84 lata temu, 2 grudnia 1941r., w okupowanej przez Niemców Warszawie zmarł Edward Rydz-Śmigły, marszałek Polski a także Naczelny Wódz w trakcie kampanii wrześniowej w roku 1939.
Marszałek Edward Śmigły-Rydz urodził się w 1886 w Brzeżanach. Ukończył studia filozoficzne na Uniwersyteckie Jagiellońskim Krakowie. Był jednym z organizatorów Związku Strzeleckiego, a w latach 1917-1918 komendantem Polskiej Organizacji Wojskowej. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowodził grupą uderzeniową, która zajęła Kijów. W 1922 został Inspektorem Armii, a w 1935 r. zgodnie z wolą marszałka Piłsudskiego mianowany Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych. Od 1936 r. pełnił rolę generała broni i Marszałka Polski.
W czasie kampanii wrześniowej został mianowany na Naczelnego Wodza. Po ucieczce do Rumunii, a następnie internowaniu na Węgrzech, wrócił do okupowanego kraju pod pseudonimem "Adam Zawisza". Próbował bez powodzenia organizować konspiracyjny Obóz Polski Walczącej.
Warto w tym miejscu dodać, że marszałek Rydz-Śmigły został odznaczony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Torunia. Tytuł odebrał osobiście 20 czerwca 1938 r. O tym wydarzeniu przeczytać możemy w Gazecie Lwowskiej (nr 138, 1938):
Punktualnie o godz. 10:00 bocznym wejściem od rynku wszedł w otoczeniu świty Marszałek Śmigły-Rydz, powitany u wejścia przez generalicję i prezydenta m. Torunia. Powitalne przemówienie zakończył prezydent miasta Raszeja, tymi słowami:
- Fakt żeś raczył, Panie Marszałku, przybyć na nasze uroczystości, napawa nas rzetelną dumą i szczerą, głęboką radością. Zarząd i Rada miejska, jako przedstawiciele całej ludności miasta Torunia, korzystając z tej okazji, pragną w imieniu tej ludności oddać się do dyspozycji Twojej, uważając oddanie to w chwili obecnej za naczelny obowiązek narodowy i w dowód tego powzięły uchwałę. Nadajemy Marszałkowi Polski Edwardowi Śmigłemu-Rydzowi obywatelstwo honorowe miasta Torunia, stolicy wielkiego Pomorza!
W odpowiedzi na przemówienie prezydenta Torunia Leona Raszei, Marszałek Edward Śmigły-Rydz skierował kilka słów do zgromadzonych.
- Pragnę w kilku słowach podziękować Wam za zgotowanie mi tak wyjątkowej chwili, którą razem z Wami przeżywam wśród tych szacownych, pięknych murów ratusza, świadczących o wielkiej i dawnej przeszłości miasta Torunia. Z całego serca dziękuję Wam za wprowadzenie mnie w grono Wasze jako współobywatela, za ten przepiękny solenny akt, który mi przyszło razem z Wami przeżyć.
Oprócz odznaczenia Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego tytułem Honorowego Obywatela, w Toruniu jego imieniem nazwany został Ośrodek Sportu Lotniczego. Działalność jego została jednak zawieszona wraz z rozpoczęciem II wojny światowej.
