W nocy z 12 na 13 grudnia 2024 roku w Toruniu odbyły się uroczystości związane z 43. rocznicą wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Przed tablicą Solidarności, która jest wmurowana w ścianę Kościoła o. Jezuitów, złożono kwiaty i znicze.
Tablica na ścianie kościoła akademickiego przy Rynku Staromiejskim upamiętnia patriotyczną manifestację w Toruniu z maja 1982 r., brutalnie rozpędzoną przez peerelowską milicję. Zbliżało się wtedy Święto Pracy, co wykorzystały struktury NSZZ „Solidarność”, zapraszając mieszkańców na manifestacyjny spacer po Bulwarze Filadelfijskim. Pochód nad brzegiem Wisły, mimo prowokacyjnego przebiegu, nie wywołał konfliktu. Dopiero gdy około 2000 uczestników udało się pod pomnik Mikołaja Kopernika, ozdabiając go znaczkami „Solidarności”, szturmem wkroczyły oddziały ZOMO, w szczególnie brutalny sposób traktując zgromadzonych, w tym młodzież, studentów i nawet zwykłych przechodniów.
Kwiaty i znicze pod pamiątkową tablicą złożyli m.in.: Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Prezydent Torunia Paweł Gulewski, Przewodniczący Rady Miasta Torunia Łukasz Walkusz, Pełnomocnik Prezydenta Miasta Torunia ds. Dziedzictwa Kulturowego Torunia Prof. UMK dr hab. Michał Białkowski, Poseł na Sejm RP Jan Krzysztof Ardanowski, a także przedstawiciele Rady Miasta: Michał Zaleski, Zbigniew Fiderewicz, Michał Jakubaszek i Adrian Mól. Obecne były także osoby, które brały udział w wydarzeniach sprzed 43 lat, harcerze i mieszkańcy.
Wprowadzenie 13 grudnia 1981 roku stanu wojennego uznawane jest za jedno z najdramatyczniejszych wydarzeń w powojennych dziejach Polski. Punktem zapalnym była fala strajków i powstanie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Przeciwko protestującym władze komunistyczne wymierzyły 70 tysięcy żołnierzy, 30 tysięcy milicjantów, 1750 czołgów, 1900 wozów bojowych i 9 tysięcy samochodów. W okresie stanu wojennego internowano około 10 tysięcy osób, natomiast liczbę ofiar śmiertelnych szacuje się na 56 osób. Stan wojenny zniesiono 22 lipca 1983 roku.
fot. Szymon Zdziebło, tarantoga.pl dla UMWKP
Wiązanki pamięci zostały również złożone pod tablicą przy ul. Wały gen. Sikorskiego 10. To tutaj w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. trafiali aresztowani działacze opozycyjni. Kwiaty złożyła reprezentacja miasta z pełnomocnikiem do spraw Dziedzictwa Kulturowego Torunia prof. Michałem Białkowskim i radnym Michałem Wojtczakiem, województwa z sekretarzem Michałem Smoczykiem, a także przedstawiciele opozycji demokratycznej, NSZZ Solidarność, NZS i Solidarności Rolników Indywidualnych m.in. Jan Wyrowiński, który 30 grudnia br. odbierze tytuł Honorowego Obywatela Miasta Torunia i Michał Grabianka.
Fot. © UMT 2024, autorka: Agnieszka Bielecka, licencja: CC BY-NC 4.0
