ID zawartości
988

Czwartek z filozofią | Lizusostwo

Opis wydarzenia

W czwartek 23 listopada 2023 r. o godz. 18:30 w Sali Malinowej Dworu Artusa w ramach cyklu Czwartki z filozofią odbędzie się spotkanie z dr Moniką Kwiecińską-Zdrenka oraz dr hab. Marcinem T. Zdrenka.

Pochlebstwo, sykofancja, płaszczenie się – wiele nazw, ale wszystkie można spiąć dobrze znanym i swojskim słowem: „lizusostwo”. Któż z nas nie spotkał kiedyś lizusa – szkolnego pupilka nauczycieli, korporacyjnego pochlebcy sprawnie wspinającego się po szczeblach awansu, czy polityka gładko wpełzającego w łaski wyborców czy przywódcy politycznej partii?

Choć pochlebstwo jest dobrze znane już od starożytności – pisali o nim Ezop, Plutarch, Teofrast, a potem Szekspir czy Dickens – doczekało się bardziej systematycznego opracowania dopiero niedawno. Odważył się na to jednak nie filozof, lecz socjolog – Alphons Silbermann i przedstawił opowieść, w której płaszczenie się jest jedną z wielu współczesnych strategii zachowań.

Poważne ujęcie zagadnienia sztuki płaszczenia się wymaga zatem spojrzenia z dwóch stron: filozoficznej i socjologicznej. Dlatego w tym razem dwoje Prelegentów – w dwugłosie – spróbuje odpowiedzieć razem z publicznością na ważne i aktualne pytanie: czy nasze współczesne formy życia pozwalają staremu wynalazkowi lizusostwa jedynie trwać, czy może raczej – imponująco rozkwitać?

Dr Monika Kwiecińska-Zdrenka – socjolog, badacz młodzieży i sfery obywatelskiej, adiunkt w Instytucie Socjologii UMK, autorka prac poświęconych postawom życiowym i zachowaniom politycznym młodego pokolenia.

Dr hab. Marcin T. Zdrenka – filozof i etyk z Instytutu Filozofii UMK, badacz etyki cnót, genealogii moralności i jej języka, autor prac o lenistwie i innych przywarach.

Wydarzenie współorganizowane z Instytutem Filozofii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Sala Malinowa Dworu Artusa
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

Toruński Dwór Artusa - Nowe opracowanie

Opis wydarzenia

Wszystko o toruńskim Dworze Artusa (a właściwie Dworach): 14 grudnia 2023 r. o godz. 18.00 w Książnicy Kopernikańskiej. Wstęp jest bezpłatny.

Dwór Artusa to trzeci gmach o tej funkcji w tym miejscu, o ciekawej, nie do końca poznanej historii. Jej opracowanie przyniosło nowe ustalenia dotyczące wystroju wnętrz, użytkowników oraz jego roli kulturowej i społecznej. Ze względu na fakt, iż dzieje średniowiecznego, pierwszego Dworu Artusa zostały opracowane (Elżbieta Pilecka), Katarzyna Kluczwajd, autorka prelekcji, skupi się na badaniach gmachów drugiego (1802-1889) i trzeciego (1891).

Katarzyna Kluczwajd: Pierwszy Dwór Artusa (1311) był elitarnym "pałacem" gildii kupieckiej i bractwa św. Jerzego; drugi – teatrem miejskim, Dworem Artusa tylko do 1842 roku, tj. do czasu rozwiązania Bractwa Arturiańskiego. Trzeci budynek powstał jako reprezentacja potęgi miasta, nawiązując do tradycji arturiańskiej i publicznego miejsca spotkań towarzyskich (stał się centrum muzyki). Inwestycja była tak kosztowna, że zabrakło pieniędzy na budynek dla teatru. Zanim powstał, zamierzano przebudować będący w złym stanie drugi Dwór Artusa (1887), a wkrótce rozpisano konkursu na nowy gmach (1888). To ciekawe historie, także w kontekście kilkunastoletniej dyskusji: teatr z Dworem Artusa czy osobno?

Dzieje kolejnych Dworów Artusa to historia form artystycznych – od gotyku i renesansu, przez klasycyzm, po neorenesans i inne style historyzujące; to historia kultury, łącznie z popularną, bywa, że z ideologią w tle.

