100-lecie I wojny światowej | www.torun.pl

Pełny tytuł: "100-lecie I wojny światowej. Polskie formacje wojskowe w walce o niepodległość".

Po utracie niepodległości w wyniku rozbiorów, dla Polaków stało się jasne, że jej odzyskanie jest możliwe jedynie po zwycięskim konflikcie zbrojnym z zaborcami. Taką próbą, która mogła się zakończyć sukcesem, było związanie się z Francją napoleońską i uczestnictwo w jej wojnach z Austrią, Prusami i Rosją - w efekcie powstało Księstwo Warszawskie jako zalążek przyszłego państwa polskiego. Jednak przegrana Napoleona w Rosji, a następnie jego klęska w zmaganiach z koalicją, której przewodziły mocarstwa zaborcze i Anglia, zakończyły marzenia Polaków o szybkim odzyskaniu wolności. Postanowienia Kongresu Wiedeńskiego zaprowadziły nowy ład w Europie utrwalający sytuację Polski. Kolejne przegrane powstania wzmocniły jedynie świadomość, że tylko konflikt między zaborcami może przynieść Polsce niepodległość. Oznaki konfliktu między Rosją a Niemcami i Austro-Węgrami narastały już od końca XIX w., a sam zamach w Sarajewie okazał się tylko pretekstem, który wywołał lawinę zdarzeń prowadzących do wybuchu wojny między Trójporozumieniem a Ententą. Konflikt zbrojny zaborców między sobą przywołał nadzieje na odzyskanie własnej państwowości i od początku wojny powstawały polskie formacje wojskowe po obu stronach frontu. Żołnierze, walcząc po stronie państw, w których te formacje powstały, mieli świadomość, że celem ich jest wolna Polska i do odzyskania przez nią niepodległości niewątpliwie się przysłużyli. Dzięki ich wysiłkowi zbrojnemu delegacja polska na konferencji pokojowej w Wersalu miała dodatkowe atuty w pertraktacjach dotyczących kształtu przyszłej Polski. (Bogusław Uziembło)

Wstęp wolny