Trwa procedura wyłaniania realizatora programu szczepień przeciw HPV skierowanego do dziewcząt z rocznika 2006. Realizacja programu jest planowana od października 2019 r. do czerwca 2020 r.

W związku z występującymi trudnościami w zakupie niektórych leków i produktów medycznych, w tym szczepionki przeciwko HPV, możliwość zaszczepienia dziewcząt się opóźnia. Aktualnie trwa powtórna próba wyboru realizatora programu. Termin rozpoczęcia szczepień uzależniony będzie od możliwości zakupu właściwego preparatu.

Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) realizowany jest od 2008 r. Łącznie z programu skorzystały 3163 dziewczęta.

Szczepienia przeciw brodawczakowi ludzkiemu jako pierwotna profilaktyka raka szyjki macicy są wyszczególnione w kalendarzu szczepień ochronnych jako szczepienia zalecane. Szczepienia są bezpieczne i dobrze tolerowane. Nie są finansowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

W Polsce około 4000 kobiet zapada co roku na raka szyjki macicy, a połowa z nich umiera. Pod względem zachorowalności i umieralności z powodu tej choroby Polska zajmuje czołowe miejsce wśród krajów Unii Europejskiej. Do większości zakażeń genitalnymi typami HPV dochodzi w czasie pierwszych kontaktów seksualnych, a także przez kontakt skóra - skóra. Ryzyko zakażenia zwiększa wczesne rozpoczęcie życia płciowego, a na rozwój choroby wpływają też takie czynniki jak: nieleczone stany zapalne, liczne ciąże, palenie papierosów. Mimo że szczyt wykrywalności zakażeń przypada na wiek 18-25 lat, to zapadalność na raka szyjki macicy pojawia się około 45. roku życia. Przyczyną jego rozwoju jest przewlekłe zakażenie wirusem HPV – wirusem brodawczaka ludzkiego. Radykalną pomoc w wyeliminowaniu zakażeń HPV oferuje szczepionka profilaktyczna zapobiegająca całkowicie długotrwałym infekcjom HPV typami 16/18 – związanymi z rozwojem 70% raków szyjki macicy. Szczepienia ochronne, zintegrowane z programem badań przesiewowych, są najbardziej efektywną metodą profilaktyki rakaszyjki macicy.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, towarzystw naukowych, Ministerstwa Zdrowia oraz Komisji Europejskiej najkorzystniejsze jest szczepienie kobiet przed potencjalną ekspozycją na zakażenie HPV, a więc przed inicjacją seksualną. Wirus brodawczaka ludzkiego jest sprawcą zakażeń powszechnych, w skali masowej. Już pierwszy kontakt seksualny obarczony jest wysokim ryzykiem infekcji. Czynnikami powodującymi zakażenie wirusem HPV jest jego powszechność, łatwość przenoszenia, brak wiedzy w społeczeństwie, zaniedbania wychowawcze oraz w szczególności ryzykowne zachowania seksualne, którym sprzyjają eksperymentowanie i stosowane szczególnie przez młodych ludzi używki – alkohol, narkotyki i dopalacze.

Fot. Małgorzata Litwin