W ciągu kilku epok trzeci Dwór Artusa zmieniał oblicza – z pruskiego "pałacu" kultury stał się reprezentacyjnym gmachem miejskim, zarówno dla Polaków w okresie II RP, jak i dla nazistów w czasie II wojny światowej. Każdy z użytkowników wprowadzał zmiany. Władze socjalistyczne to elitarne miejsce przekształciły w ludowy dom kultury, później pracował tu Wydział Sztuk Pięknych UMK.

Odrestaurowane wnętrza zachwycają bogactwem ornamentyki, barw i złoceń, witraży, posadzek, żyrandoli i luster, jednak nie wszystkie pochodzą z okresu budowy i czasów pruskich. Istotny trwały ślad w wystroju wnętrz pozostawili naziści. Prezentacja pozwoli dostrzec więcej i zobaczyć Dwór Artusa w całej złożoności jego przeszłości.
---
Książka "Toruńskie Dwory Artusa: architektura, kultura ludzie" ma być wydana w 2024 r. Projekt tej monografii otrzymał stypendium marszałka woj. kujawsko-pomorskiego.

Fot. Katarzyna Rubiszewska

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Książnica Kopernikańska
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

Pod korą milczenia. Wieczór poetycki Agnieszki Jabłońskiej

Opis wydarzenia

Mediateka w Młynach (ul. Kościuszki 77) zaprasza na spotkanie promujące najnowszy tomik poezji Agnieszki Jabłońskiej. 17 listopada 2023 r. poetka zaprezentuje wiersze ze zbioru "Pod korą milczenia".

Agnieszka Jabłońska debiutowała w 2019 r. tomikiem wierszy "Na skrzydłach bezczasu". Jej poezje i utwory prozatorskie pojawiły się w antologiach i almanachach: "Głosy z obrowskiej ziemi" (2019), "Nie wszystek umrę" (2019), "Poczta głosowa sumienia" (2019), "Nasz patron" (2020), "Rewerans Dobrej Ziemi" (2021), "Rzeczy niepokój" (2021), "Rocznik Dobrzyński" tom XIV (2021), "O koronawirusie na poważnie i na wesoło" (2021), "Między edukacją a nauką" (2021), "Rzeczy niepokój III" (2022), "W krysztale czasu" (2022). Laureatka konkursów gminnych i ogólnopolskich: Rewerans Dobrej Ziemi i Rynna Poetycka. Członkini Lipnowskiej Grupy Literackiej, Dobrzyńskiego Towarzystwa Naukowego oraz Stowarzyszenia Tilia.

Prezentacja najnowszego tomiku poezji Agnieszki Jabłońskiej będzie ostatnim z trzech spotkań autorskich w ramach projektu "Pod korą milczenia - jesienne wieczorki literackie" współfinansowanego ze środków Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Dotację na jego realizację otrzymała Fundacja YAK z siedzibą we Włocławku. Spotkanie w Mediatece rozpocznie się o godz. 17.00. Wstęp jest bezpłatny.

Data wydarzenia
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

Toruńskie zabytki młodszego pokolenia: Miejsca i ludzie, pomniki i dzieła

Opis wydarzenia

W sobotę, 18 listopada 2023 r. zapraszamy na kolejną konferencję z cyklu Toruńskie zabytki młodszego pokolenia. W trakcie sympozjum Toruński świat książki: Miejsca i ludzie, pomniki i dzieła autorzy referatów poruszą kwestie dotyczące książko-kontaktów - tj. bibliotek, księgarni, antykwariatów; litero-twórców - wydawców, drukarzy, literatów, badaczy; i książkofilów - czytelników, zbieraczy, badaczy. Będzie mowa o miejscach w różny sposób związanych z książką: jej produkcją, sprzedażą, udostępnianiem, kolekcjonowaniem, upowszechnianiem, a także o pomnikach.

Konferencja odbędzie się w siedzibie Książnicy Kopernikańskiej przy ul. Słowackiego 8. Początek o godz. 10.00. Wstęp jest bezpłatny.

O wyborze tematu 17. konferencji zadecydował jubileusz 100-lecia Książnicy Kopernikańskiej (1923-2023), który zainspirował do zgłębiania zagadnień związanych z szeroko rozumianym toruńskim światem książki. Książkowo-księgarsko-bibliotekowe historie można napotkać w wielu miejscach. Ich dostrzeganie sprawia, że MIASTO, które stanowi jedność złożoną z wielości, można postrzegać jak KSIĘGĘ - zamiast kart, stron, zdań, słów i liter są ulice i place, domy i podwórka, pomniki i ozdobniki, wspomnienia i genius locis (łac. duchy miejsc). W tym te związane z książkami.

