Jury czwartej edycji festiwalu ogłosiło w środę, 12 marca br. nominacje do nagrody Kryminalny Debiut Roku 2024. Spośród zgłoszonych 23 kryminałów wybrano książki „Jednorożec” Rafała Gliny, „Strażnik jeziora” Michała Zgajewskiego oraz „Baldur. Wyspy Białego Słońca” autorstwa duetu Berenika Lenard i Piotr Mikołajczak. Ogłoszono też, że zagraniczną gwiazdą festiwalu będzie szwedzki mistrz kryminału Johan Theorin, laureat m.in. Szklanego Klucza, który jest „skandynawskim oscarem” literatury kryminalnej, a wcześniej otrzymali go m.in. Jo Nesbø, Henning Mankell i Stieg Larsson. Na festiwalu zostanie też przyznana, jedyna w Polsce Nagroda dla Redaktora zwycięskiej książki.
Podczas dzisiejszej konferencji prasowej w siedzibie Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, Jury ogłosiło tytuły książek nominowanych do Nagrody Literackiej Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego Kryminalny Debiut Roku 2024. W tym roku zostanie ona wręczona już po raz czwarty.
Nominacje
Nominowanych wybrało Jury w składzie: Przewodniczący Ryszard Ćwirlej - jeden z najlepszych, polskich autorów kryminałów, Agata Koss-Dybała – redaktorka Radia Lublin, reportażystka i twórczyni „Kryminalnych Czwartków”, Georgina Gryboś-Szczepanik - dziennikarka Radia Kraków Kultura, znana w Internecie jako “Literacka Kavka” oraz dr hab. Rafał Moczkodan, prof. UMK, literaturoznawca w Katedrze Antropologii Literatury i Nowych Mediów.
Michał Zgajewski „Strażnik jeziora” (Wydawnictwo Agora). Zgajewski wprowadza na scenę polskiego kryminału nowego śledczego – Norberta Krzyża. Utrzymany w konwencji nastrojowego kryminału noir „Strażnik Jeziora” to pierwsza część serii z tym bohaterem. Akcja powieści osadzona jet w Beskidzie Żywieckim. Podgórska miejscowość, słowiańska mitologia i detektyw o ciętym języku oraz talencie do pakowania się w kłopoty.
Berenika Lenard, Piotr Mikołajczak „Baldur. Wyspy Białego Słońca” (Empik Go). Rzadko się zdarza w polskim kryminale, by akcja powieści toczyła się w Skandynawii i Polsce. Baldur Ingvar Pétursson, 34-letni dziennikarz mieszkający w Reykjaviku, jest świadkiem potwornej zbrodni, którą nagrywa telefonem. W chwili, gdy umieszcza nagranie w sieci, jego życie się sypie. Wracają do niego pytania, na które odpowiedzi są ukryte w końcówce lat 90. w… Polsce. Czy historia sprzed dwudziestu lat z niewielkiej wsi Strugi w Beskidzie Niskim gdzieś pod słowacką granicą może mieć wpływ na to, co dzieje się obecnie w Islandii?
Rafał Glina "Jednorożec" (wydawnictwo magazynu „Zwierciadło”). "Jednorożec" to pierwszy tom serii z podkomisarzem Jackiem Okońskim. Śledczy wkracza na scenę po tym, jak w Suchaniu, niewielkim miasteczku w województwie zachodniopomorskim, zostaje uduszona kobieta. Szybko okazuje się, że dochodzenie nie będzie proste.
Goście/Gościnie
W tym roku wśród gości znajdą się najwięksi twórcy_czynie polskiego kryminału, m.in. Wojciech Chmielarz, Katarzyna Puzyńska, Marek Stelar, Zygmunt Miłoszewski czy Małgorzata Oliwia Sobczak.
Zagraniczną gwiazdą festiwalu jest w tym roku Johan Theorin, jeden z najważniejszych autorów skandynawskiej literatury kryminalnej. Jego debiutancka powieść „Skumtimmen” (pol. „Zmierzch”, wyd. Czarne) Szwedzka Akademia Autorów Kryminałów uznała za Najlepszy Debiut Kryminalny roku 2007. Powieść została przetłumaczona na 25 języków, a na jej podstawie nakręcono film fabularny.
