W związku z dynamicznie rosnącą ilością przypadków wścieklizny w Polsce Powiatowy Lekarz Weterynarii w Toruniu przypomina o zasadach profilaktyki tej śmiertelnej dla ludzi i zwierząt choroby.

Wścieklizna to choroba wirusowa, zakaźna, dotykająca centralnego układu nerwowego, jedna z najdłużej znanych i najgroźniejszych chorób odzwierzęcych. Przenosi się głównie poprzez kontakt śliny zakażonego zwierzęcia z uszkodzoną skórą lub błoną śluzową np. podczas ugryzienia. Wrażliwe są na nią wszystkie gatunki ssaków, w tym ludzie. Okres inkubacji choroby wynosi od kilku dni do kilku miesięcy. W Polsce rezerwuarem wścieklizny jest lis rudy.

Jest to choroba śmiertelna. Wg danych WHO wścieklizna co roku powoduje zgon około 60 tysięcy osób, głównie w Azji i Afryce. Wirus tej choroby jest wrażliwy na wysoką temperaturę i światło słoneczne, ale jednocześnie jest wysoce odporny na niskie temperatury.

Co zrobić w przypadku ugryzienia człowieka przez zwierzę?

Ważne jest, aby jak najszybciej dokładnie przemyć wodą i mydłem ranę lub powierzchnię narażoną na kontakt ze zwierzęciem i skontaktować się z lekarzem medycyny. Każde ugryzienie człowieka przez dzikie zwierzę lub wzbudzające podejrzenie pogryzienie przez zwierzę domowe wymaga dokładnego sprawdzenia. Zdarzenie powinno zostać zgłoszone powiatowemu lekarzowi weterynarii.

Okres inkubacji choroby (czyli okres od momentu zakażenia do wystąpienia objawów klinicznych) jest różny i zależy m.in. od ilości wprowadzonego do organizmu wirusa, jego zjadliwości, wrót zakażenia (miejsca zranienia), charakteru (rozległości) ran oraz gatunku i wieku wrażliwego zwierzęcia. Przyjmuje się, że zwykle trwa od kilku dni do ponad 7 lat, przy czym przeważnie wynosi:

• u małych zwierząt (pies, kot, owca, koza, świnia) - od kilku do 90 dni;
• u dużych zwierząt (bydło, koniowate) - od kilku do 180 dni.

Objawy wścieklizny

Choroba może mieć postać cichą lub szałową, a jej objawy są różne i zależą od gatunku zwierzęcia. U psów występuje niepokój, nadmierna pobudliwość, włóczęgostwo, spożywanie niejadalnych przedmiotów, wzmożony popęd płciowy, agresja, ochrypłe szczekanie, ślinotok, opadanie żuchwy z wypadaniem języka, zez, niedowłady kończyn i inne porażenia. U kotów odnotowuje się podobne objawy jak u psów, przy czym zwierzęta chowają się, uciekają, nieustannie miauczą, zachowują się agresywnie, a śmierć poprzedzona jest zwykle porażeniem kończyn. U zwierząt dzikich głównym objawem jest utrata wrodzonego lęku. Występuje także agresja
przejawiająca się atakami na zwierzęta domowe, gospodarskie i ludzi.

Obowiązkowe szczepienia psów

W Polsce obowiązkowemu ochronnemu szczepieniu przeciwko wściekliźnie, zgodnie z ustawą o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, podlegają psy powyżej 3. miesiąca życia. Na obszarach występowania wścieklizny zalecane są również szczepienia kotów, a także zwierząt gospodarskich, jeśli mogą mieć one kontakt z dzikimi zwierzętami, takimi jak: lis, jenot, kuna itp.

Posiadacze psów są obowiązani zaszczepić psy przeciwko wściekliźnie w terminie 30 dni od dnia ukończenia przez psa 3. miesiąca życia, a następnie nie rzadziej niż co 12 miesięcy od dnia ostatniego szczepienia. Szczepień psów przeciwko wściekliźnie dokonują lekarze weterynarii świadczący usługi weterynaryjne w ramach działalności zakładu leczniczego dla zwierząt. Po przeprowadzeniu szczepienia posiadaczowi psa wydaje się zaświadczenie lub dokonuje się wpisu w paszporcie.

Fot. Ulotka Powiatowego Lekarza Weterynarii dot. profilaktyki wścieklizny (kliknij i powiększ)