W okresie pruskim, także w latach II RP księgarnie i wydawnictwa często miały ofertę dodatkową, jak wystawy prac malarskich i fotograficznych, a nawet cykle koncertów muzyki poważnej  i operowej, które organizowali wydawca Walter Lambeck i księgarz Ernst Ferdinand Schwartz w 4. ćwierci XIX w. i na początku XX stulecia.

Księgarnie, podobnie jak trafiki, prowadziły przedsprzedaż biletów na imprezy kulturalne i sportowe, odczyty i wykłady, bale, spektakle, przyjmowały zapisy do szkoły tańców. Często oferowały artykuły papiernicze i artystyczne, w tym popiersia znanych person, reprodukcje dzieł malarskich, święte obrazy, dewocjonalia, formularze itp.

W okresie II RP Toruń należał do najsilniejszych w Polsce ośrodków drukarstwa, przemysł tej branży był na trzecim miejscu w kwestii znaczenia dla miasta. Co do bibliotek podawane są różne dane w zależności od metody ich liczenia (placówek macierzystych oraz filii, kół itp.). Katarzyna Tomkowiak ustaliła, iż w 1939 roku w mieście działało ponad 160 placówek.

Organizatorzy konferencji:

  •     Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki
  •     Książnica Kopernikańska w Toruniu

PROGRAM KONFERENCJI

Godz. 10.00

  •     Katarzyna Kluczwajd, Książnica Kopernikańska, wprowadzenie
  •     Katarzyna Kluczwajd, Toruńskie miejsca i pomniki związane z książkami
  •     Michał Pszczółkowski, ASP w Gdańsku, Biblioteka Główna UMK: historia i architektura
  •     Dyskusja

Przerwa kawowa

Godz. 12.00

  •     Katarzyna Tomkowiak, Książnica Kopernikańska, Historia dwóch Sylwestrów: z działalności trzech pokoleń toruńskiej rodziny Buszczyńskich w służbie polskiego drukarstwa
  •     Alicja Saar-Kozłowska, UMK, Fotografie dawnego Torunia z Tek Körnera w zbiorach Książnicy Kopernikańskiej
  •     Katarzyna Kluczwajd, Druki młodszego pokolenia w Książnicy Kopernikańskiej: z dziejów Torunia i torunian
  •     Dyskusja

Godz. 14.00

  •     Karina Bonowicz, Co ma piernik do Torunia, czyli Toruń jako tworzywo literackie
  •     Anna Tatarzycka-Ślęk, Książnica Kopernikańska, W szesnaście konferencji dookoła Torunia, czyli o fenomenie "Zabytków toruńskich młodszego pokolenia"
  •     Stowarzyszenie Toruńskie Spacery Fotograficzne, Machina druku: jak materializuje się książka, impresje ze 162. spaceru TSF
  •     Dyskusja
Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Książnica Kopernikańska
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

II Gwiazdozbiór Kryminalny Kujawy i Pomorze - spotkanie z Ryszardem Ćwirlejem

Opis wydarzenia

Spotkanie z Ryszardem Ćwirlejem, na które zapraszamy 16 listopada 2023 r., zwieńczy tegoroczną edycję festiwalu literackiego Gwiazdozbiór Kryminalny Kujawy i Pomorze. Pisarz przywiezie do Torunia "Ostatnią drogę". To jego najnowsza (piąta) powieść opowiadająca o "przygodach" komisarz Anety Nowak.

Spotkanie odbędzie się w Książnicy Kopernikańskiej (Słowackiego 8) o godz. 18.00. Wstęp jest bezpłatny.

Ryszard Ćwirlej - dziennikarz, pisarz i wykładowca akademicki. Ukończył socjologię na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W latach 1996-1997 pracował w TVP Katowice, a od 1997 do 2010 r. w poznańskim oddziale TVP, gdzie m.in. był szefem redakcji "Teleskopu" i wydawcą ogólnopolskiego programu reporterskiego "Telekurier". W roku 2010 został członkiem zarządu do spraw programowych poznańskiego Radia Merkury. Odszedł z rozgłośni w 2015 roku. Wykłada na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przede wszystkim jednak jest znany jako pisarz - autor powieści kryminalnych, twórca nowego gatunku literackiego – powieści neomilicyjnej. Ma na koncie trzy serie kryminalne: cykl PRL-owski "milicyjny", przedwojenny "policyjny" i współczesny. Dwukrotnie otrzymał Nagrodę Wielkiego Kalibru (laur przyznany przez czytelników), jest też laureatem Nagrody Wielkiego Kalibru oraz Kryminalnej Piły i Złotego Pocisku. W 2022 i 2023 przewodniczył jury w ogólnopolskim konkursie literackim na Kryminalny Debiut Roku

