Dziewięć wyjątkowych monodramów zaprezentuje się podczas tegorocznych Toruńskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora. Inauguracja miała miejsce 12 czerwca 2025 r. w Teatrze Baj Pomorski. Do 15 czerwca spektakle muzyczne, lalkowe i dramatyczne oraz opowieści o zagrożeniach dla świata i problemach jednostki.
Czeka na nas wyjątkowe wydarzeni prezentujące sztukę monodramu w wielu odsłonach. W tym roku widzowie zobaczą spektakle muzyczne, lalkowe i dramatyczne, które łączy jedno – jeden aktor na scenie. Ta trudna forma teatralna pozwala na głęboką refleksję nad emocjami, motywacjami i złożonością ludzkiej natury.
Przegląd obejmie dziewięć przedstawień, wśród których są widowiska wielokrotnie nagradzane. Każdy z artystów, choć sam na scenie, wykreuje przed widzami złożoną i bogatą rzeczywistość. Niezwykle trudna sztuka monodramu pozwala niekiedy zajrzeć w głąb zjawisk, stanów emocjonalnych i motywacji bohaterów lepiej, niż czyni to teatr wieloosobowy. Wśród twórców znajdą się doskonale znani publiczności oraz tacy, którzy pojawią się na festiwalu po raz pierwszy.
Odzwierciedlenie niepokojów wywołanych współczesnymi zjawiskami, które aż nadto przywodzą na myśl dramaty z przeszłości prezentuje kilka przedstawiwń. Na podstawie wykorzystanej do propagowania nazizmu Olimpiady w Berlinie w 1936 r., mechanizm działania propagandy obnaży aktorka, reżyserka i choreografka Anna Rozmianiec w spektaklu „Maryla – ku przestrodze”. Bohaterką przedstawienia jest oszczepniczka Maria Kwaśniewska, która uzyskała wówczas brązowy medal. Pod płaszczykiem organizacji Igrzysk rodziła się na oczach działaczy, sportowców i komitetów całego świata brutalna, ohydna idea faszyzmu, rodził się cyrk i teatr Hitlera – piszą twórcy.
Do dramatycznych wojennych losów kobiet nawiąże też doskonale znana toruńskiej publiczności znakomita monodramistka Agnieszka Przepiórska w spektaklu „Ocalone” w reżyserii Mai Kleczewskiej, której monodram można było obejrzeć podczas inauguracji 39. Toruńskich Spotkań Teatrów Jednego Aktora. Losy wielu ofiar gwałtów wojennych dokonanych podczas pacyfikacji powstania warszawskiego składają się na opowieść bohaterki Ireny K. Historie o niedźwiedziu Wojtku, którego przygarnęli żołnierze Andersa proponuje Tadeusz Słobodzianek, a jego tekst przedstawi na scenie Michał Piela, znany z ról telewizyjnych (m.in. aspirant Nocul w „Ojcu Mateuszu”) i dubbingowych.
Tematy ważne dla współczesności poruszają spektakle takie jak „Skowyt” Marcina Tomkiela, inspirowany poematem Allena Ginsberga, czy lalkowa „20 DEN” Julii Fidelus. Natomiast „Masara” Julity Koper na podstawie opowiadania Szczepana Twardocha podejmuje problem akceptacji siebie i odrzucenia przez rówieśników, a „Dziewictwo, osobna kategoria istot zamkniętych” Zuzanny Wiatr analizuje kulturowe znaczenia czystości na bazie tekstów Witolda Gombrowicza.
Miłośnicy komedii i widowisk muzycznych również znajdą coś dla siebie. „Ballady morderców” w wykonaniu Adama Mortasa to mroczna, pełna napięcia opowieść osnuta na tekstach Nicka Cave’a. Podczas festiwalu nie zabraknie także dobrze znanego toruńskiej publiczności spektaklu „Lekarz na telefon” z Arkadiuszem Walesiakiem w roli głównej.
Festiwal to również wydarzenia towarzyszące. Organizatorzy zapraszają m.in. na wykład Tomasza Miłkowskiego poświęcony krytyce teatralnej Antoniego Słonimskiego, warsztaty aktorskie, a także prezentacje laureatów XX Konkursu Interpretacji Teatralnej dla Dzieci i Młodzieży (być może przyszłych monodramistów), przeglądu również organizowanego przez Baj Pomorski.
Fot. © UMT 2025, autor: Agnieszka Bielecka, licencja: CC BY-NC 4.0
