Czy to możliwe, że doszło do spotkania Mikołaja Kopernika i Leonarda da Vinci? Tak, na stronach powieści Krzysztofa Czyżewskiego „Ostrakon”.

Krzysztof Czyżewski jest absolwentem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, prawnikiem i… autorem powieści sensacyjno-historycznych, których akcję osadza w Toruniu.  Do znanych już czytelnikom książek pt. „Izabela. Świat w płomieniach” oraz „Izabela i sześć zaginionych koron”, których bohaterką jest księżna Izabela Czartoryska, dołączyła najnowsza powieść „Ostrakon”. Jej bohaterami są Mikołaj Kopernik i Leonardo da Vinci, którzy spotykają się w 1500 roku w rodzinnym mieście Włocha, mieście o nazwie Vinci.

- W książce Krzysztofa Czyżewskiego jest mowa o legendarnym spotkaniu Mikołaja i Leonarda. Dlatego pomyślałam, że skoro robimy spotkanie autora książki i prezydenta Torunia, to jak może nie być kogoś z włoskiego Vinci? Może zaprosimy przedstawiciela tego miasta? Trafiliśmy na podatny grunt, bo dziś jest z nami burmistrz Vinci i może to być początek obiecującej współpracy – wyjaśniła Aleksandra Iżycka, dyrektorka Biura Toruńskiego Centrum Miasta, inicjatorka spotkania, jakie odbyło się 18 października 2024 r. w Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu. Podczas wydarzenia prezydent Paweł Gulewski i Daniele Vanni - burmistrz Vinci (gmina Florencja), który przybył do Torunia wraz z Clarissą Pasquali - radną miasta Vinci odpowiedzialną za promocję i turystykę, przedstawili pomysły na współpracę obu miast. Szczególnie ważne jest tu dziedzictwo kulturalne obu miast, które daje szerokie pole do podjęcia wspólnych przedsięwzięć. Warte podkreślenia jest to, że oba są centrami akademickimi – w Vinci mieści się filia uniwersytetu florenckiego.

- Jesteśmy na początku drogi bardzo ważnej dla naszych miast. Temat partnerstwa na razie pozostaje na dalszym planie, ale ustaliliśmy, że na pewno rozpoczniemy wymianę – przedstawiciele Torunia pojadą do Vinci w kwietniu 2025 r., kiedy będą tam trwały wydarzenia związane z osobą Leonarda da Vinci i jego dokonaniami. My natomiast postanowiliśmy stworzyć wspólnie projekt, który być może rozpoczniemy konferencją naukową, aby badacze zajmujący się postaciami Leonarda i Mikołaja porozmawiali ze sobą o ich osiągnięciach tu w Toruniu. Będziemy chcieli prowadzić także wymianę młodzieży, jak i wymianę kulturalną, w ramach której artyści kreowaliby swoją sztukę w oparciu na osiągnięciach tych wybitnych naukowców – mówił prezydent Paweł Gulewski. 

Otwarty na współpracę jest burmistrz Vinci Daniele Vanni. – Myślę, że to spotkanie rozpoczyna nowy rozdział dla naszych miast. Toruń i Vinci były świadkami narodzin awangardowych ludzi, którzy zrewolucjonizowali swoje czasy i kontynuowali swoje przeszłe odkrycia, aby pozytywnie wpłynąć na nasze dni. Pamiętajmy też, że i da Vinci, i Kopernik, należą do całego świata, na który od wieków mają wpływ i na to chcemy kłaść nacisk – mówił Daniele Vanni.

Dobrym początkiem współpracy obu miast jest wspomniana książka „Ostrakon”, w której odnaleźć można ślady obu miast. – Książek o Mikołaju Koperniku jest dużo, ale o samym uniwersytecie znacznie mniej, a tu mamy wiele elementów do UMK nawiązujących.  Ale obok teraźniejszości mamy w książce wątek historyczny, przenosimy się do XVI wieku, do miast włoskich i polskich, i do spotkania Mikołaja Kopernika z Leonardo da Vinci. Ich rodzime miasta, Toruń i Vinci, także nasz uniwersytet, są gotowe na tak rewolucyjny projekt i promocję obu naukowców – potwierdził  dr hab. Adam Kola, prof. UMK, prorektor ds. nauki.

Dodatkowym celem działań, obok promocji obu miast, jest nowe spojrzenie na Mikołaja Kopernika - jako nie tylko genialnego naukowca, ale przede wszystkim normalnego człowieka. – Chcemy podnieść postać Mikołaja Kopernika do rangi ikony popkultury, zrzucić z piedestału, by mógł żyć między nami. Ma to być człowiek posiadający swoje wady, słabości, a także hobby, sposoby spędzania wolnego czasu. To samo dotyczy Leonarda da Vinci. W ten sposób zbliżymy ich do młodzieży. Również talent, odwaga, przyjaźń – w książce są pokazane te cechy, które przyczyniają się do rozwoju, co także ma stanowić wskazówkę dla młodych ludzi – wyjaśniał Krzysztof Czyżewski.  

Ukazaniu się książki „Ostrakon” na rynku wydawniczym i spotkaniu obu miast towarzyszy oprawa graficzna, zaprojektowana przez artystkę graficzkę Klarę Gryglicką. – Moim celem było to, żeby zachować ich wizerunki wizjonerów, ale w taki sposób, który byłby bardziej świeży i aktualny, czyli ludzi, którzy mieli pasję, nie byli postaciami pomnikowymi. Dlatego w moich pracach jest dużo kolorów i wolnej interpretacji – mówiła Klara Gryglicka. 

Jak podkreślano, we współpracę obu miast ma być mocno zaangażowana młodzież. Dlatego w planach jest ogłoszenie konkursu na pracę plastyczną przedstawiającą możliwe spotkanie obu naukowców. Konkurs miałby zostać przeprowadzony w ramach obchodów rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika.

Fot. © UMT 2024, autor: Agnieszka Bielecka, licencja: CC BY-NC 4.0