Pod znakiem dużych, ważnych dla miasta inwestycji i zakupów przebiegał mijający, 2023 rok w Miejskim Zakładzie Komunikacji w Toruniu. Najważniejszym wydarzeniem było oddanie do użytku nowej trasy tramwajowej na północ Torunia.

Budowa nowej trasy tramwajowej do północnej części Torunia była głównym zadaniem największego w grodzie Kopernika komunikacyjnego przedsięwzięcia ostatnich lat, czyli projektu „Poprawa funkcjonowania komunikacji miejskiej w Toruniu – BiT-City II”. Cały projekt składał się z ośmiu zadań, które usprawniły funkcjonowanie transportu publicznego w naszym mieście. Beneficjentem przedsięwzięcia jest Gmina Miasta Toruń, a realizacją zadań zajmował się Miejski Zakład Komunikacji.

Prace budowlane rozpoczęły się jesienią 2021 r. Wykonawcą inwestycji było wyłonione w przetargu konsorcjum firm Balzola i Intop. Koszt robót to ponad 214 mln zł brutto, z czego znaczną część stanowi unijne dofinansowanie.

Po nowych torach

Nowa linia tramwajowa przebiega z centrum Szosą Chełmińską, ul. Długą, Legionów, Polną, Ugory i Watzenrodego aż do nowej pętli przy ul. Heweliusza.  To prawie 13 tysięcy metrów toru pojedynczego nowego torowiska, z czego ok 5,2 tysiąca wykonano w technologii zielonej. To także 27 nowych przystanków, w tym 14 „zielonych”, system informacji pasażerskiej, a dodatkowo (poza projektem) zostały zakupione i zamontowane cztery stacjonarne biletomaty.

Dzięki tej inwestycji długość torów tramwajowych w Toruniu wzrosła o ok. 25 procent, a torunianie zyskali dwie nowe linie tramwajowe: nr 3 na trasie Motoarena – Heweliusza i nr 6 – na trasie Olimpijska – Heweliusza. Daje to pasażerom możliwość wygodnych połączeń. Linia nr 3 to dystans 10,5 km pokonywany w 33 minuty, a linia nr 6 –  najdłuższa linia w mieście - liczy 13,75 km, a przejazd zajmuje 38 minut.

Powstaniu infrastruktury torowej towarzyszyła przebudowa układu drogowego i infrastruktury podziemnej. W efekcie torunianie zyskali nowe jezdnie, chodniki i drogi rowerowe, nowe przyłącza energetyczne i wodociągowe, kanalizację deszczową i sanitarną oraz sieć teletechniczną, które będą im służyły przez kolejne długie lata.

Pierwszy przejazd techniczny nowo wybudowaną trasą odbył się 3 sierpnia, a 25 sierpnia, po 697 dniach budowy, nastąpiło otwarcie nowej linii. Parada tramwajów powiozła pasażerów na zorganizowany z tej okazji festyn BiT-City „Załaduj się dobrą energią”, który odbył się przy ul. Grasera. Ponadto przystanki na trasie, które nie są obrośnięte roślinnością udostępniono toruńskim artystom, którzy wypełnili je swoimi kolorowymi, optymistycznymi grafikami. Tak powstało siedem Przystanków Dobrej Energii, które mają wprawiać pasażerów w dobry nastrój. Jest więc m.in. Przystanek Uśmiechu, Życzliwości i Pogody Ducha.

Nowa trasa tramwajowa cieszy się wśród pasażerów popularnością. Z szacunkowych danych wynika, że od 1 września do 31 października linią nr 3 - podróżowało 300 tysięcy, a linią nr 6 - 360 tysięcy pasażerów.

