We wtorek, 18 listopada 2025 roku Toruń i włoska Ferrara oficjalnie stały się partnerskimi miastami deklarując współpracę w dziedzinie kultury, edukacji, ochrony dziedzictwa i wspólnych wartości europejskich.
Prezydent Torunia Paweł Gulewski i wiceburmistrz Miasta Ferrara Alessandro Balboni podpisali 18 listopada 2025 roku umowę partnerską pomiędzy Toruniem a Ferrarą w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu.
- Ferrara jest tak naprawdę włoskim oknem na Europę. To bardzo ważne miasto z punktu widzenia zarówno tożsamości, jak i dziedzictwa kulturowego oraz tego, że w 1503 roku Mikołaja Kopernika ukończył tam studia prawnicze. Kiedy przyglądam się profilom funkcjonowania i politykom realizowanym przez oba ośrodki miejskie, mamy naprawdę wiele wspólnego. Jesteśmy miastami akademickimi, oczywiście uniwersytet w Ferrarze jest najstarszym uniwersytetem na świecie, ale nasz uniwersytet również nawiązuje do spuścizny kopernikańskiej. Mamy to samo spojrzenie, że wokół kultury, dziedzictwa i historii budujemy swój nowoczesny potencjał - mówił prezydent Torunia Paweł Gulewski. – Myślę, że ta współpraca z włoską Ferrarą umożliwi nam ekspansję i wejście do innych ośrodków miejskich północnej części Włoch.
- Chcielibyśmy, żeby informacja o naszej współpracy dotarła do mieszkańców obu miast, bo nasze miasta są w wielu aspektach do siebie podobne. Chcemy pracować nad wzmocnieniem współpracy w zakresie kultury i sztuki. Obydwa miasta są też miastami uniwersyteckimi więc również współpraca w zakresie wymiany naukowej i studenckiej byłaby korzystna - powiedział wiceburmistrz Ferrary Alessandro Balboni. – Myślę, że Ferrara i Toruń są do siebie podobne. Łączy je nie tylko postać wielkiego astronoma Mikołaja Kopernika, leżą też nad rzekami, są też miastami historycznymi, zabytkowymi , z bardzo silną turystyką, znajdującymi się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Jest więc bardzo dużo obszarów, w których możemy współpracować.
Współpraca między miastami będzie prowadzona między innymi w obszarach:
- kultury i sztuki – założenie wymiany artystycznej i współpracy podczas festiwali filmowych: Ferrara Film Festival oraz EnergaCAMERIMAGE w Toruniu,
- dziedzictwa i ochrona zabytków – poprzez wspólne projekty renowacyjne i wystawy,
- gastronomii – w której toruński piernik spotyka się z ferraryjskim panpepato (to słynny we Włoszech, tradycyjny, bogaty w smaku, okrągły i kopulasty deser z włoskiej Ferrary)
- edukacji i nauki – dzięki wymianie studentów i wspólnym badaniom,
- turystyki – promującej nasze miasta jako perły europejskiej kultury.
W uroczystym podpisaniu umów między Toruniem a Ferrarą uczestniczyli m.in. wiceprzewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski, dyrektor i prezes Międzynarodowego Festiwalu Filmowego EnergaCamerimage Marek Żydowicz, przedstawiciele środowisk akademickich i kulturalnych, dyrektorzy wydziałów Urzędu Miasta Torunia, przedstawiciele miejskich instytucji kultury, przedstawiciele z miast partnerskich Torunia: francuskiego ANGERS, słoweńskiego NOVEGO MESTA oraz z fińskiej HAMEENLINNY, radni Rady Miasta Torunia: Michał Jakubaszek, Wojciech Klabun, Piotr Lenkiewicz, Adrian Mól, Aneta Wierzbowsk i Michał Zaleski oraz uczniowie klasy o profilu dyplomatycznym z X Liceum Ogólnokształcącego w Toruniu.
Uroczystość uświetnił koncert w wykonaniu „Thorunium Trio” w składzie: Andrzej Jaremi Rakowicz – fortepian, Maria Wroniszewska – skrzypce i Antonina Sawicka – wiolonczela. Zespół uczniów Zespołu Szkół Muzycznych im. Karola Szymanowskiego w Toruniu pod artystycznym kierownictwem Karola Wroniszewskiego wykonał trzy utwory muzyczne.
Ferrara, położone w regionie Emilia-Romania, stanowi ważny ośródek gospodarczy, akademicki i kulturalny północnych Włoch. Bogata historia, liczne zabytki, w tym zamek rodu d'Este Castello Estense i monumentalna katedra gotycka, a także status miasta wpisanego na listę UNESCO, czyni je istotnym i atrakcyjnym partnerem w wymianie kulturalnej i naukowej.
Historia współpracy między Toruniem a Ferrarą sięga 1998 roku, kiedy podpisano "Umowę o przyjaźni i współpracy". W kolejnych latach relacje te nie rozwinęły się w oczekiwanych obszarach, co doprowadziło do uchylenia uchwały w 2003 roku. Począwszy od 2020 roku kontakty zostały jednak wznowione, czego przykładem jest międzynarodowy projekt edukacyjny z 2021 roku dotyczący transformacji ekologicznej, realizowany przez Ferrarę z udziałem uczniów toruńskiego Liceum Ogólnokształcącego nr 3. W 2023 roku, z okazji 550-lecia urodzin Mikołaja Kopernika, przedstawiciele z Ferrary nawiązali pierwsze kontakty z Muzeum 0kręgowym w Toruniu i Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu. Podczas spotkania w Toruniu goście z uniwersytetów w Padwie i Ferrarze poruszyli kwestię nawiązania współpracy pomiędzy środowiskiem akademickim, muzeami oraz partnerstwa ośrodków związanych z postacią Mikołaja Kopernika.
Trzeba wspomnieć, że Toruń w ostatnim czasie rozwinął również współpracę z Vinci w Toskanii - regionie sąsiadującym z Emilia Romania, realizując projekt #KopernikDaVinci - opierający się na kreatywnej wizji, że Mikołaj Kopernik i Leonardo da Vinci mogli się spotkać, wymieniając idee i inspirując się nawzajem. Kampania stawiała na metaforyczne połączenie tych dwóch wielkich umysłów w przestrzeni sztuki, nauki i kultury.
Uchwała dotycząca nawiązania współpracy partnerskiej między Toruniem a włoską Ferrarą została podjęta podczas sesji Rady Miasta Torunia 24 kwietnia 2025 roku uchwałą nr 221/25.
Umowa partnerska pomiędzy miastami ma na celu sformalizowanie dotychczasowych relacji oraz nadanie im nowej dynamiki. Współpraca będzie skoncentrowana na wiodących dziedzinach, takich jak: dziedzictwo UNESCO, kultura i turystyka, gastronomia, edukacja i nauka, postać Mikołaja Kopernika oraz ochrona środowiska.
Więcej informacji na temat miast bliźniaczych Torunia https://torun.pl/pl/miasto/miasta-blizniacze-torunia
Fot. © UMT 2025, autor: Wojtek Szabelski, licencja: CC BY-NC 4.0