Druga powieść Theorina to „The Darkest Room” (pol. „Nocna zamieć”, wyd. Czarne). Ten kryminał został uznany za Najlepszą Szwedzką Książkę Kryminalną roku 2008 oraz otrzymał Szklany Klucz przyznawany przez stowarzyszenie Crime Writers of Scandinavia. Szklany Klucz to „skandynawski oscar” literatury kryminalnej, który otrzymali m.in. Jo Nesbø, Henning Mankell i Stieg Larsson. W 2010 tę samą powieść nagrodzono ważnym trofeum światowym - Sztyletem Międzynarodowym CWA.
Na festiwal zjedzie też „armia” influencerek_rów książkowych, uczestniczek_ków festiwalowej platformy Konstelacja Blogosfery. Autorzy_ki kanałów social mediowych, zajmujący się literaturą kryminalną i książką będą mogli podczas Gwiazdozbioru wziąć udział w, specjalnie przygotowanej dla nich, sekcji warsztatowo-wykładowej. Konstelacja Blogosfery to nowa formuła, niespotykana na żadnym innym festiwalu literackim w Polsce.
Gwiazdozbiór
Czwarta edycja Gwiazdozbioru to pięciodniowe święto kryminału, które obejmie 36 wydarzeń - wykładów, warsztatów i spotkań autorskich. Będą ogólnopolskie premiery i prapremiery nowych kryminałów
- PRAPREMIERA superprodukcji audio „Rumor” (na podstawie powieści Roberta Małeckiego). W partnerstwie z EMPIK GO i Wydawnictwem Literackim.
- PRAPREMIERA powieści Przemysława Piotrowskiego pt. „Mężczyzna, który rozmawiał z hienami”.
- PRAPREMIERA powieści Marty Matyszczak „Przepraszam, ja już nie żyję”.
Wykłady poprowadzą specjaliści medycyny kryminalnej, detektywi i biegli sądowi. Między innymi dr n. biol. Dorota Lorkiewicz-Muszyńska, która opowie o „trupich farmach” i przeprowadzi pierwsze warsztaty antropologiczne.
Po raz pierwszy pojawi się też na Gwiazdozbiorze sztuka. Jarosław Jarry Jaworski, influencer sztuki i twórca social mediowej Mocnej Kultura zaprezentuje wykład „Trzy kłamstwa i jedno morderstwo ‘Straży nocnej’ Rembrandta, czyli kryminalna twarz sztuki”.
Festiwalowe wydarzenia będą odbywać się w całym Toruniu. Zarówno w siedzibie Książnicy Kopernikańskiej, jak i w reprezentacyjnym Dworze Artusa, Teatrze Muzycznym i Mediatece w Młynach.
Nagrodę główną - Nagrodę Literacką Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Kryminalny Debiut Roku w wysokości 25 tys. złotych oraz Nagrodę dla Redaktora, ufundowaną przez Dyrektor Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu w wysokości 4 tys. złotych - wręczymy podczas Gali festiwalowej 5 kwietnia 2025 w toruńskim Dworze Artusa.
Organizatorami festiwalu są Książnica Kopernikańska w Toruniu i Fundacja Kult Kultury prowadzona przez autora bestsellerowych kryminałów Roberta Małeckiego. Festiwal odbędzie się w dniach 2-6 kwietnia 2025 dzięki dofinansowaniu z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Widzimy się w Toruniu!
Patronat, dofinansowanie i organizacja
- Patronat honorowy: Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego; Elżbieta Piniewska, Przewodnicząca Sejmiku Woj. Kujawsko-Pomorskiego, Paweł Gulewski Prezydent Miasta Torunia
- Organizatorzy: Książnica Kopernikańska w Toruniu, Fundacja Kult Kultury
- Dofinansowano z budżetu Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego
- Partnerzy: Kujawsko-Pomorski Teatr Muzyczny w Toruniu, Centrum Kultury Dwór Artusa, Hotel Mercure, księgarnia Kafka, Fundacja Amicus Universitatis Nicolai Copernici, Bliskie Spotkania, Iga Sarzyńska – Wzrusza Toruń, Cafe Wejściówka
- Patroni medialni: LubimyCzytac.pl, TVP Kultura, TVP 3 Bydgoszcz, RMF Classic, Radio Gra, Nowości, Toruń NaszeMiasto.pl, ZbrodniaWBibliotece.pl
Informacja: Książnica Kopernikańska w Toruniu