Nowa trasa w liczbach

• 697 dni budowy nowej linii tramwajowej
• ok. 12,9 tys. metrów toru pojedynczego torowiska, w tym ok. 5,2 tys. metrów toru pojedynczego (ok. 40%) zielonych torowisk
• prawie 26 kilometrów szyn wykorzystano do budowy nowej linii
• 307 nowych słupów trakcyjnych i trakcyjno-oświetleniowych wzdłuż nowej linii tramwajowej
• 371 nowych lamp na nowej linii tramwajowej
• 27 nowych wiat przystankowych wzdłuż nowej linii tramwajowej, w tym 14 zielonych przystanków
• 1 przejazd kolejowo-tramwajowo-drogowy – jedyny taki w Polsce
• 847 nowych drzew (w rejonie nowej linii i poza obrębem inwestycji) oraz prawie 36 tysięcy nowych krzewów (w rejonie przebiegu nowej linii)
• 32 komplety smarownic na nowej linii tramwajowej
• 7,5 tysiąca m2 łąk kwietnych.

Projekt BiT-City II to nie tylko nowa trasa tramwajowa, ale także siedem innych zadań, które podniosły jakość podróżowania komunikacją miejską. Przypomnijmy, że umowę o dofinansowanie podpisano 3.08.2017 r. Pierwotnie wartość projektu wynosiła ponad 400 mln zł, a dofinansowanie 195,6 mln zł. Miasto ubiegało się o zwiększenie tej kwoty. W 2020 r. pozyskało dodatkowe 17,7 mln zł dofinansowania, w kwietniu ubiegłego roku kolejne dodatkowe 25 mln zł (głównie na realizację dodatkowego odcinka nowego  torowiska – od ronda Strobanda do pętli przy ul. Heweliusza), a teraz jeszcze kolejne 22,5 mln zł. W efekcie całkowita wartość projektu wyniosła prawie 460 mln zł, a unijne dofinansowanie z Funduszu Spójności, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 - 261 mln zł.

Modernizacje torowisk

Większość zadań (dostawa 14 autobusów hybrydowych i sześciu elektrycznych wraz z infrastrukturą do ich ładowania, dostawa trzech pojazdów technicznych i pięciu nowoczesnych tramwajów oraz modernizacje trzech odcinków torowisk – w ciągu Szosy Lubickiej, ul. Bydgoskiej i od pl. Niepodległości do skrzyżowania z ul. Reja) – zrealizowano w roku 2022. Rok 2023 przyniósł nam zakończenie ostatniego z pakietu zadań modernizacyjnych – kompleksowej przebudowy torowiska w ciągu ul. Warneńczyka, Gogi i Kościuszki od pl. Chrapka do ul. Kościuszki. Prace trwały od kwietnia 2022 r. do początku maja 2023 r. Ich wykonawcą była wyłoniona w przetargu firma Balzola, a wartość kontraktu wyniosła ponad 25 mln zł brutto.

Zakres robót objął modernizację ok. 1,2 tys. metrów toru pojedynczego torowiska tramwajowego wraz z siecią trakcyjną i układem drogowym na odcinku ul. Warneńczyka od ronda Chrapka za przejazd torowo-drogowy ulicy Podgórnej i Kościuszki. W większości, bo na odcinku ponad 735 metrów toru pojedynczego, torowisko zostało wykonane w technologii zielonej. Pokryto je matami rozchodnikowymi, co w obecnych warunkach klimatycznych stanowi dobrą alternatywę dla torowiska trawiastego. Kolejnym aspektem ekologicznym przy realizacji tego zadania było wykorzystanie paneli fotowoltaicznych do zasilania smarownic (to właśnie smarownice sprawią, że podczas pokonywania zakrętów koła tramwajów toczą się bez charakterystycznego pisku).

Modernizacja objęła nie tylko samo torowisko. Kompleksowy remont przeszły także perony tramwajowe, chodniki, jezdnie, ścieżki rowerowe, zatoki autobusowe i miejsca postojowe, a skrzyżowanie przy nowym sądzie zostało przebudowane na dwupasmowe rondo turbinowe, co wpłynęło na poprawę bezpieczeństwa w ruchu drogowym.

