Kopernik 550 | www.torun.pl

Jednym z wydarzeń towarzyszących obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika będzie w dniach 22-23 maja 2023 r. Ogólnopolska Konferencja Naukowo – Dydaktyczna pt. „Dzieje wychowania przedszkolnego – od ochronki po współczesny model”. Wydarzenie współorganizowane jest wspólnie przez Wydział Edukacji Urzędu Miasta Torunia, Uniwersytet Mikołaja Kopernika i Stowarzyszenie Edukacji Przedszkolnej „Inicjatywa i Twórczość” w Toruniu. 

Zapraszamy na kolejne wydarzenie z cyklu „Toruńskie Spotkania Kopernikańskie”.

Tym razem spotkamy się 19 stycznia 2023 r. w Archiwum Państwowym w Toruniu, by wspólnie podziwiać przechowywane w jego zbiorach od ponad 500 lat rękopiśmienne archiwalia związane z Mikołajem Kopernikiem i jego rodziną.

To świetna okazja, by zapoznać się z treścią źródeł dotyczących astronoma, a jednocześnie dowiedzieć się, jak wyglądały i jaką rolę odgrywały księgi i dokumenty w funkcjonowaniu średniowiecznego miasta. Zapoznamy się również z późniejszymi archiwaliami ukazującymi lokalną i regionalną pamięć o Koperniku, w tym również ciekawymi i rzadko oglądanymi grafikami.

Spotkanie poprowadzą dr Mateusz Superczyński i dr Michał Targowski.

Uwaga!
Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc i charakter spotkania wprowadzamy obowiązkowe zapisy. Prosimy o zgłaszanie chęci uczestnictwa w jednym z dwóch podanych terminów poprzez przesłanie wiadomości e-mail na adres: tomito@poczta.onet.eu lub telefonicznie pod numerem tel. 56 622 64 30 (pon.-czw. 10.00-13.00). W zgłoszeniu prosimy podać imię i nazwisko oraz wybraną godzinę spotkania:

• godz. 16.00, 19 stycznia 2023
• godz. 17.00, 19 stycznia 2023

Organizatorami wydarzenia są: Archiwum Państwowe w Toruniu i Towarzystwo Miłośników Torunia.

Toruńskie Spotkania Kopernikańskie odbywają się przy wsparciu Gminy Miasta Toruń.

Serdecznie zapraszamy!

Do 31 marca 2023 r. trwa konkurs pt. „Przewodnik astronomiczny po Polsce”. W tym okresie można nadsyłać zgłoszenia lub ich aktualizacje.

Celem konkursu jest zebranie informacji, zdjęć, filmów prezentujących różne miejsca i obiekty związane z astronomią i kosmosem. Konkurs podzielony jest na dwie kategorie. W pierwszej (kategoria otwarta) może wziąć udział każdy, a druga jest skierowana do szkół (uczniowie oraz nauczyciel lub nauczyciele opiekujący się uczniami).

Kategoria otwarta

W tej kategorii w konkursie może wziąć udział każdy chętny. W przypadku osób niepełnoletnich wymagana może być zgoda rodziców lub opiekunów prawnych.

Kategoria dla szkół

Zespoły złożone z uczniów i opiekujących się nimi nauczycieli mogą zgłaszać prace w osobnej „Kategorii dla szkół”. Zachęcamy do opisania swojej szkoły, jeśli nosi imię Mikołaja Kopernika lub innej osoby związanej z badaniami kosmosu. Może Wasza szkoła posiada obserwatorium astronomiczne? Może na jej terenie jest zegar słoneczny?

Zespoły reprezentujące szkoły mogą opisywać też dowolne inne obiekty i miejsca w okolicy, niekoniecznie swoją szkołę.

Jeśli ktoś nadesłał pracę wcześniej, a chciałby ją uzupełnić, to może przysłać uaktualnioną wersję.

