Katedra Historii Skandynawii i Europy Środkowo-Wschodniej Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zaprosiła 11 stycznia 2024 r. do Collegium Humanisticum na wykład ks. kardynała Grzegorza Rysia pt. „Chrześcijaństwo dawniej i dziś”. Wyjątkowy gość otrzymał z rąk prezydenta Michała Zaleskiego pamiątkowy obraz z panoramą Torunia i pudełko z toruńskimi piernikami.

Spotkanie poprowadził prof. dr hab. Andrzej Radzimiński. Wykład cieszył się sporym zainteresowaniem publiczności. Obecni byli m.in. prof. dr hab. Wojciech Wysota – prorektor ds. nauki UMK, prezydent Torunia Michał Zaleski oraz ks. biskup toruński Wiesław Śmigiel. Ks. kardynał Grzegorz Ryś podzielił się z uczestnikami spotkania swoimi przemyśleniami na temat problemów, z jakimi boryka się chrześcijaństwo. Przypomniał, że Sobór Watykański II definiował kościół jako sakrament jedności całego rodzaju ludzkiego. - I teraz, jak ja patrzę na to jak my to dzisiaj robimy i jak robiliśmy to w wieku XI, to mam takie delikatne podejrzenie, że w XI w. kościołowi wychodziło to lepiej niż wychodzi nam - powiedział ks. kardynał.

- Papież Franciszek twierdzi, że nie żyjemy w epoce zmian, tylko żyjemy w zmianie epoki. Świat mniej zmienił się od czasów Jezusa Chrystusa niż przez ostatnie 30 lat. Była epoka starożytna i biblijna, była era chrześcijańska, jest era nowoczesna. Pytanie czy ta szybkość zmian nie prowadzi do tego, że my wyrastamy w jakiejś niechęci do historii, a na pewno w jakimś niezrozumieniu historii. Przeszłość, nawet niedawna, staje się obcą krainą. My dzisiaj, kiedy argumentujemy, to uciekamy od argumentacji historycznej, bo ona jest niepopularna, bo ona jest niezrozumiała. Dlaczego? Bo nowoczesność bardziej się zajmuje przestrzenią niż czasem, gdyż porzuciła wszelkie oczekiwania dotyczące czasu. Jeśli nas interesuje tylko przestrzeń, a nie czas, to faktycznie nie ma miejsca na jakieś myślenie historyczne. Więc ta szybkość zmian być może jest jednym z powodów, że „w sumie co mnie to obchodzi? Mogę żyć w takim mieście jak Toruń, obijać się o gotyckie kościoły i na końcu mieć pytanie: w sumie co mnie to obchodzi?” - dodał ks. Grzegorz Ryś.

Ks. kardynał podkreślił, że w zmianie epoki nie idzie tylko o szybkość zmiany, ale o jej jakość i treść. - Dziś żyjemy w chrześcijańskim świecie, mamy chrześcijańskie struktury, chrześcijańskie instytucje, chrześcijańskie partie, szkoły, wszystko jest chrześcijańskie, ale to trochę tak wygląda jak fasada w barokowym kościele. Jest bardzo piękna, ale jak zajdziecie ten kościół z tyłu, to już takiego piękna tam nie ma. Papież Benedykt mówił, że jest cywilizacja chrześcijańska, ale nie ma wiary, więc pytanie jest: jak długo ta struktura uciągnie?

Zdaniem ks. kardynała Grzegorza Rysia, nie jest pewne czy Bóg przegrał na tej zmianie. - Więc albo będziemy się coraz bardziej usztywniać w bronieniu tego, co było chrześcijaństwem dawniej, niezależnie od tego jakie było, albo „możemy powoli pójść w stronę źródła”. To jest oczywiście cytat z „Małego Księcia”. Nie jesteśmy pierwszym pokoleniem, które się z tematem trudnych zmian zmaga. Chrześcijaństwo dawniej ma głęboki sens, a jeszcze głębszy sens ma jego poznawanie - zakończył ks. kardynał.

