Parada tramwajów, festyn BiT-City, konkursy dla małych i dużych, wspólna nauka energetycznych tańców, koncert zespołu Żuki, darmowe przejażdżki nowymi Swingami to tylko część atrakcji z okazji otwarcia nowej linii tramwajowej na północ Torunia, które odbyło się 25 sierpnia 2023 r. Był to jednocześnie finisz największego jak dotąd przedsięwzięcia komunikacyjnego w naszym mieście - projektu „Poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej w Toruniu – BiT-City II”.
23 października 1907 roku około godz. 11:00 z przystanku przy Ratuszu Staromiejskim w Toruniu ruszył pierwszy tramwaj na Chełmińskie Przedmieście. Podróż do pętli, która wtedy znajdowała się u wylotu ul. Janitzena (obecnie ul. Grunwaldzka), trwała osiem minut.
W 1955 roku linię przedłużono do Dworca Północnego, zaś w 1956 aż do skrzyżowania Szosy Chełmińskiej (wówczas ul. Nowickiego) z ul. Kwiatową i Lisią. Przy dworcu pasażerowie musieli się przesiadać przechodząc na drugą stronę torów kolejowych, by tak wsiąść do drugiego, kursującego wahadłowo wagonu. W latach 70. zamknięto najmłodszy odcinek torowiska, a w 1991 roku przez Chełmionkę przejechał ostatni tramwaj.
25 sierpnia 2023 r. historia zatoczyła koło. Po 116 latach od pierwszego i 32 od ostatniego kursu miejska komunikacja szynowa znów pojawiła się na Chełmińskim Przedmieściu. Tym razem jednak nie kończy tam swojej trasy.
Uroczyste otwarcie nowej linii tramwajowej, która przebiega z centrum Szosą Chełmińską, ul. Długą, Legionów, Polną, Ugory i Watzenrodego aż do nowej pętli przy ul. Heweliusza, odbyło się 25 sierpnia 2023 r. na al. Solidarności.
- Panie i Panowie – mamy to! Rusza nowa trasa tramwajowa na północ Torunia, aż do pętli przy ul. Heweliusza. To inwestycja, które trwała kilka lat, ale przynosi dzisiaj efekty. Proszę, abyście traktowali Państwo tę nową trasę tramwajową jako dobry, ciekawy i sprawdzony pomysł na korzystanie z transportu publicznego – mówił prezydent Michał Zaleski podczas otwarcia linii, jakie miało miejsce w al. Solidarności. Tam też prezydent odebrał pozwolenia na użytkowanie nowej linii tramwajowej od Marka Chorzępy, Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego i Roberta Bogusławskiego, Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.
- Nową linię tramwajową uważam za otwartą! - na to hasło wypowiedziane przez prezydenta Michała Zaleskiego pasażerowie wsiedli do tramwajów, które paradą, z orkiestrą i balonami, zawiozły wszystkich chętnych na festyn BiT-City, który odbył się przy Przedszkolu Miejskim nr 18 przy ul. Grasera 3. Warto tu dodać, że darmowe tramwaje dowoziły gości na i z festynu przez cały czas jego trwania, do wieczora.
To nie koniec darmowych przejażdżek. Po uroczystym otwarciu linii, w dniach 26-31 sierpnia (sobota - czwartek) w godz. 10:00 - 20:00, chętni będą mogli się za darmo przejechać nową trasą od al. Solidarności do pętli przy ul. Heweliusza i z powrotem.
• kursy Swingów co 30 minut
• kursy tramwaju turystycznego co 1,5 godz.
Sczegółowy rozkład: https://mzk-torun.pl/polaczenia/rozklady-jazdy
Tramwaje między centrum miasta a Jarem kursują z oznaczeniem "ESK 2029" - w ten sposób promowane są starania Torunia o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury w 2029 roku.
Od 1 września 2023 r. rozpoczną się rozkładowe kursy tramwajów na nowej trasie.
- Partnerzy projektu: Bank Pekao, BGK
- Sponsorzy imprezy otwarcia: Balzola, Intop, Pesa, Solaris, Mera Systemy, Intermarche, B-ACT, Ster Group, Mentor SA, Kancelaria Gorczyca & Klempert Radcowie Prawni, Kancelaria Ostrowski i Wspólnicy
- Patroni medialni: Radio Gra, Raport Tramwajowy
- Współpraca: CKK Jordanki, Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury, Stowarzyszenie Wędka, Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej
Fot. Sławomir Kowalski
Budowa nowej linii tramwajowej była głównym zadaniem największego w Toruniu komunikacyjnego przedsięwzięcia ostatnich lat - projektu „Poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej w Toruniu – BiT-City II”. Cały projekt składa się z ośmiu zadań, dzięki którym zostanie usprawniony transport publiczny w naszym mieście. Beneficjentem przedsięwzięcia jest Gmina Miasta Toruń, realizacją zadań zajmował się Miejski Zakład Komunikacji. Wartość projektu to ponad 461 mln zł brutto, a unijne dofinansowanie z Funduszu Spójności, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020, 261 mln złotych, czyli prawie 57% kosztów. Budowa samej nowej linii tramwajowej kosztowała ponad 212 mln zł brutto. Wykonawcą inwestycji było wyłonione w przetargu konsorcjum firm Balzola i Intop.
