Część III wystawy stałej, obejmująca dzieje Torunia od XIX wieku do zakończenia II wojny światowej

Dwie sale Domu Eskenów opowiadać będą o wydarzeniach toruńskich na przestrzeni trzech epok historycznych za pomocą licznych artefaktów, wzbogaconych nowoczesnymi środkami przekazu multimedialnego. Pierwsza sala zapozna nas z tzw. okresem pruskim, którego początek dla Torunia dały postanowienia II rozbioru Polski (1793), a koniec – moment wkroczenia do miasta wojsk polskich w 1920 roku. (…) Okres pruski w dziejach naszego miasta na krótko przerwany został czasem napoleońskim (1806–1815). Na mocy traktatów pokojowych w Tylży z 1807 roku powstało Księstwo Warszawskie. Toruń, włączony w jego obszar, bardzo szybko został siedzibą powiatu w departamencie bydgoskim, a w momencie wojny Napoleona z Austrią w 1809 roku, na krótko (przez trzy tygodnie) stał się stolicą Księstwa. (…) Kolejna sala wprowadzi nas zarówno w świat międzywojennego Torunia, jak i pokaże trudny okres II wojny światowej. Czas II Rzeczypospolitej określą i obiekty, i duża ilość multimediów – opowiadająca o wkroczeniu do miasta wojsk polskich, polskim samorządzie terytorialnym, nowym ustroju miasta, osobach zasłużonych mieszczan, prezydentów, podkreślająca znaczenie Torunia jako stolicy województwa pomorskiego. (…) Katarzyna Pietrucka