Więcej na temat konkursu: https://konkurs.astroturystyka.pl/konkurs/

Kosmiczny repertuar i plejada młodych gwiazd polskiej sceny muzycznej - 10 grudnia 2023 r. zapraszamy do Areny Toruń na koncert Toruńskiej Orkiestry Symfonicznej "Muzyka i Kosmos" z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.

Szykuje się wspaniałe, multimedialne widowisko, w którym usłyszymy legendarne utwory wyrastające z fascynacji kosmosem oraz słynne cytaty dotyczące przestrzeni pozaziemskiej. W oprawie przygotowano liczne wizualizacje i szczególne rozwiązania techniczne, m.in. użycie harfy laserowej w instrumentarium.

Będzie to druga odsłona koncertu, który odbył się w dniu jubileuszu astronoma 19 lutego 2023 r. Wystąpią:

• Roxie Węgiel,
• Juan Carlos Cano,
• Karolina Leszko,
• Sylwia Lorens,
• Kamil Franczak,
• Łukasz Drapała.

Karolina Leszko to zwyciężczyni konkursu "Korowód" podczas Grechuta Festival 2009, uczestniczka The Voice of Poland (2011, 2015), Must Be the Music (2014) oraz The Four: Bitwa o sławę (2021). Z kolei Sylwia Lorens znana jest z przebojowych interpretacji klasyki operowej, operetkowej i muzyki retro, aktywnie współpracująca z filharmoniami m.in. Filharmonią Narodową i Filharmonią Krakowską. Kamil Franczak jest laureatem festiwali i nagród muzycznych, zdobywcą nagrody artystycznej Złota Maska 2019, natomiast Łukasz Drapała – zdobywcą drugiego miejsca w The Voice of Poland 2022 i półfinalistą programu Mam talent! 2021.

Wokalistom towarzyszyć będzie Toruńska Orkiestra Symfoniczna oraz muzycy: skrzypek Kamil Skicki – koncertmistrz licznych orkiestr symfonicznych i założyciel kwartetów smyczkowych, dwukrotny finalista programu Mam talent!, Maciej Żuchowski - gitara, Wojciech Stanisz - bas, Dawid Makosz - fortepian, Patryk Dolepski - perkusjakoncertmistrz licznych orkiest, Patryk Dolepski - perkusja. W chórkach zaprezentują się : Ewa Niewdana-Hady, Ewa Siembida-Jachym i Katarzyna Blat.

Artur Dziurman – narrator koncertu
Mikołaj Blajda – kierownik artystyczny, dyrygent
Urszula Urzędowska - prowadzenie

W programie: Pink Floyd - Dark Side Of The Moon (fragment ), E. John - Rocket Man, The Police - Walking On the Moon, D. Bovie - Space Oddity, F. Sinatra - Fly Me To The Moon, The Beatles - Here Comes The Sun, Z. Sośnicka - Aleja gwiazd, Budka Suflera - Noc komety, G. MacDermot - Aquarius z musicalu Hair, A. Bocelli - Canto della terra, Les Misérables - Stars, Vangelis - Pulsar, J. M. Jarre - Oxygen oraz muzyka z filmów Star Wars i 2001: Odyseja kosmiczna.

Bezpłatne wejściówki dostępne będą:

- w Punktach Informacyjnych Urzędu Miasta Torunia od 27 listopada 2023 r.

- w kasie biletowej TOS od 30 listopada 2023 r. (kasa czynna w czwartki i piątki w godz. 13:00-19:00)

Jednej osobie przysługują maksymalnie cztery wejściówki.

Organizator: Gmina Miasta Toruń, Mój Toruń
Partner Wydarzenia: Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego, Kujawsko-Pomorskie
Sponsorzy: Strabag Polska, PGE S.A., Grupa PGE
Realizacja: Toruńska Orkiestra Symfoniczna

19 lutego 2023 r. w Sali koncertowej Jordanki w Toruniu odbędzie się Gala Nauki Polskiej, podczas której nastąpi wręczenie odznaczeń państwowych.

