W Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki w Toruniu zainaugurowano 6. Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy im. Karola Lipińskiego. Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych i prestiżowych konkursów w Europie, który przyciąga młodych, zdolnych muzyków z różnych części globu.
Toruń dostrzega siłę tej krajowej i międzynarodowej renomy. Miasto wypełnia wobec festiwalu honory mecenasa głównego. Organizatorem konkursu jest Toruńska Orkiestra Symfoniczna, instytucja finansowana przez Gminę Miasta Toruń. W tym roku przewodniczącym jury jest prof. Daniel Stabrawa, wybitny skrzypek i dyrygent, który przez 35 lat pełnił funkcję koncertmistrza Filharmoników Berlińskich.
Wydarzenie rozpoczęło się w piątek 20 września 2024 r., a zakończy 6 października uroczystym Koncertem Laureatów. Podczas uroczystej inauguracji festiwalu i konkursu reprezentujący Gminę Miasta Toruń zastępca prezydenta Adam Szponka podkreślił, że skrzypce są jednym z wizerunkowych symboli naszego miasta. Są one instrumentem, który według toruńskiej legendy ocalił Toruń przed zagładą. Na co dzień przypomina nam o tym lubiany zwłaszcza przez dzieci i nastolatków pomnik skrzypka-flisaka z toruńskiego rynku.
Docenianą i wysoką wartością kulturotwórczą jest i to, że wszystkie etapy toruńskiego konkursu skrzypcowego są otwarte dla publiczności. - Pozdrawiam wszystkich skrzypków, którzy od dziś do 6 października będą walczyć w Toruniu o potwierdzenie swojej klasy. Kłaniam się dostojnemu jury, którego werdykt przyjmiemy z oczywistym zrozumieniem i akceptacją. Wspólnie oczekujemy na emocje wywoływane przez Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Skrzypcowy im. Karola Lipińskiego – Toruń ’2024. Ten wspaniały festiwal dostarczy nam ich na pewno. Dziękuję i życzę Państwu niezapomnianych spotkań z muzyką skrzypcową - powiedział zastępca prezydenta Torunia Adam Szponka.
Konkurs składa się z trzech etapów otwartych dla publiczności. Uczestnicy wykonają podczas nich utwory m.in. J. S. Bacha, H. Wieniawskiego, N. Paganiniego, L. van Beethovena oraz oczywiście Karola Lipińskiego. W repertuarze Konkursu znalazły się zarówno najbardziej znane, wirtuozowskie koncerty skrzypcowe, jak i utwory rzadko wykonywane.
W pierwszym etapie usłyszymy dzieła przeznaczone na skrzypce solo. Drugi etap, do którego jury zakwalifikuje maksymalnie dwunastu uczestników, obejmuje recitale z towarzyszeniem fortepianu (o czasie trwania 40-45 minut), w których pozycją obowiązkową jest jedna z kompozycji Lipińskiego.
W trzecim etapie, w którym wystąpi sześciu finalistów, zabrzmią wybrane, szczególnie ważne w literaturze skrzypcowej, koncerty autorstwa: K. Lipińskiego, M. Karłowicza, H. Wieniawskiego, F. Mendelssohna-Bartholdy’ego, J. Sibeliusa, J. Brahmsa i L. van Beethovena. Całość zakończy Koncert Laureatów.
Konkursowi ponownie towarzyszy festiwal. Na toruńskiej scenie wystąpią między innymi: duet złożony z jednego z najważniejszych skrzypków jazzowych na świecie - Adama Bałdycha oraz niekwestionowanej gwiazdy polskiej sceny pianistycznej - Leszka Możdżera; laureat poprzedniej edycji toruńskiego konkursu skrzypcowego - Elias David Moncado, młody wirtuoz, który ma na swoim koncie między innymi wspólne występy z ikoną wiolinistyki - Anne-Sophie Mutter; duet Polish Violin Duo - znakomici młodzi skrzypkowie, laureaci I i II edycji Międzynarodowego Konkursu Muzyki Polskiej - Marta Gidaszewska i Robert Łaguniak (laureat II nagrody poprzedniej edycji toruńskiego konkursu skrzypcowego).
Konkurs współfinansowano ze środków ZAW STOART.
Historia Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego sięga 2007 r., gdy odbyła się pierwsza edycja wydarzenia. Kolejną zorganizowano trzy lata później. W 2013 r., oprócz konkursu, odbył się również festiwal skrzypcowy, co okazało się strzałem w dziesiątkę. Miłośnicy skrzypiec mogli nie tylko obserwować konkursowe zmagania, lecz także wziąć udział w koncertach i akcjach towarzyszących.
Od 2019 r. wydarzenie nosi nazwę Międzynarodowego Konkursu i Festiwalu Skrzypcowego im. Karola Lipińskiego – wirtuoza skrzypiec, wybitnego kompozytora i pedagoga zwanego „polskim Paganinim”. Jednym z celów, którzy przyświeca konkursowi, jest ocalenie przed zapomnieniem kompozycji Karola Lipińskiego.
Od początku konkurs przyciągał młodych i zdolnych skrzypków z całego świata. Do poprzedniej edycji zgłosiło się ponad 80 chętnych. Ostatecznie w konkursie wzięło udział 24 uczestników z kilkunastu, często bardzo odległych krajów. Laureaci: Elias David Moncado (I Nagroda, Niemcy), Robert Łaguniak (II Nagroda, Polska), Yumiko Yumiba (III Nagroda, Japonia) odnoszą liczne sukcesy i zdobywają laury w wielu prestiżowych, międzynarodowych konkursach.
Fot. © UMT 2024, autor: Sławomir Kowalski, licencja: CC BY-NC 4.0
