

>>> Pobierz program Kongresu (ze strony Akademii Kopernikańskiej)

W 2023 roku, w 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika zorganizowane zostanie w Polsce wyjątkowe wydarzenie – Światowy Kongres Kopernikański. Głównym jego celem jest przedstawienie stanu badań nad życiem i działalnością wybitnego uczonego i astronoma, a także jego wpływem na rozwój nauki, kultury i sztuki.

Organizatorami Kongresu są Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie oraz Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. Ze względu na bogate i wciąż żywe oraz rozwijane tradycje kopernikańskie w tych ośrodkach Kongres będzie miał formułę kroczącą.

Obrady będą odbywały się kolejno w Toruniu, Krakowie i Olsztynie i z powrotem w Toruniu. Oficjalne otwarcie obrad zaplanowano na 19 lutego 2023 roku w Toruniu - w 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika i jednocześnie święto toruńskiego uniwersytetu.

19 lutego, godz. 8:30, Stare Miasto

• Msza św. w Bazylice Katedralnej św. św. Janów
• Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w Kaplicy Kopernikowskiej
• Złożenie kwiatów pod pomnikiem Mikołaja Kopernika w towarzystwie Orkiestry Wojskowej - godz. 10:15

19 lutego, godz. 11:00, Aula UMK

• Hymn Państwowy
• Wystąpienie  JM  Rektora  prof. dr. prof. Andrzeja Sokali
• Wystąpienie Ministra Edukacji i Nauki dr. hab. Przemysława Czarnka, prof. KUL
• Inauguracja Światowego Kongresu Kopernikańskiego
• Wykład inaugurujący Światowy Kongres Kopernikański – prof. Jim Peebles – kanadyjsko-amerykański fizyk, kosmolog, astrofizyk i astronom, jeden z pionierów teorii formowania się struktur kosmicznych; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2019 roku za osiągnięcia w dziedzinie kosmologii fizycznej - godz. 11.45
• Wystąpienia okolicznościowe - godz. 12.25
• *Przewodnicząca KRUP prof. Bogumiła Kaniewska
• *Prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego prof. Marek Sarna
• *Wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz
• *Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki
• *Prezydent Miasta Torunia Michał Zaleski
• Gaude Mater Polonia

W każdym z wymienionych wyżej miast zorganizowane zostaną sekcje tematyczne skierowane do poszczególnych grup badaczy. Do Krakowa (24–26 maja 2023 r.) zaproszono ekonomistów, filozofów oraz badaczy historii tych dyscyplin. Olsztyńskie obrady (21–24 czerwca 2023 r.) skupią się na biografii wielkiego astronoma, a także muzeach mu poświęconych. Toruńska część Kongresu (12–15 września 2023 r.) zgromadzi historyków, kulturoznawców, literaturoznawców i historyków sztuki zainteresowanych miejscem Mikołaja Kopernika w szeroko rozumianej kulturze, a także astronomów i historyków astronomii oraz przedstawicieli nauk medycznych, i będzie jednocześnie zakończeniem tego wyjątkowego wydarzenia.

Czytaj informacje o wydarzeniach związanych ze Światowym Kongresem Kopernikańskim.

Tegoroczna edycja Dies Natalis Copernici jest wyjątkowa. Będzie częścią Gali Nauki Polskiej.

19 lutego, jak co roku, świętujemy urodziny Mikołaja Kopernika – postaci dla Torunia niezwykle ważnej, która nie tylko na trwałe zapisała się w historii światowej nauki, ale jest też jednym z najwybitniejszych bohaterów polskiej historii. Muzeum Okręgowe w Toruniu w ramach 550. rocznicy urodzin wielkiego polskiego astronoma włączy się w organizację uroczystego Dnia Nauki Polskiej. Wraz z nowo powołaną Akademią Kopernikańską oraz Ministerstwem Edukacji i Nauki zorganizuje wieczór 19 lutego 2023 r. Będzie to uroczysta Gala Nauki Polskiej w Sali koncertowej Jordanki.

Gościem honorowym imprezy będzie Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Pan Andrzej Duda. 

W ramach gali planowane są m.in.: uroczystość uhonorowania wybitnych uczonych polskich oraz wykłady noblowskie. Wydarzenie zwieńczy koncert w ramach Dies Natalis Copernicium uznanego duetu artystów – kontratenora operowego Jakuba Orlińskiego oraz pianisty Michała Biela. Za tę część wieczoru odpowiedzialne jest Muzeum Okręgowe w Toruniu i ta część uroczystości odbędzie się pod nazwą Dies Natalis Copernici w nawiązaniu do cyklicznej imprezy Muzeum Okręgowego w Toruniu, która przygotowywana jest od l. 60 XX w

Podczas wieczoru odbędą się m.in.:

• 18.20-18.50 - Wykład prof. P. J. E. Peeblesa
• 18.50-19.20 - Wykład prof. Michel Mayora
• 19.20-20.00 - Koncert Jakuba Orlińskiego

Książnica Kopernikańska w Toruniu 24 stycznia zaprezentuje dwa unikatowe pamiętniki z powstania styczniowego znajdujące się w zbiorach Książnicy. Dr Mariusz Balcerek omówi ich treść i postara się zidentyfikować autorów obu sztambuchów. Przedstawi również okoliczności, w jakich jeden z nich trafił do toruńskiej biblioteki. Spotkanie w siedzibie Książnicy przy ul. Słowackiego 8 rozpocznie się o godz. 17.00. Wstęp jest bezpłatny.

Toruńska Orkiestra Symfoniczna zaprasza na zajęcia muzykoterapii przeznaczone dla seniorów. Celem spotkań jest popularyzacja muzykoterapii jako elementu stymulującego aktywność umysłową i fizyczną.

Drugie spotkanie odbywa się o 12.30. Obowiązują bezpłatne wejściówki. Liczba miejsc ograniczona.

Toruńska Orkiestra Symfoniczna zaprasza kobiety, które ukończyły 21. tydzień ciąży, na spotkanie w ramach projektu Muzykoterapia dla kobiet w ciąży. Tematem spotkania jest karmienie piersią: jak robić to prawidłowo i jakie mogą pojawić się pierwsze problemy w procesie laktacji. Spotkanie jest połączone z zajęciami muzykoterapii z muzyką na żywo.

Wydarzenie biletowane – 30 zł.