Organizatorami wydarzenia są: nowo powołana Akademia Kopernikańska oraz Ministerstwo Edukacji i Nauki.

Gościem honorowym imprezy będzie Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Andrzej Duda. 

W ramach gali planowane są m.in.: uroczystość uhonorowania wybitnych uczonych polskich - laureatów Nagród Ministra Edukacji i Nauki, Nagród Prezesa Rady Ministrów oraz wykłady noblowskie.

Wydarzeniu towarzyszyć będzie koncert uznanego kontratenora operowego Jakuba Orlińskiego. Za tę część wieczoru odpowiedzialne jest Muzeum Okręgowe w Toruniu i ta część uroczystości odbędzie się pod nazwą Dies Natalis Copernici w nawiązaniu do cyklicznej imprezy Muzeum Okręgowego w Toruniu, która przygotowywana jest od l. 60 XX w.

Podczas wieczoru odbędą się m.in.:

• 18.20-18.50 - Wykład prof. P. J. E. Peeblesa
• 18.50-19.20 - Wykład prof. Michel Mayora
• 19.20-20.00 - Koncert Jakuba Orlińskiego

9 grudnia 2023 r. odbędzie się premiera „Przewodnika astronomicznego po Polsce”. 

"Przewodnik astronomiczny po Polsce", opracowany przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne, prezentuje różne miejsca i obiekty w naszym kraju związane z astronomią lub kosmosem. Jest ich w Polsce bardzo dużo, zaliczają się do nich m.in. teleskopy, obserwatoria, planetaria, kratery meteorytowe, zegary słoneczne, ale także pomniki, budynki, miejsca pamięci, ulice, szkoły i inne obiekty związane z tą tematyką. Z myślą o turystach powstało opracowanie, które wskazuje warte odwiedzenia, najciekawsze miejsca i obiekty. Od 30 kwietnia 2023 r. dostępna jest wersja online przewodnika.

Inspiracją dla wystartowania projektu była książka pt „Przewodnik astronomiczny po Polsce”, wydana w 1982 roku (autorzy: Kazimierz Schilling, Maria Pańków). Od tamtej pory bardzo wiele się zmieniło, powstały nowe obserwatoria, teleskopy, parki ciemnego nieba i inne obiekty, a astroturystyka staje się coraz istotniejszą gałęzią turystyki.

19-20 lutego 2023 r., w rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, obchodzone będzie święto Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. 

Przebieg uroczystości:

Część I: 19 lutego, godz. 8:30, Stare Miasto

• Msza św. w Bazylice Katedralnej św. św. Janów
• Odsłonięcie tablicy pamiątkowej w Kaplicy Kopernikowskiej
• Złożenie kwiatów pod pomnikiem Mikołaja Kopernika w towarzystwie Orkiestry Wojskowej - godz. 10:15

Część II: 19 lutego, godz. 11:00, Aula UMK

• Hymn Państwowy
• Wystąpienie  JM  Rektora  prof. dr. prof. Andrzeja Sokali
• Wystąpienie Ministra Edukacji i Nauki dr. hab. Przemysława Czarnka, prof. KUL
• Inauguracja Światowego Kongresu Kopernikańskiego
• Wykład inaugurujący Światowy Kongres Kopernikański – prof. Jim Peebles – kanadyjsko-amerykański fizyk, kosmolog, astrofizyk i astronom, jeden z pionierów teorii formowania się struktur kosmicznych; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2019 roku za osiągnięcia w dziedzinie kosmologii fizycznej - godz. 11.45
• Wystąpienia okolicznościowe
• *Przewodnicząca KRUP prof. Bogumiła Kaniewska
• *Prezes Polskiego Towarzystwa Astronomicznego prof. Marek Sarna
• *Wojewoda Kujawsko-Pomorski Mikołaj Bogdanowicz
• *Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki
• *Prezydent Miasta Torunia Michał Zaleski
• Gaude Mater Polonia

Miejski Klub Lekkoatletyczny w dniach 18-19 lutego 2023 (sobota, niedziela) organizuje 67. Halowe Mistrzostwa Polski w Lekkiej Atletyce.