Na tym nie koniec. W 2023 r. podpisano umowy na sporządzenie dokumentacji projektowej i uzyskanie zezwoleń na modernizację dwóch kolejnych odcinków toruńskich torowisk: w ciągu ul. Konstytucji 3 Maja od ul. Ślaskiego do pętli tramwajowej Olimpijska oraz w ciągu ul. Kościuszki, od wjazdu na teren kościoła do ul. Olbrachta. Oba te zadania projektuje firma CONE AMG sp. z o.o.

W ciągu ul. Konstytucji 3 Maja i pętli tramwajowej przy ul. Olimpijskiej zmodernizowanych zostanie ok. 4,3 tys. metrów toru pojedynczego torowiska wraz z odwodnieniem i siecią trakcyjną.

Przebudowana będzie także niezbędna infrastruktura. Tak jak na wszystkich modernizowanych w ostatnich latach torowiskach tam, gdzie będzie to możliwe, torowisko ma zostać zaprojektowane w technologii zielonej. Ponadto przebudowane i dostosowane do potrzeb osób o ograniczonych możliwościach ruchowych zostaną perony. Na pętli Olimpijska powstanie również kontenerowa podstacja trakcyjna zasilająca linię tramwajową od pl. Daszyńskiego do tej pętli włącznie oraz stanowisko do napiaszczania tramwajów.

Drugie z zadań – modernizacja torowiska w ciągu ul. Kościuszki - od wjazdu na teren kościoła do ul. Olbrachta - obejmie modernizację torowiska wraz z siecią trakcyjną (na odcinku ok. 1,3 tys. metrów toru pojedynczego) i niezbędnej infrastruktury. Tam, gdzie będzie to możliwe, torowisko będzie zielone. Powstanie także nowe odwodnienie torowiska, przebudowane zostaną sygnalizacje świetlne na wysokości skrzyżowania ulic Kościuszki/Wojska Polskiego oraz Kościuszki/Batorego, perony, wiaty i oświetlenie drogowe.

W obu przypadkach wykonawca ma za zadanie opracowanie dokumentacji projektowej (budowlanej i wykonawczej) oraz uzyskanie decyzji administracyjnych umożliwiających rozpoczęcie robót budowlanych wraz ze sprawowaniem nadzoru autorskiego.

Przystąpienie do realizacji obu zadań, czyli ogłoszenie przetargów na roboty budowlane, planowane jest po pozyskaniu zewnętrznego dofinansowania.

Elektrycznej rewolucji ciąg dalszy

W maju 2023 r. na ulice Torunia wyjechały cztery kolejne autobusy elektryczne. Ich dostawcą był Solaris Bus & Coach sp. z o.o., a koszt zakupu wyniósł ponad 11,7 mln zł brutto. Autobusy, jak wszystkie kupowane w ostatnich latach wozy, zostały wyposażone m.in. w system informacji pasażerskiej, monitoring, klimatyzację, automaty do sprzedaży biletów, WiFi, łącza USB, system detekcji pożarów. Są niskopodłogowe, przystosowane do przewozu osób niepełnosprawnych.

Zakupiono także infrastrukturę do ich ładowania - dwie podwójne ładowarki tzw. „wolne”, które stanęły na terenie zajezdni autobusowej przy ul. Legionów. Koszt zakupu ładowarek to 653,1 tys. zł brutto, a ich dostawcą była Ekoenergetyka-Polska S.A.

Zakup autobusów i ładowarek został dofinansowany z programu Zielony Transport Publiczny realizowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Dofinansowanie wyniosło łącznie ponad 7 mln zł.

Biletomaty na przystankach

W 2023 r. w ośmiu punktach Torunia stanęły kolejne stacjonarne biletomaty. Cztery urządzenia zamontowano latem wzdłuż nowo wybudowanej trasy tramwajowej na północ Torunia: na przystankach tramwajowych „Targowisko” (peron zachodni w kierunku centrum) i „Żwirki i Wigury” (peron wschodni) oraz na przystankach tramwajowo-autobusowych „Koniuchy” (peron środkowy) i „Hubego” (peron północny).

