Zamek Dybowski poleca się na wycieczki
Przez lata nieco zapomniany, teraz Zamek Dybowski w Toruniu zyskał nowy blask. Zadbano o zieleń, wyczyszczono mury oraz zamontowano kamery monitoringu. Warto sprawdzić, jak teraz prezentuje się zabytek.
- Do tej pory udało nam się usunąć szpecące graffiti i zadbać o zieleń wewnątrz i wokół zamku. Wykonano specjalne laserowe czyszczenie zabytkowych murów i zamontowano monitoring wraz ze stałym nadzorem Straży Miejskiej – mówi Przemysław Draheim, rzecznik prasowy Toruńskiej Agendy Kulturalnej.
Nie zapominając o latających mieszkańcach zamku, czyli ptakach i nietoperzach, przeprowadzono również ekspertyzy ornitologiczne i chiropterologiczne. To jednak nie koniec zamkowych prac.
- Wprowadzamy na zamek nowe technologie - specjalistyczne skany i pomiary pozwoliły na stworzenie modelu 3D zamku, który w przyszłości wykorzystany zostanie do kolejnych wartościowych projektów – dodaje Przemysław Draheim.
Obecnie trwają prace nad przygotowaniem zadaszenia wieży bramnej i ustawieniem stojaków na rowery na rozpoczynający się wiosenno-letni sezon. Wszystko po to, żeby to ważne historycznie miejsce było przyjazne i zachęcało do spędzania w nim czasu.
Przypomnijmy, w 2024 roku Zamek Dybowski wraz z terenem przyległym został przekazany umową użyczenia Toruńskiej Agendzie Kulturalnej. Ruiny Zamku Dybów znajdują się w otulinie wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Zespołu Staromiejskiego. Zamek wpisany został do rejestru zabytków 13 lutego 1934 r. Wszelkie prace naziemne przy nim wymagają więc zgody Miejskiego Konserwatora Zabytków, natomiast prace podziemne - Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
W tygodniu zamek otwarty jest w godz. 12:00-17:00, natomiast ze względu na prowadzone jeszcze na miejscu prace, w weekendy podziwiać można go tylko z zewnątrz.
Początek historii Zamku Dybowskiego wyznacza tzw. Pokój Mełneński, na mocy którego król Władysław Jagiełło w 1422 r. odzyskał ziemie na lewym brzegu Wisły podarowane Krzyżakom w 1230 r. przez księcia Konrada Mazowieckiego. W 1423 r. rozpoczęto budowę zamku. Najpierw powstał czterokondygnacyjny dom mieszkalny, który po 1431 r. włączono w obwód murów obronnych, następnie zbudowano wieżę wznoszącą się ponad bramą wjazdową, a całość otoczono mokrą fosą. Wewnątrz znajdował się przestronny dziedziniec.
Zamek Dybowski był wielokrotnie świadkiem ważnych wydarzeń historycznych. W 1454 r. król Kazimierz Jagiellończyk właśnie tu wydał słynne "Statuty nieszawskie" rozszerzające prawa szlachty. Po II Pokoju Toruńskim Zamek Dybowski był siedzibą starostów królewskich, a w 1512 r. tytułem zastawu dla króla Zygmunta Starego zamek stał się własnością rady miasta Torunia. Upadek zamku rozpoczął się w czasach wojen szwedzkich, kiedy to w 1656 r. najeźdźcy usiłowali wysadzić zamek w powietrze. Pomimo poważnych zniszczeń zamek nie uległ całkowitej zagładzie. W 1793 r. po II rozbiorze Polski zamek został zajęty przez wojska pruskie. W czasach napoleońskich grupa około 40 żołnierzy francuskich z korpusu marszałka Neya pod dowództwem płk Suvary broniła się przez trzy miesiące w ruinach zamku przed nacierającymi wojskami rosyjskimi. W latach 1998-2000 na zlecenie miasta na Zamku Dybowskim zostały przeprowadzone kompleksowe prace archeologiczne przez zespół pod kierunkiem Lidii Grzeszkiewicz-Kotlewskiej. Budowla została oczyszczona z porastających ją chaszczy i zbędnych nawarstwień ziemnych. Odkrywki fundamentów pozwoliły poznać kolejne fazy budowy i przebudowy zamku.
Fot. © UMT 2025, autor: EwCe, licencja: CC BY-NC 4.0