W mistrzostwach wezmą udział najlepsi polscy lekkoatleci. Mistrzostwa zostaną rozegrane w kategorii senior i U 23. W poszczególnych konkurencjach będą przyznawane medale złoty-srebrny i brązowy. Zawody te są ostatnią eliminacją na Halowe Mistrzostwa Europy w Stambule. Udział w zawodach weźmie około 450 zawodników.

Mistrzostwa są jednym z wydarzeń obchodów 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika w Toruniu.

16 lutego 2023 r. o godz. 18:00 w Dworze Artusa odbędzie się spotkanie autorskie z Wojciechem Orlińskim, autorem książki "Kopernik. Rewolucje", dziennikarzem i publicystą. 

Tegoroczny jubileusz Mikołaja Kopernika jest okazją do bliższego poznania historii wybitnego astronoma oraz następstw wynikających z przewrotu kopernikańskiego. Książka Wojciecha Orlińskiego to rewolucyjna biografia Mikołaja Kopernika, brawurowa opowieść o naukowym przewrocie wszechczasów, podkreślająca odwagę i niezłomność w wytyczaniu nowych kierunków dla rozwoju nauki. Jak przebiegała praca toruńskiego astronoma? Jakie konsekwencje wiązały się z poszukiwaniem prawd naukowych w XVI wieku? Na te i na inne pytania odpowie autor ksiązki.

Wojciech Orliński w latach 1997-2021 pracował w "Gazecie Wyborczej". Nadal współpracuje z jej reporterskim magazynem "Duży Format". To autor wielu książek podróżniczych, fantastycznych i publicystycznych, w tym biografii Stanisława Lema "Lem. Życie nie z tej ziemi" oraz "Człowiek, który wymyślił Internet. Biografia Paula Barana". Prowadzi blog "Ekskursje w dyskursie" (ekskursje.pl). Od 2020 r. pracuje jako nauczyciel chemii w jednym z warszawskich liceów.

Narodowy Bank Polski 9 lutego 2023 r. wprowadzi do obiegu kolekcjonerski banknot oraz srebrną monetę kolekcjonerską poświęcone Mikołajowi Kopernikowi.

Chociaż astronom znany jest na świecie głównie z teorii heliocentrycznej, należy pamiętać, że ten wybitny uczony badał także prawa rządzące ekonomią. Napisał m.in. traktat "Monetae cudendae ratio" (O sposobie bicia monety). Tzw. prawo Kopernika-Greshama mówi o wypieraniu pieniądza lepszego przez pieniądz gorszy. Jeżeli w gospodarce funkcjonują dwa rodzaje pieniądza i są one oficjalnie dopuszczone w obiegu, to pieniądz bardziej wartościowy (np. mocniej oparty na złocie) będzie gromadzony, a każdy będzie chciał płacić pieniądzem słabszym.

Z okazji 550. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika Narodowy Bank Polski planuje wprowadzenie do obiegu banknotu polimerowego oraz monety kolekcjonerskiej z wizerunkiem naukowca i ozdobionej bursztynem w ramach serii "Wielcy polscy ekonomiści". Wielu Polaków pamięta wciąż jeszcze 1000-złotowy banknot kolekcjonerski z portretem Mikołaja Kopernika.

Zgodnie z planem emisji Narodowego Banku Polskiego:

• banknot kolekcjonerski Mikołaj Kopernik ukaże się w nominale 20 zł, w nakładzie do 100 000 egzemplarzy; wymiary: 150 mm × 77 mm, strona przednia banknotu przedstawia najpopularniejszy (tzw. toruński) portret Mikołaja Kopernika oraz stylizowane wizerunki kwadrantu i fragmentu układu heliocentrycznego; na stronie odwrotnej banknotu zostały zaprezentowane wizerunki historycznych monet: awers i rewers szóstaka gdańskiego, awers szóstaka elbląskiego, awers szeląga pruskiego (Toruń), a także wizerunek fragmentu układu heliocentrycznego; w tle widnieje Zamek Kapituły Warmińskiej w Olsztynie

  Fragment wizerunku układu heliocentrycznego został zaczerpnięty z rękopisu traktatu Mikołaja Kopernika „O obrotach sfer niebieskich”, znajdującego się w Bibliotece Jagiellońskiej.

