Prof. Stanisław Dembiński (2024)
Prof. Stanisław Dembiński (2024)
Honorowy Obywatel Miasta Torunia
Stanisław Tadeusz Dembiński urodził się w Poznaniu 5 lipca 1933 roku.
W 1956 roku ukończył studia na kierunku fizyka, na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Na toruńskiej uczelni obronił doktorat w 1961 roku i habilitację w 1968 roku. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1978 roku.
Należy do grona najwybitniejszych polskich fizyków. Jest pracownikiem naukowym UMK od 1955 roku, autorem kilkudziesięciu prac naukowych publikowanych w prestiżowych krajowych i zagranicznych pismach naukowych. Specjalizuje się w kwantowej teorii pola, kwantowej teorii magnetyzmu, teorii laserów i optyce kwantowej, a także w badaniu zjawiska chaosu w układach dynamicznych.
27 kwietnia 1981 roku został wybrany na stanowisko rektora UMK w Toruniu - po raz pierwszy w historii przez demokratycznie kolegium elektorów - bez ingerencji władz politycznych. Z urzędu został odwołany decyzją z dnia 4 sierpnia 1982 roku. Odwołanie prof. Stanisława Dembińskiego z funkcji rektora było działaniem represyjnym, konsekwencją jego poparcia udzielonego studentom i pracownikom uczelni - działaczom środowisk opozycyjnych.
Profesor Stanisław Dembiński był członkiem NSZZ „Solidarność”, współpracował z organizacjami opozycyjnymi. Wniósł ogromny wkład w budowę samorządności uczelni wyższych, poprzez zaangażowanie w walkę o demokratyzację i autonomię uczelni wyższych w Polsce.
W czerwcu 1989 roku profesor Stanisław Dembiński został wybrany z list Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” senatorem I kadencji z okręgu województwa toruńskiego.
W Senacie RP został przewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych. Zasiadał w Komisji Kultury, Środków Przekazu, Nauki i Edukacji Narodowej, która uchwaliła nowe ustawy o szkolnictwie wyższym oraz stopniach i tytułach naukowych, wprowadzających m.in. pełną autonomię uczelni. Był także obserwatorem delegowanym przez polski parlament do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy.
Profesor Stanisław Dembiński otrzymał w 2001 roku z rąk Prezydenta RP Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Jest także od 2019 roku Honorowym Obywatelem Województwa Kujawsko-Pomorskiego. W 2017 roku otrzymał także Medal „Za zasługi dla miasta Torunia” na wstędze.
Uchwałę w sprawie nadania prof. dr hab. Stanisławowi Dembińskiemu Honorowego Obywatelstwa Miasta Torunia Rada Miasta Torunia przyjęła w dniu 5 września 2024 r. (uchwała RMT nr 63/24). Uroczysta sesja Rady Miasta, podczas której zostało wręczone wyróżnienie, odbyła się w dniu 30 grudnia 2024 r.