Niezwykłe kobiety, które odwagą, energią i wyszkoleniem wykraczały poza swoje czasy i role przewidziane dla kobiet. Na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego 14 września 2018 r. została otwarta wystawa o historii kobiet w polskim lotnictwie.

Ekspozycja przygotowana przez Muzeum Okręgowe w Toruniu przy wsparciu miasta, prezentuje unikatowe archiwalia: zdjęcia, wycinki prasowe i dokumenty – przede wszystkim z bogatych zbiorów Jolanty Przybylak, toruńskiej szybowniczki, spadochroniarki i pilotki, wnuczki Stanisława Kołodziejczaka, przedwojennego baloniarza, który służył w słynnym I Toruńskim Batalionie Balonowym. To właśnie Jolanta Przybylak była inicjatorką przypomnienia wystawą dokonań polskich lotniczek na przestrzeni dziejów.

- Prezentację polskich lotniczek w stulecie Polskich Skrzydeł i jednocześnie w stulecie niepodległości Rzeczypospolitej przyjmujemy w Toruniu z olbrzymim respektem dla każdej z pań, której udało się związać losy z lotnictwem polskim – mówił prezydent Torunia Michał Zaleski, który wspomniał też zasługi, jakie dla upamiętnienia wojskowej roli kobiet wniosła śp. gen. Elżbieta Zawacka i fundacja jej imienia. - Tak więc doskonale znamy fenomen obecności kobiet w sferach zdominowanych przez mężczyzn. Wszędzie tam były równe pośród równych, choć są i tacy, którzy twierdzą, że na ogół przewyższały swoich kolegów zawodowymi umiejętnościami – dodał prezydent.

Wśród pionierek toruńskiego lotnictwa warto przypomnieć Jadwigę Maćkowską, współzałożycielkę Koła Szybowcowego i Aeroklubu Pomorskiego, czy Annę Leską-Daab, która w roku 1939 szkoliła się w toruńskim aeroklubie, a w czasie wojny była pilotem i dowódcą eskadry kobiecej w Air Transport Auxiliary - pomocniczej służby RAF w Wielkiej Brytanii.

- To wystawa pionierska, jeśli chodzi o prezentacje dokonań kobiet lotniczek – podkreśla kurator ekspozycji Bogusław Uziembło z Muzeum Okręgowego w Toruniu. - Do tej pory kobiety w historiografii lotnictwa były wspominane jako rodzaj ciekawostki, anegdoty czy nawet pewnego kuriozum. Tymczasem kobiety zapisały piękne karty w lotniczej historii, wznosząc się w przestworza już od początku XX wieku. Na równi z mężczyznami stawiały czoła wyzwaniom epoki, potrafiły sprostać wysokim wymaganiom i rygorom, zarówno w warunkach pokojowych, wojennych i powojennych.

Otwarcie wystawy na dziedzińcu toruńskiego Ratusza Staromiejskiego stało się pretekstem do zjazdu lotniczek, spadochroniarek i szybowniczek z całej Polski. Panie, niektóre z roczników przedwojennych, z entuzjazmem oglądały swoje zdjęcia z lat młodości, po raz pierwszy zaprezentowane na wystawie szerszej publiczności. W oprawie wydarzenia z recitalem piosenek wystąpiła młodzież z toruńskiego Studia „P”.

Wystawa „Polskie lotniczki w stuleciu” czynna będzie na dziedzińcu Ratusza Staromiejskiego w Toruniu do 30 października 2018 r.

Fot. Małgorzata Litwin