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Książnica Kopernikańska
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

Kosmogonia: astronomia dźwięku

Opis wydarzenia

23 listopada 2023 r. zapraszamy na kolejny wykład przygotowany przez Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii Oddział w Toruniu. Prof. Maciej Mikołajewski opowie o związkach astronomii z... muzyką. Wykład rozpocznie się o godz. 18.00. Wstęp jest bezpłatny.

Prof. Mikołajewski: "Kosmogonia" to astronomicznie najgenialniejszy utwór Krzysztofa Pendereckiego wywołujący apokaliptyczne wręcz dreszcze u wykonawców i słuchaczy tej muzyki. Związki pomiędzy Polyhymnią i Uranią, boginkami muzyki i astronomii, są aktualne do dzisiaj. Tak w świecie dźwięku jak i planet pozasłonecznych, galaktyk, czarnych dziur i mikrofal z samego początku Wszechświata. A może to tylko żart?

Uwaga! Wykład będzie rejestrowany i dostępny na stronie toruńskiego PTMA, podobnie jak i wcześniejsze astro wykłady wygłoszone w Książnicy Kopernikańskiej.

Maciej Mikołajewski, astronom, naukowiec, wykładowca, emerytowany profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Redaktor naczelny dwumiesięcznika "Urania - Postępy Astronomii", scenarzysta seriali naukowych "Astronarium", "Astronomia niepodległa" i "Mała Urania", pomysłodawca i współautor przeniesienia ostatniego z tych programów na deski sceniczne teatru Baj Pomorski w Toruniu.

Link do wydarzenia na Facebooku: https://www.facebook.com/events/282437767497724

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Książnica Kopernikańska
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

II Gwiazdozbiór Kryminalny Kujawy i Pomorze - spotkanie z Robertem Małeckim

Opis wydarzenia

9 listopada 2023 r. zapraszamy na spotkanie promujące najnowszą książkę Roberta Małeckiego. Jest nią powieść "Zrost". Autor zaprezentuje ją osobiście w Mediatece w Młynach (Kościuszki 77). Spotkanie odbędzie się w ramach festiwalu literackiego Gwiazdozbiór Kryminalny Kujawy i Pomorze. Początek o godz. 18.00. Wstęp jest bezpłatny.

Opis wydawcy: W jeziorze niedaleko Chełmży komisarz Gross znajduje ciało starszego człowieka. Nieszczęśliwy wypadek, samobójstwo, a może morderstwo? By wyjaśnić sprawę, policjant zagłębia się w przeszłość ofiary. Szybko przekonuje się, że historia zmarłego mężczyzny skrywa w sobie mrok. Granice człowieczeństwa przesuwają się, gdy na szali trzeba położyć życie najbliższych. Czy ten, kto ignoruje krzywdę ofiar, by zapewnić bezpieczeństwo rodzinie, staje po stronie katów? Niezabliźnione rany z odległej przeszłości jątrzą się, a pakt milczenia utrudnia rozwikłanie tajemnicy. Bernard Gross staje przed jednym z największych wyzwań w swojej policyjnej karierze, jednocześnie zmagając się z poszukiwaniem odpowiedzi, kto stoi za krzywdą jego własnej rodziny.

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Mediateka w Młynach
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

Andrzejkowe wróżby i inne zwyczaje adwentowe

Opis wydarzenia

Św. Katarzyna klucze pogubiła, św. Andrzej znalazł, zamknął skrzypki zaraz - andrzejkowe wróżby i inne zwyczaje adwentowe na Kujawach i Pomorzu to temat kolejnego spotkania z cyklu Codzienne życie, (nie) zwykłe obyczaje. Historia życia codziennego i zwyczaje doroczne na Kujawach i Pomorzu.

Tym razem Łukasz Starczewski z Książnicy Kopernikańskiej opowie o ceromancji i innych sposobach przewidywania przyszłości, o andrzejkowych zabawach miejskich i wiejskich, i o tym jak dziewczęta pomagały sobie w poszukiwaniach ukochanego. Dowiemy się dlaczego "w noc świętej Katarzyny pod poduszką są dziewczyny". Poznamy także zwyczaje towarzyszące przygotowaniom do Bożego Narodzenia. Będzie o wypieku świątecznych pierników i o roratach (i skąd ta nazwa się wzięła).

