Koncertem Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej w Warszawie 1 maja 2018 r. został zainaugurowany w Toruniu jubileuszowy, XXV Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica.

W Centrum Kulturalno-Kongresowym Jordanki zabrzmiały tego wieczora utwory Ignacego Paderewskiego, Carla Philippa Emanuela Bacha i Dmitrija Szostakowicza. Orkiestrę Symfoniczną Filharmonii Narodowej w Warszawie poprowadził Paweł Kopuła, a solistką koncertu fletowego była Marianna Żołnacz. Na początek melomanii wysłuchali też
hymnów Polski i Unii Europejskiej – dla podkreślenia tła tegorocznego festiwalu: 100-lecia niepodległości Polski, Litwy, Łotwy i Estonii.

- Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica to od 24 lat najwyższy poziom i najwyższa ranga – mówił prezydent Torunia Michał Zaleski. - Ten festiwal pokazuje nam piękno muzyki, ale i także sztuk plastycznych. Dzisiaj rozpoczynamy jubileuszową, dwudziestą piątą edycję, która potrwa do 29 maja. To czas, kiedy będziecie Państwo mogli sprawdzić, czy teza o prestiżu i znaczeniu festiwalu jest utrzymana. Zachęcam Państwa do licznego udziału w koncertach, które w tej edycji zostały przygotowane. 

Festiwal Muzyki i Sztuki Krajów Bałtyckich Probaltica to dziś z pewnością jedno z najważniejszych toruńskich wydarzeń muzycznych, uznana marka w Toruniu, ale też Polsce i Europie. Pomysłodawcą i organizatorem festiwalu jest toruński muzyk Henryk Giza. W ciągu minionego ćwierćwiecza w kolejnych edycjach imprezy wzięło udział 9600 artystów z 296 zespołów, które zaprezentowały 543 koncerty. Muzyce towarzyszyły wystawy sztuki – swoje prace pokazało w Toruniu 227 plastyków z krajów nadbałtyckich. Co roku na festiwalu goszczą najlepsi artyści, zespoły i orkiestry narodowe państw bałtyckich, prezentowane są oryginalne kompozycje i instrumenty, a niektóre z koncertów odbywają się także poza Toruniem.

- Kiedy rozpoczęliśmy prace nad pierwszą edycją festiwalu, mieliśmy ideę zaprezentowania w Toruniu dorobku kulturalnego wszystkich narodów bałtyckich. Dysponowaliśmy jedynie używaną mechaniczną maszyną do pisania, na której napisaliśmy pierwszy wniosek o dotację wysłany do Brukseli, a ręcznie pisane faksy wysyłaliśmy z oddziału pocztowego przy ul. Moniuszki, jedynego na owe czasy w naszym mieście, dysponującego tak nowoczesnym urządzeniem – wspomina początki festiwalu dyrektor Henryk Giza.

Z okazji 25-lecia prezydent Torunia Michał Zaleski nagrodził festiwal Probaltica Statuetką Kryształowego Anioła Toruńskiego. Specjalne podziękowania, życzenia oraz Statuetkę Kryształowego Flisaka otrzymał też z jego rąk pomysłodawca i dyrektor festiwalu Henryk Giza, który w dniu inauguracji festiwalu 1 maja świętuje swoje urodziny.

Specjalne wyróżnienie festiwalowe - Statuetkę Flisaka - otrzymał w tym roku wieloletni sponsor imprezy Tadeusz Pająk, prezes firmy Nova Trading i konsul honorowy Finlandii.

Probaltica potrwa do 29 maja 2018 r. Dwanaście festiwalowych koncertów odbywać się będzie w CKK Jordanki i zabytkowych salach koncertowych Ratusza Staromiejskiego, toruńskich kościołów, a także w plenerze na starówce. Podczas festiwalu prezentowana będzie m.in. muzyka z krajów świętujących 100-lecie niepodległości: Polski, Litwy, Estonii i Łotwy, w tym na zakończenie koncert Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Narodowej w Wilnie.

Polskim tematem festiwalowym, nieodłącznie związanym z polską wolnością, będzie polonez. W programie festiwalu jest prawykonanie poloneza napisanego specjalnie dla Probaltiki przez szwedzkiego kompozytora Ingvara Karkoffa. Polonezów można też będzie słuchać 2 maja w jednym z tramwajów linii nr 1 – w pojeździe stanie pianino, na którym grać będą Dominika Eska i Robert Matusiak. Muzyczny, patriotyczny tramwaj, zgodnie z rozkładem jazdy, wyruszy o godz. 12.33 z pętli Uniwersytet, o 13.05 dotrze na pętlę Olimpijska i o 13.23 ruszy w powrotny kurs do miasteczka uniwersyteckiego. Na pętlę na Bielanach dotrze o godz. 13.55.

Nuty polonezów z ostatnich 250 lat będą również prezentowane na wystawie od 2 do 6 maja w toruńskim Dworze Artusa (wernisaż 2 maja o godz. 19:00 podczas koncertu polonezów powstałych w okresie ostatniego 200-lecia). Druga odsłona tej wystawy będzie miała miejsce 8 maja 2018 r. o godz. 18.00 w Bibliotece Uniwersyteckiej i będzie jej towarzyszył koncert polonezów w sali audytoryjnej Biblioteki przy ul. Gagarina 13 w Toruniu.

Program festiwalu Probaltica 2018

Na koncerty obowiązują bezpłatne wejściówki dostępne od 25 kwietnia w kasie CKK Jordanki, w kasie Ratusza lub w miejscach koncertów - na godzinę przed rozpoczęciem.

Fot. Adam Zakrzewski