Po wykładzie odbyła się dyskusja, uczestnicy wykładu mogli zadawać kardynałowi pytania.

Kardynał Grzegorz Ryś urodził się 9 lutego 1964 r. w Krakowie. Do krakowskiego Wyższego Seminarium Duchownego wstąpił w 1982 r. Święcenia kapłańskie otrzymał 22 maja 1988 r. z rąk kard. Franciszka Macharskiego w katedrze wawelskiej. Równolegle do studiów teologicznych odbył studia na Wydziale Historii Kościoła Papieskiej Akademii Teologicznej, na którym, po rocznej pracy duszpasterskiej jako wikariusz parafii pw. św. Małgorzaty i św. Katarzyny w Kętach, został zatrudniony i podjął studia doktoranckie. W 1994 r. uzyskał doktorat, a w 2000 r. habilitację z nauk humanistycznych w zakresie historii. W latach 2004–2007 był dyrektorem Archiwum Kapituły Metropolitalnej w Krakowie, a od 2007 do 2011 r. rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej. W latach 2010–2011 przewodniczył Konferencji Rektorów Seminariów Duchownych w Polsce.

28 września 2011 r. otrzymał sakrę biskupią z rąk kard. Stanisława Dziwisza. W swoim herbie przyjął zawołanie: Virtus in infirmitate (Moc w słabości). W latach 2005–2017 kierował Katedrą Historii Kościoła w Średniowieczu, a następnie Katedrą Historii Starożytnej i Średniowiecznej w Instytucie Historii Wydziału Historii i Dziedzictwa Kulturowego Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II. Był członkiem komisji historycznych w procesach beatyfikacyjnych – między innymi w procesie Jana Pawła II. W 2017 r. został uhonorowany przez Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa prestiżową Nagrodą im. Klemensa Bąkowskiego. Za zasługi w działalności na rzecz rozwoju nauki postanowieniem prezydenta RP Andrzeja Dudy z dnia 2018 roku odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi.

W czasach krakowskich owocną pracę naukową łączył z zaangażowaniem duszpasterskim: wcześnie związany z Ruchem Światło-Życie, aktywnie uczestniczył w życiu Drogi Neokatechumenalnej, wspólnot takich jak Chrześcijańskie Braterstwo Osób Chorych i Niepełnosprawnych oraz namARKA, przez 25 lat corocznie był przewodnikiem grupy 6. Pieszej Pielgrzymki Krakowskiej na Jasną Górę. Zaangażowany w dialog ekumeniczny i międzyreligijny, był współtwórcą i wykładowcą kursu „ABC relacji chrześcijańsko- i polsko-żydowskich” (od 2010), inicjatorem spotkania w intencji pokoju z udziałem chrześcijan, Żydów i muzułmanów „Echo Asyżu w Krakowie” (2011), a także serii spotkań „Dziedziniec Pogan” poświęconych dialogowi między wierzącymi a niewierzącymi w formule zaproponowanej przez papieża Benedykta XVI. W latach 2013–2017 był członkiem kapituły Nagrody im. ks. Stanisława Musiała przyznawanej przez Klub Chrześcijan i Żydów „Przymierze” za zasługi dla dialogu chrześcijańsko-żydowskiego. W latach 2012–2018 należał do Międzynarodowej Rady Oświęcimskiej. W 2019 r. został uhonorowany Medalem 75-lecia Misji Jana Karskiego przyznanym przez Towarzystwo Jana Karskiego.

14 września 2017 r., w święto Podwyższenia Krzyża Świętego, został mianowany przez papieża Franciszka Arcybiskupem Metropolitą Łódzkim. 9 lipca 2023 r. papież Franciszek ogłosił jego nominację na kardynała. Źrodło: www.archidiecezja.lodz.pl

Fot. Wojtek Szabelski