Prezydent Torunia Paweł Gulewski wraz z toruńską delegacją uczestniczył 31 sierpnia 2024 r. w gdańskich uroczystościach odsłonięcia pomnika Lecha Bądkowskiego - rodowitego torunianina, działacza kaszubskiego i promotora idei samorządności.

Uroczystości odsłonięcia pomnika Lecha Bądkowskiego u zbiegu ul. Minogi i Świętojańskiej w Gdańsku to była wyjątkowa chwila upamiętnienia człowieka, który odegrał kluczową rolę w historii naszego kraju jako współtwórca „Solidarności”. W wydarzeniu wzięli udział bliscy Lecha Bądkowskiego, władze państwowe z premierem Donaldem Tuskiem na czele, władze wojewódzkie, samorządowe oraz mieszkańcy Gdańska. Wszyscy przybyli, aby oddać hołd tej wyjątkowej postaci.

Pomnik został wzniesiony z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego z prezesem Janem Wyrowińskim na czele, Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Poległych Stoczniowców 1970 i Gdańskiego Komitetu Obywatelskiego. Na czele Komitetu Budowy Pomnika Lecha Bądkowskiego stanął Kazimierz Kleina.

W liście do przewodniczącego komitetu prezydent Torunia Paweł Gulewski napisał: - W Toruniu zachowujemy pamięć o Lechu Bądkowskim  jako o rodowitym torunianinie, przedwojennym absolwencie toruńskiej szkoły powszechnej i Gimnazjum Klasycznego im. Mikołaja Kopernika, ale zarazem o człowieku, który zawsze służył wolnej Polsce: jako żołnierz kampanii wrześniowej, kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari, współzałożyciel Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, literat i redaktor czy człowiek „Solidarności”. Uroczystość odsłonięcia pomnika w wymownym dniu 31 sierpnia 2024 r. staje się wydarzeniem, które skupia zainteresowanie i życzliwość wielu mieszkanek i mieszkańców Torunia.

Lech Bądkowski urodził się w Toruniu 24 stycznia 1920 r. W wieku 18 lat ukończył Gimnazjum Klasyczne im. Mikołaja Kopernika. 21 września 1938 r. został przyjęty na Wydział Prawa Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie, a siedem dni później urlopowany celem odbycia czynnej służby wojskowej, w trakcie której ukończył Dywizyjny Kurs Podchorążych Rezerwy 4 DP przy 67 Pułku Piechoty w Brodnicy.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. dowodził plutonem piechoty i m.in. walczył w bitwie nad Bzurą. Przedostał się do Francji i został przydzielony do Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich, w szeregach której odbył kampanie norweską i francuską. Walczył w bitwie o Narwik i wykazał się męstwem. 

21 lipca 1941 r. został odznaczony przez generała Władysława Sikorskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, a następnie otrzymał legitymację kawalera Orderu Wojennego Virtuti Militari kl. V. 

Po wojnie wrócił do Polski i zamieszkał w Gdyni. Związał się z wybrzeżową prasą – pisał m.in. w Dzienniku Bałtyckim, tygodniku Rybak Morski oraz Ziemia i Morze. Ponadto działał w Związku Literatów Polskich. W 1956 r. współtworzył Zrzeszenie Kaszubskie (późniejsze Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie) i jego program ideowy. 22 lipca 1960 r. otrzymał odznakę honorową „Za zasługi dla Gdańska”.

W sierpniu 1980 r.  jako przedstawiciel literatów Wybrzeża poparł strajkujących stoczniowców, był członkiem prezydium Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Stoczni Gdańskiej, jego rzecznikiem prasowym, a także członkiem grupy negocjującej Porozumienia Gdańskie, w której odpowiadał za postanowienia dotyczące wolności słowa w Polsce.

Założył Klub Myśli Politycznej im. Konstytucji 3 Maja, został także redaktorem rubryki Samorządność, która ukazywała się w Dzienniku Bałtyckim. Otrzymał Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska Jerzego Młynarczyka za zasługi w upowszechnianiu kultury, sztuki i wiedzy o Gdańsku. 17 sierpnia 1981 r. Lech Wałęsa udzielił mu pełnomocnictwa do utworzenia i wydawania tygodnika na bazie rubryki Samorządność i pod tą samą nazwą. Zmarł 24 lutego 1984 r. i został pochowany na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.

Fot. © UMT 2024, autor: Michał Kmiecik, licencja: CC BY-NC 4.0