W 65. rocznicę śmierci dowódcy Błękitnej Armii przed pomnikiem gen. Józefa Hallera delegacja z Przewodniczącym Rady Miasta Torunia Łukaszem Walkuszem i Zastępcą Prezydenta Miasta Torunia Rafałem Pietrucieniem złożyła kwiaty, oddając hołd Honorowemu Obywatelowi naszego miasta.
Zwracając się do zebranych na uroczystości, w tym delegacji uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 14 im. Błękitnej Armii i Szkoły Podstawowej nr 31 im. gen. J. Hallera, Przewodniczący Rady Miasta Torunia Łukasz Walkusz powiedział: - W wielowiekowej historii naszego miasta, w 1793 r. był dramatyczny styczeń. To właśnie wtedy Prusacy w wyniku II rozbioru zapukali do bram naszego miasta. Jak ówcześni pisali – miasto złamane na duchu i ciele, królowa Wisły, stała się żebraczką. Ale na szczęście po 127 latach, dokładnie 18 stycznia, wojska Błękitnej Armii pod dowództwem gen. Józefa Hallera wkroczyły do naszego miasta. To wydarzenie było tak doniosłe w naszej historii, porównywalne chyba tylko z ustaleniami II pokoju toruńskiego, który przywracał Toruń I Rzeczpospolitej, że upamiętniamy je co roku w sposób szczególny. (…) W 1920 roku gen. Haller, stojąc na balkonie Ratusza Staromiejskiego wypowiedział pamiętne słowa: „Tu była, jest i będzie Polska”. Rada Miasta już w 1921 r. nadała gen. Józefowi Hallerowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta – to było pierwsze honorowe obywatelstwo w odrodzonej Rzeczpospolitej. Chciałbym w imieniu Rady Miasta Torunia podziękować wszystkim tutaj obecnym, szczególnie młodym ludziom, za to, że jesteście, bo tak naprawdę te uroczystości organizujemy dla was. Chcielibyśmy, żebyście brali udział w tego typu lekcjach historii, żebyście wiedzieli, że to miasto ma naprawdę bogatą historię, ale też żebyście wiedzieli, że nasi praojcowie przez wieki walczyli o to, żeby to miasto było polskie. Pamiętajmy o tym, że wolność ma swoja cenę i nie jest dana raz na zawsze. Każdego dnia wasza nauka, wasza praca, wasze – i nasze zaangażowanie – umacnia polskość w Toruniu. Dziękuję wam bardzo. Niech żyje wolny Toruń! Niech żyje Polska!
- 65. rocznica śmierci gen. Józefa Hallera to okazja do wspomnienia wybitnego polskiego dowódcy, patrioty i człowieka, który całe życie poświęcił służbie Polsce i sprawie odzyskania przez nią niepodległości – mówił Zastępca Prezydenta Miasta Torunia Rafał Pietrucień. – Jak wiemy z historii, ponad 123 lata Polska znajdowała się pod zaborami. Trzy obce państwa – Rosja, Prusy i Austria – podzieliły między sobą nasz kraj i decydowały za Polaków o losach naszej ojczyzny. Wiele pokoleń musiało minąć i wielu ludzi musiało poświęcić życie, aby w 1918 roku Polska powróciła na mapę świata jako kraj wolny i niepodległy, z własnym rządem i prezydentem, i aby obywatele Rzeczypospolitej mieli prawo mówić po polsku, uczyć się w polskiej szkole i korzystać z innych praw, przysługujących mieszkańcom wolnych krajów. Generał Haller był właśnie jednym z takich ludzi, patriotów, którym zawdzięczamy istnienie Polski jako wolnego i suwerennego kraju. Można dziś zadać pytanie, dlaczego gen. Józef Haller zdecydował się poświęcić życie sprawie niepodległości Polski? Mógł, jak wielu ludzi w tamtych czasach, zająć się po prostu swoimi sprawami, skończyć szkołę, a że pochodził z bogatej rodziny – mógł sobie spokojnie żyć, korzystać z przywilejów, jakie wiązały się z jego ziemiańskim pochodzeniem. Jednak od wczesnej młodości angażował się w działalność społeczną i patriotyczną, działał w Polowych Drużynach Sokolich, gdzie rozwijał tężyznę fizyczną i umiejętności strzeleckie, należał też do przedwojennego harcerstwa, w którym zdobywał wiele przydatnych sprawności, ukończył studia z zakresu wojskowości, studia techniczne na wydziale artylerii. Już jako młody człowiek dbał o to, żeby zdobyć wykształcenie, być silnym, sprawnym i zdrowym, by jak najlepiej przygotować się do służenia Polsce. Te wartości – szacunek do edukacji, poczucie obowiązku oraz wielką miłość do Boga i Ojczyzny zawdzięczał głęboko patriotycznej rodzinie. To wszystko, czego gen. Józef Haller nauczył się w młodości, pomogło mu w dorosłym życiu stać się wielkim żołnierzem, dowódcą Błękitnej Armii, na czele której przyniósł niepodległość Polsce. Od nadania gen. Hallerowi tytułu Honorowego Obywatela Miasta Torunia minęło ponad 100 lat, a my nadal o tym pamiętamy i staramy się tę pamięć przekazywać dalej, szczególnie wam, młodym ludziom, którzy budujecie przyszłość naszej Ojczyzny. Niech dzisiejsza rocznica będzie dla was zachętą do pracy nad swoją przyszłością i do działania na rzecz wspólnego dobra, tak jak to czynił generał Haller – zwrócił się do uczniów zgromadzonych na uroczystości prezydent Pietrucień.
W uroczystości wzięli również udział: Honorowy Obywatel Miasta Torunia Jan Wyrowiński, Przewodniczący Rady Miasta Torunia minionych kadencji: Marian Frąckiewicz i Bogdan Major, była Radna Rady Miasta Torunia Urszula Polak, Przewodniczący Rady Seniorów Miasta Torunia Jan Myrcha, Prezes Zarządu Kurkowego Bractwa Strzeleckiego w Toruniu Leszek Polak, a także Dyrektor SP nr 14 Ireneusz Woźniak wraz z Wicedyrektorem tejże szkoły Tomaszem Manikowskim.
Tekst: Biuro Rady Miasta Torunia, Agnieszka Boruszkowska
Fot. © UMT 2025, autor: Wojtek Szabelski, licencja: CC BY-NC 4.0
