Ponad 22 tys. zł przyniosła XVI kwesta na cmentarzu św. Jerzego w Toruniu. 1 listopada 2018 r. na odnowę zabytkowych nagrobków najstarszej toruńskiej nekropolii kwestowało prawie 80 osób.

Zgodnie z założeniami kwesty, organizowanej od 2003 r. przez Urząd Miasta i Towarzystwo Miłośników Torunia, z zebranych funduszy odnawiane są nagrobki należące do zasłużonych obywateli lub o szczególnych walorach artystycznych. Groby, które często od lat opuszczone niszczeją i nie ma śladów opieki nad nimi. Wskazuje je ToMiTo, toruńskie instytucje, mieszkańcy, czasem ci, których bliscy leżą w nagrobkach sąsiednich.

Celem tegorocznej zbiórki była renowacja pomnika Franciszka Kruszelnickiego, sędziego Sądu Apelacyjnego w Toruniu w okresie międzywojennym. Okazały nagrobek wymaga oczyszczenia z osadów oraz pionizacji. Zebrane fundusze pozwola też na odnowienie poważnie uszkodzonego w czasie wichury nagrobka dziecięcego Heliodora Marjana Barałkiewicza. Pomnik też należy do rzadkich już typów mogił dziecięcych z początku dwudziestolecia międzywojennego. Prace restauratorskie i konserwatorskie przy zabytkowych, wskazywanych przez Towarzystwo Miłośników Torunia, zajmują się pracownicy i studenci Zakładu Konserwacji Elementów i Detali Architektonicznych UMK pod kierunkiem prof. Jadwigi Łukaszewicz.

Cel tegorocznej kwesty - nagrobek Franciszka Kruszelnickiego

Kwesta odbywała się w godz. 9:00-15:00. Przez cały dzień kwestowało prawie 80 osób, wśród nich m.in.: prezydent Torunia Michał Zaleski i jego zastępcy, przewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski i radni, marszałek województwa Piotr Całbecki, parlamentarzyści Iwona Michałek i Arkadiusz Myrcha, rektor UMK prof. Andrzej Tretyn, członkowie ToMiTo, artyści toruńskich teatrów, przedstawiciele instytucji kultury, dziennikarze i marynarze ORP Toruń. Jak co roku prezydent Torunia i przewodniczący Rady Miasta Torunia złożyli też, w honorowej asyście służb mundurowych, kwiaty na grobach honorowych obywateli i osób zasłużonych dla miasta zmarłych w ostatnim czasie.

Warto przypomnieć, że podczas ubiegłorocznej kwesty udało się zebrać 18133 zł, co umożliwiło odrestaurowanie metalowego krzyża - nagrobka Antoniego Ignacego Żernickiego herbu Szeliga (1783-1836), kapitana wojska pruskiego, poborcy podatkowego i dyrektora urzędu celnego w Sicienku oraz dziedzica włości w Rubinkowie i Biskupicach. W ciągu minionych lat udało się ocalić przed degradacją już blisko 30 pomników – pojedynczych i w kwaterach zbiorowych.

Franciszek Kruszelnicki (1859-1934) był prawnikiem, sędzią, teoretykiem postępowania cywilnego. Urodził się w Kołomyi na terenie Galicji Wschodniej. Jako absolwent studiów prawniczych i poddany CK Austro-Węgier, praktykę zawodową odbył na terenie Bośni i Hercegowiny. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pełnił funkcję dyrektora Sądu Okręgowego w Grudziądzu, a w 1921 r. został awansowany na sędziego Sądu Apelacyjnego w Toruniu. W tym czasie aktywnie uczestniczył w życiu naukowym, publikując artykuły z zakresu postępowania egzekucyjnego w periodykach branżowych. Jego syn Tadeusz zajmował stanowisko naczelnika Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Toruniu, a wnuk Zygmunt, etnograf z wykształcenia, prowadził wykłady z historii sztuki w Instytucie Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa. Rodzina Kruszelnickich mieszkała w Toruniu przy ul. Mickiewicza 83 i ul. Konopnickiej 25.

Zdjęcia: Małgorzata Litwin i Filip Tomasik