W ramach całego projektu, dzięki wsparciu Unii Europejskiej miasto zmodernizowało i zazieleniło cztery odcinki toruńskich torowisk (w ciągu ulicy Bydgoskiej od ul. Reja do Chopina; wzdłuż Szosy Lubickiej od pl. Daszyńskiego do ul. Ślaskiego; od pl. Niepodległości do ul. Reja oraz wzdłuż ul. Warneńczyka, ul. Gogi i ul. Kościuszki), kupiło pięć nowoczesnych, niskopodłogowych tramwajów, 10 ekologicznych autobusów (cztery hybrydowe i sześć elektrycznych) i cztery nowe pojazdy techniczne (trzy wozy techniczne do obsługi infrastruktury tramwajowej i samochód pogotowia technicznego).
Ciekawostki o projekcie
- Budowa nowej linii tramwajowej rozpoczęła się już latem 2018 r., przy okazji przebudowy Szosy Chełmińskiej. Wówczas powstały dwa przejazdy tramwajowo-drogowe na skrzyżowaniach Szosa Chełmińska – Żwirki i Wigury oraz Szosa Chełmińska – Długa. Wykonawcą była firma Progreg InfraCity, a koszt wyniósł niespełna 3,5 mln zł brutto.
- W 2021 r. na terenie zajezdni autobusowej wybudowano stację zasilania energetycznego, która zasila m.in. nową linię tramwajową (koszt prawie 3,2 mln zł brutto, wybudowana w ramach projektu BiT-City II).
- W ciągu nowej linii znajduje się przejazd kolejowo-drogowo-tramwajowy na ul. Legionów - obecnie jedyne takie rozwiązanie w Polsce.
Że torowisko tramwajowe krzyżuje się z torami kolejowymi – to się zdarza. Tak było przed laty chociażby w Toruniu, w rejonie Tormięsu czy Elany. Jednak tam linia tramwajowa przecinała kolejową bocznicę. Na ul. Legionów natomiast krzyżuje się z czynną linią kolejową nr 246 relacji Toruń Wschodni – Olek. Jak taki przejazd wygląda i działa? Na przejeździe tramwajowo-kolejowym nie ma przerwanego toku kolejowego (szyny kolejowe biegną w ciągłości). Za to szyny tramwajowe zostały przerwane na szerokości główki szyny kolejowej. Oznacza to, ze w chwili przejazdu koła tramwaju niejako przetoczą się po szynie kolejowej.
Projekt BiT-City II w liczbach:
- 461 533 791,95 zł - całkowita wartość projektu
- 260 909 352,65 zł
- ok. 1100 metrów toru pojedynczego zielonych torowisk łącznie (nowa linia i odcinki zmodernizowane)
- 29 nowych pojazdów, w tym:
- 14 niskoemisyjnych autobusów hybrydowych
- 6 autobusów elektrycznych
- 5 pięcioczłonowych, 30-metrowych, niskopodłogowych tramwajów
- 4 pojazdy techniczne\ - 6 ładowarek do autobusów elektrycznych
- 697 dni budowy nowej linii tramwajowej
- prawie 13 tys. metrów toru pojedynczego torowiska na nowej linii tramwajowej, w tym ok. 5,2 tys. metrów toru pojedynczego (ok. 40%) zielonych torowisk
- prawie 26 kilometrów szyn wykorzystano do budowy nowej linii
- 307 nowych słupów trakcyjnych wzdłuż nowej linii tramwajowej
- 27 nowych wiat przystankowych wzdłuż nowej linii tramwajowej, w tym 14 zielonych przystanków
- 1 przejazd kolejowo-tramwajowo-drogowy – jedyny taki w Polsce
- 847 nowych drzew (w rejonie nowej linii i poza obrębem inwestycji) oraz prawie 36 tysięcy nowych krzewów (w rejonie przebiegu nowej linii)
- 32 komplety smarownic na nowej linii tramwajowej
- 7,5 tysiąca m2 łąk kwietnych wzdłuż nowej linii
- ok. 9561 tys. metrów toru pojedynczego zmodernizowanych torowisk, w tym ok. 6100 metrów toru pojedynczego zielonych torowisk
- 172 nowe słupy trakcyjne wzdłuż zmodernizowanych odcinków torowisk
- 13 kompletów smarownic na zmodernizowanych odcinkach torowisk.
