Uroczyste posiedzenie Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika odbyło się w unikalnej przestrzeni Rynku Staromiejskiego.
24 czerwca 2025 r. mieszkańcy Torunia mogli wziąć w podniosłym wydarzeniu, jakim było uroczyste posiedzenie Senatu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wydarzenie wpisuje się w program obchodów Roku Jubileuszy UMK: 80 rocznicy utworzenia UMK, 40-lecia powstania Akademii Medycznej w Bydgoszczy, a także 20-lecia jej połączenia z UMK oraz powołania Collegium Medicum.
Senat uczelni wraz z zaproszonymi gośćmi przemaszerował w orszaku prowadzonym przez Orkiestrę Wojskową spod spod Collegium Maximum pod pomnik Mikołaja Kopernika, patrona uniwersytetu, gdzie złożono kwiaty, a dalej na przygotowane miejsce prowadzenia uroczystych obrad na Rynku Staromiejskim. W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele samorządu województwa i miasta, reprezentanci uczelni wyższych z województwa, przedstawiciele duchowieństwa, środowiska oświaty, a także sympatycy toruńskiej Alma Mater.
- Uroczyste posiedzenia odbywają się w chwilach szczególnej wagi, podkreślając ich znaczenie i nadając im odpowiednią rangę. To element tradycji, która na każdym uniwersytecie odgrywa szczególną rolę. Nasz uniwersytet wyjątkowo ceni akademicką tradycję i zwyczaje, pielęgnuje naszą własną 80-letnią już historię, ale wraz z nią wpisujemy się w całą niemal 1000-letnią europejską tradycję uniwersytecką z jej symbolami, zwyczajami i wartościami – wyjaśnił JE Rektor UMK prof. Andrzej Tretyn, rozpoczynając uroczystość. - Dzisiejszym spotkaniem nawiązujemy w sposób szczególny do uroczystego posiedzenia Senatu, które odbyło się na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego 23 maja 1948 roku, kiedy wręczono pierwsze insygnia rektorskie. Sfinansowane przez bydgoskich rzemieślników i podarowane przez prezydenta Bydgoszczy pierwszemu rektorowi UMK profesorowi Ludwikowi Kolankowskiemu były nie tylko symbolem władzy, ale także wspólnej dumy z powstania uniwersytetu na Pomorzu, który miał służyć naszym miastom i społeczeństwu całej północnej Polski.
Istotne związki uniwersytetu z miastem podkreślił prezydent Paweł Gulewski. - Toruń wiele zawdzięcza Uniwersytetowi, tak jak i Uniwersytet wiele zawdzięcza Toruniowi. Bo przecież dziedzictwo kulturowe naszego miasta i jego historia nie były bez znaczenia dla utworzenia i działalności takich dyscyplin i kierunków, jak: sztuki piękne, konserwacja, muzealnictwo, zabytkoznawstwo, ale i astronomia, matematyka czy fizyka, które mogą poszczycić się osiągnięciami na poziomie europejskim i światowym – mówił prezydent Paweł Gulewski. - Dziś doceniamy i to, że na przestrzeni tych ośmiu dekad obecność kadry naukowej i tysięcy studentów przekształciła i zmieniła nasze miasto. Młodzi ludzie, którzy przyjechali tu studiować, oddziaływali na nasze miasto niezwykle korzystnie. Dzięki nim Toruń stał się ważnym ośrodkiem akademickim z ambicjami, a także wiodącym uniwersytetem badawczym.
- Toruń nie byłby dziś tym, czym jest – miastem kultury, nauki i otwartości, gdyby nie obecność i działalność uczeni. To właśnie dzięki Uniwersytetowi tysiące młodych ludzi z całej Polski i świata znalazło tu swoją drogę, nauczycieli, przyjaciół, miejsce do rozwoju i spełnienia – dodał Łukasz Walkusz, przewodniczący Rady Miasta Torunia.
Podczas ceremonii nauczycielom akademickim wręczono awanse na stanowisko profesora UMK. Ponadto profesorowie tytularni otrzymali spersonalizowane togi, co będzie nowym zwyczajem ich honorowania.
Kolejnym ważnym punktem wydarzenia było odnowienie doktoratu prof. Aleksandra Wolszczana, wybitnego astronoma i wieloletniego pracownika Centrum Astronomii UMK. Laudację wygłosił prof. Andrzej Niedzielski. Kariera naukowa prof. Aleksandra Wolszczana, która szybko zyskała zasięg międzynarodowy, rozpoczęła się właśnie na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, gdzie w 1969 r. uzyskał tytuł magistra astronomii, a w 1975 r. stopień doktora nauk fizycznych na podstawie rozprawy zatytułowanej "Struktury scyntylacyjne w widmach pulsarów". Od roku 1992 Aleksander Wolszczan jest związany z Uniwersytetem Stanowym Pensylwanii, jednak utrzymuje stały związek z polskim i toruńskim środowiskiem naukowym. W latach 1997-2008 pracował w nowo powstałym Centrum Astronomii UMK, którym w latach 1997-2000 kierował. W tym czasie był promotorem dwóch rozpraw doktorskich na UMK. Był także inicjatorem udziału Polski, a w szczególności UMK, w budowie i eksploatacji Wielkiego Teleskopu Południowoafrykańskiego (SALT). W latach 2001-2005 przewodniczył pracom powołanej w tym celu fundacji. Od roku 2004 z inicjatywy i przy udziale Aleksandra Wolszczana astronomowie z UMK prowadzą pensylwańsko-toruński projekt poszukiwania planet pozasłonecznych, który zaowocował odkryciem już ponad 30 planet przy innych gwiazdach oraz pięcioma doktoratami.
Zwieńczeniem uroczystości był minirecital Chóru UMK.
Fot. © UMT 2025, autor: Agnieszka Bielecka, licencja: CC BY-NC 4.0
