Jan Wyrowiński (2024)
Honorowy Obywatel Miasta Torunia
Jan Wyrowiński urodził się 27 sierpnia 1947 roku w Brusach, w powiecie chojnickim.
Od ukończenia w 1971 roku studiów na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej do 1992 roku pracował na różnych stanowiskach w Resortowym Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Automatyki „Chemoautomatyka” przy Zakładach Włókien Chemicznych „Elana” w Toruniu uczestnicząc w projektowaniu i wdrażaniu nowatorskich na owe czasy systemów komputerowego sterowania procesami wytwarzania polimerów włóknotwórczych.
W 1979 roku ukończył studia podyplomowe z zakresu komputerowego sterowania obiektami przemysłowymi na Politechnice Warszawskiej.
Pan Jan Wyrowiński był w latach osiemdziesiątych XX wieku jednym z ważnych działaczy antykomunistycznego podziemia w Toruniu. Sam w okresie studiów w Gdańsku uczestniczył w wydarzeniach Marca’68.
Po przyjeździe do Torunia i podjęciu pracy w toruńskiej „Elanie” związał się z miejscowym środowiskiem współpracującym z KSS „KOR”. Udostępniał swoje mieszkanie na punkt kolportażowy Wolnych Związków Zawodowych. W latach 1977-1982 był również aktywnym członkiem Klub Inteligencji Katolickiej w Toruniu, członkiem zarządu (1979-1980) i wiceprezesem (1980-1982).
Po uformowaniu się (wskutek Porozumień Sierpniowych 1980 roku) niezależnych od władz związków zawodowych w Polsce, należał do, zorganizowanego jesienią 1980 roku, Komitetu Założycielskiego, a następnie Komitetu Zakładowego NSZZ „Solidarność” w swoim zakładzie pracy.
Jest także jednym z założycieli, powstałego w marcu 1981 roku, toruńskiego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. W tym czasie był również sygnatariuszem Deklaracji Klubów Samorządnej Rzeczpospolitej „Wolność - Sprawiedliwość - Niepodległość”.
Za swoją działalność opozycyjną został w dniu wprowadzenia stanu wojennego zatrzymany, a następnie internowany w ośrodku odosobnienia w Potulicach, a następnie w Strzebielinku. Tam dla współosadzonych działaczy opozycyjnych prowadził wykłady o ruchu katolików świeckich w okresie międzywojennym i Klubach Inteligencji Katolickiej w PRL. Po odzyskaniu wolności 29 kwietnia 1982 roku kontynuował do 1989 roku swoją działalność opozycyjną, angażując się m.in. w prace podziemnej Wszechnicy Związkowej, Społecznego Stowarzyszenia Obrony Praw Człowieka, podziemnego radia „Solidarność” oraz redagowanie i wydawanie bezdebitowej prasy i książek . Był współzałożycielem Pomorskiego Klubu Społecznego, Pomorskiego Towarzystwa Gospodarczego oraz toruńskiego oddziału Klubu Myśli Politycznej „Dziekania”. Od początku lat 80. minionego wieku należał do grona najbliższych współpracowników Elżbiety Zawackiej „Zo”.
Pan Jan Wyrowiński kandydował do polskiego parlamentu z listy toruńskiej Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w czasie pierwszych powojennych, częściowo wolnych (tzw. kontraktowych) wyborów. Uzyskał wówczas mandat poselski, który sprawował nieprzerwanie do 2001 roku. Był również posłem w latach 20005-2007, a w latach 2007-2015 uzyskał dwukrotnie mandat senatorski. W Senacie VIII kadencji piastował funkcję wicemarszałka.
Pan Jan Wyrowiński, sam urodzony na południowych Kaszubach, został wychowany w rodzinie o żywej tradycji i kulturze kaszubskiej. Do dziś pozostaje niezwykle aktywnym liderem tej społeczności i jej promotorem na zewnątrz.
W wolnej Polsce angażował się i przewodził wielu inicjatywom o charakterze miejskim i regionalnym. Był przewodniczącym Toruńskiego Ruchu Samorządności Obywatelskiej, który jako Komitet Obywatelski poprowadził 27 maja 1990 roku do zwycięstwa w pierwszych wolnych i demokratycznych wyborach do władz odrodzonego samorządu terytorialnego Torunia. Był przewodniczącym Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Marszałka Józefa Piłsudskiego w Toruniu. Jest członkiem Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej, pierwotnie Fundacji „Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek” oraz od 1999 roku przewodniczącym Rady Fundacji. Był inicjatorem przywrócenia Toruniowi zniszczonego przez Niemców w 1939 roku obelisku upamiętniającego pierwszego wojewodę pomorskiego Stefana Łaszewskiego. Był współzałożycielem Społecznego Komitetu Upamiętnienia Wydarzeń 1 i 3 Maja 1982 roku, oraz inicjatorem jego przekształcenia w Społeczny Komitet „Solidarni – Toruń pamięta”, którego do dziś jest prezesem.
Za swoją działalność i zaangażowanie na polu społecznościowym otrzymał w 2015 roku Medal „Za Zasługi dla Miasta Torunia na wstędze” oraz – w 2011 roku – Krzyż Wolności i Solidarności, a w 2023 Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.
Uchwałę w sprawie nadania Janowi Wyrowińskiemu Honorowego Obywatelstwa Miasta Torunia Rada Miasta Torunia przyjęła w dniu 5 września 2024 r. (uchwała RMT nr 65/24). Uroczysta sesja Rady Miasta, podczas której zostało wręczone wyróżnienie, odbyła się w dniu 30 grudnia 2024 r.