  Banknot „Mikołaj Kopernik” jest drugim polskim banknotem kolekcjonerskim wydrukowanym na podłożu polimerowym. Poza tradycyjnymi zabezpieczeniami, takimi jak: mikrodruki, efekt kątowy czy pasek irydyscentny, banknot zawiera zabezpieczenia dostępne tylko dla tego typu podłoża. Do takich elementów banknotu zaliczają się:

  • zabezpieczenie optyczne z efektem ruchu i obrazem 3D, które należy do najbardziej nowoczesnych zabezpieczeń na świecie,
  • okienka przezroczyste,
  • oraz wielobarwny obraz widoczny w świetle UV z obu stron banknotu.
   
  Projektant: Krystian Michalczuk
  Emitent: NBP
  Producent: Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. na zlecenie NBP

• moneta kolekcjonerska Mikołaj Kopernik ukaże się w nominale 50 zł, w nakładzie do 7 000 egzemplarzy, wykonana będzie ze srebra Ag 999, średnica 45 mm, masa 62,2 g, rodzaj stempli: wysoki relief, bursztyn.  Na monecie został wykorzystany fragment oryginalnego tekstu rozprawy Mikołaja Kopernika pt. "Monetae cudendae ratio". Będzie to druga w ostatnich latach moneta kolekcjonerska NBP poświęcona temu uczonemu – pierwsza (otwierająca w 2017 roku serię „Wielcy polscy ekonomiści”) podkreślała dokonania Mikołaja Kopernika jako ekonomisty. Najnowsza moneta została wykonana ze srebra próby Ag 999, w technice wysokiego reliefu i wzbogacona ozdobną wklejką z bursztynu.

  Rewers monety przedstawia fragment pomnika Mikołaja Kopernika w Warszawie oraz stylizowane słońce z promieniami i okrągłym elementem z bursztynu pośrodku, a wokół niego dwa rozchodzące się okręgi. Na awersie poza stałymi elementami, takimi jak wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, nominał oraz oznaczenie roku emisji, został umieszczony wizerunek Układu Słonecznego z dzieła Mikołaja Kopernika „De revolutionibus orbium coelestium” oraz okrągły element z bursztynu. Projektant: Urszula Walerzak Emitent: NBP Producent: Na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska S.A.

W ramach obchodów 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika, w dniach 19-21 lutego w Toruniu odbędzie się Światowy Kongres Kopernikański organizowany przez Akademię Kopernikańską. Podczas Kongresu zainaugurowana zostanie współpraca Akademii NBP z Akademią Kopernikańską. Jej efektem będzie realizacja specjalnego programu edukacyjnego w zakresie bankowości centralnej, oraz dorobku naukowego Mikołaja Kopernika i innych ekonomistów uwiecznionych na monetach i banknotach kolekcjonerskich NBP z serii "Wielcy polscy ekonomiści". Podczas Kongresu Kopernikańskiego, w ramach ekspozycji przygotowanych przez Narodowy Bank Polski, będzie prezentowany wyjątkowy polimerowy banknot kolekcjonerski „Mikołaj Kopernik” oraz będzie można dowiedzieć się więcej o inicjatywach edukacyjnych, naukowych i popularnonaukowych Narodowego Banku Polskiego.

Banknoty i monety kolekcjonerskie NBP może nabyć każdy, kto chciałby wzbogacić swoją kolekcję lub dopiero ją stworzyć. To także oryginalny pomysł na prezent.