Cztery kolejne biletomaty zainstalowano w grudniu. Stanęły na węźle przesiadkowym na al. Solidarności (peron wschodni w kierunku osiedla Wrzosy), na przystanku tramwajowym na pl. św.  Katarzyny w kierunku Rubinkowa, na przystanku autobusowym „Przybyłów” na ul. Dziewulskiego (peron wschodni w kierunku centrum) oraz na dworcu kolejowym Toruń Główny w przejściu podziemnym przy ruchomych schodach). 

Zakup biletu w biletomacie jest bardzo łatwy i wygodny. Można w nim nabyć wszystkie rodzaje biletów krótkookresowych MZK, czyli bilety jednoprzejazdowe, tygodniowe, weekendowe, grupowe i czasowe, w tym bilety elektroniczne zapisywane na karcie płatniczej. Urządzenia są przystosowane do wnoszenia płatności w formie gotówkowej i bezgotówkowej.

Projekt „Dostawa i montaż stacjonarnych automatów biletowych”, którego beneficjentem jest Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu, otrzymał unijne dofinansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014 - 2020
. Wartość całego projektu to ponad milion zł, z czego ok. 743,6 tys. zł (85% wydatków kwalifikowalnych) stanowi unijne dofinansowanie.

Nowa strona www

By ułatwić pasażerom komunikację z firmą, stworzona została nowa strona internetowa MZK (www.mzk-torun.pl). Ruszyła ona w styczniu 2023 r. Twórcom zależało przede wszystkim na czytelnym podziale treści, by nawigowanie po stronie było proste i intuicyjne. Ważnym aspektem przy projektowaniu było również stworzenie atrakcyjnej szaty graficznej, by strona zachęcała do zapoznawania się z publikowanymi na niej materiałami.

Nowa strona ma czytelny podział rozwijanego menu głównego, dzięki któremu odbiorca łatwo dotrze do interesujących go tematów. Twórcy mieli świadomość, że najczęściej odwiedzanym elementem witryny jest rozkład jazdy. Osobny przycisk pozwala szybko przenieść się do przejrzystego panelu z trasami i godzinami odjazdu poszczególnych linii. Osobny dział „Galerie i filmy” prezentuje treści w atrakcyjnej formie. Ważne miejsce na stronie mają również inwestycje. Aby jeszcze bardziej usprawnić dotarcie do odpowiednich treści, po prawej stronie witryny zaprojektowano dwa osobne panele: „Strefa pasażera” oraz „Strefa usług”. Klienci MZK mają również ułatwiony kontakt z firmą. Zakładka „Kontakt” zawiera nie tylko dane teleadresowe poszczególnych działów, ale również rozbudowany formularz kontaktowy podzielony tematycznie. Strona jest dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.

Zostaliśmy docenieni

Działania MZK kilkakrotnie zostały w tym roku uhonorowane. Co roku firma wysoko plasuje się w Ogólnopolskim Rankingu Przedsiębiorstw Komunikacji Miejskiej, organizowanym przez Strefę Gospodarki - ogólnopolski, niezależny dodatek do "Dziennika Gazety Prawnej". Twórcy rankingu biorą pod uwagę m.in. dane finansowe, wykorzystanie środków unijnych, dane techniczne, a także działania na rzecz lokalnej społeczności. W 2023 r., podobnie jak rok wcześniej, zajęliśmy w rankingu III miejsce. Regularnie honorowani jesteśmy przez Business Centre Club Medalami Europejskimi. W 2023 otrzymaliśmy to wyróżnienie za modernizację torowiska na ul. Bydgoskiej. Po raz drugi w 2023 r. otrzymaliśmy też od BCC tytuł Firma Dobrze Widziana. Oceny dokonuje się na podstawie ankiety, która zawiera podstawowe informacje o działalności firmy w kontekście spełniania zasad społecznej odpowiedzialności biznesu.

Na tym Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu nie zamierza oczywiście poprzestać. Przygotowywane są kolejne projekty, dzięki którym będzie się lepiej i wygodniej podróżowało.

O nowych inicjatywach będziemy informowali na bieżąco. Bądźcie z nami!