Spotkanie odbędzie się 22 listopada 2023 r. w Książnicy Kopernikańskiej (ul. Słowackiego 8). Początek o godz. 17.00. Wstęp jest bezpłatny.

Na zdjęciu: Zygmunt Gloger, Rok polski w życiu tradycji i pieśni, Warszawa [1900].

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Książnica Kopernikańska
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

Niemiecko-wojenne wizje

Opis wydarzenia

W poniedziałek, 6 listopada 2023 r. zapraszamy na szóste spotkanie z cyklu "Toruń tylko zaPLANowany". Katarzyna Kluczwajd opowie o... Wielkim Toruniu z okupacyjnych wizji urbanistycznych. Do zobaczenia o godz. 18.00 w Książnicy Kopernikańskiej.

Katarzyna Kluczwajd: - Okupanci w urbanistycznym i architektonicznym planowaniu Wielkiego Torunia zamierzali udowadniać odwieczny niemiecki charakter miasta oraz kształtować jego świetność jako niemieckiego ośrodka gospodarki, kultury i nauki. Ujednolicanie (Vereinigung) zabudowy śródmieścia określali jako "porządkowanie", które miało miastu nadać niemiecki charakter i styl (Heimatschutzstil).

Co by było, gdyby wdrożono plan urbanistyczny z 1940 roku z architektonicznymi wizjami prof. Hansa Döllgasta z Monachium? Gdyby powstały gmachy urzędów, szpital centralny, wielkie kompleksy - sportowy i kulturalny, kina, baseny z łaźniami, port handlowy, dwa nowe mosty? Gdyby przeniesiony został dworzec Toruń Miasto? Co by było, gdyby Vereinigung objęło Dwór Artusa? Można też zadać pytanie dotyczące epoki następnej - co by było, gdyby w Dworze Artusa pozostały urządzone na nowo w wojennym czasie kawiarnia i kręgielnia?

Pytania dotyczą też owego twórcy projektów dla Torunia, którego zawodowa biografia milczy o aktywności w latach 1939-1945. Przed 1939 rokiem Döllgast zasłynął jako autor kościołów, po 1945 roku jako kreator rekonstrukcji obiektów zniszczonych podczas wojny i architekt odbudowy Monachium.

Jak miała wyglądać przestrzeń centralnego placu Torunia (pl. Rapackiego), placu nazwanego imieniem nazisty Horsta Wessela, który zginął z rąk komunistów i z którego Niemcy uczynili "męczennika"? Czy ustawiony tu nowy pomnik Kopernika wedle projektu Josepha Thoraka stanowiłby konkurencję dla monumentu na Rynku Staromiejskim? Jak zmieniłaby się panorama miasta od strony Wisły, gdyby na skraju tego placu wzniesiono miejski hotel?

Niemiecko-wojenne projektowanie to bardziej wizje niż plany, które dopiero dziś odkrywamy. Uzupełniają wiedzę o dziejach miasta, architektury itd., ale też stanowią inspirację do refleksji głębszej natury: o wartościowaniu dziedzictwa, o granicach dowolności kreacji w odniesieniu do żywej tkanki miasta, także o tym, że historia lubi się powtarzać.

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Książnica Kopernikańska
Kategoria wydarzenia
Spotkanie
Położenie

RPGowe Halloween w Książnicy

Opis wydarzenia

Lubicie gry fabularne? W sobotę, 28 października 2023 r., zapraszamy na RPGowe Halloween w Książnicy Kopernikańskiej. O godz. 17.00 Pięciu Mistrzów Gry wrzuci Was w pięć różnych opowieści.

Będą to: Cień Władcy Demonów, Zew Cthulhu, Dungeons & Dragons (edycja nr 5), Obcy oraz Wampir: Maskarada. Uwaga: obowiązują zapisy - na Wasze zgłoszenia czekamy w wydarzeniu na Facebooku: https://www.facebook.com/events/2795037977305954

RPGowe Halloween w Książnicy Kopernikańskiej potrwa do godziny 22.00.

Data wydarzenia
Miejsce wydarzenia
Książnica Kopernikańska
Kategoria wydarzenia
Inne
Spotkanie
Położenie