Tajemnicze morderstwa, skomplikowane śledztwa, nagłe zwroty akcji i dreszcz emocji – to wszystko przyciąga do kryminałów coraz liczniejsze rzesze czytelników. Dla nich 2-6 kwietnia 2025 r. po raz czwarty organizowany jest Ogólnopolski Festiwal Premier i Debiutów Gwiazdozbiór Kryminalny Kujawy i Pomorze.
Ponad 20 spotkań z pisarzami, panele dyskusyjne, warsztaty, wykłady specjalistów w dziedzinie kryminologii - to tylko część atrakcji, na jakie mogą liczyć uczestnicy festiwalu. Impreza organizowana jest przez Książnicę Kopernikańską wspólnie z Fundacją Kult Kultury, prowadzoną przez jednego z czołowych polskich autorów kryminałów, torunianina Roberta Małeckiego.
Obecność w naszym mieście pisarza tej rangi już samo w sobie jest wystarczającym powodem do organizowania tu kryminalnego festiwalu. Jednak śledztwo przeprowadzone przez innego popularnego dziennikarza i pisarza Ryszarda Ćwirleja dostarczyło kolejnego koronnego argumentu. Postanowił on odpowiedzieć sobie na pytanie, jaki jest i kiedy powstał pierwszy polski kryminał. Odpowiedź okazała się zaskakująca.
- To „Noc z 3 na 4 grudnia” Walerego Przyborowskiego – zdradza Ryszard Ćwierlej. – Dokładnie 150 lat temu, w 1875 r. powieść ta ukazywała się w odcinkach w „Gazecie Toruńskiej”. Wszystkie numery tej gazety znajdują się w Książnicy Kopernikańskiej. Toruń jest zatem miejscem, w którym narodził się polski kryminał.
Nowe śledztwa
Goście Gwiazdozbioru przyjeżdżają do nas ze swoimi najnowszymi książkami. W większości są to prapremiery. „Błękit” z serii o kolorach zła, przywiezie do Torunia Małgorzata Oliwia Sobczak. Jej wcześniejsza powieść „Czerwień” została zekranizowana. Prapremierę będzie miała na festiwalu powieść „Mężczyzna, który rozmawiał z hienami” Przemysława Piotrowskiego. Miłośnicy kryminałów z przymrużeniem oka z pewnością czekają na nową książkę Marty Matyszczak „Przepraszam, ja już nie żyję”. Gwiazdozbiór Kryminalny będzie również tradycyjnie pierwszą okazją do zetknięcia z najnowszą powieścią Roberta Małeckiego. Tym razem jednak „Rumor” będzie podwójną prapremierą: zarówno książki, jak i superprodukcji audio na jej podstawie. Na tym lista festiwalowych autorów się nie kończy. W Książnicy zagoszczą też Katarzyna Puzyńska i Przemysław Semczuk. Niekwestionowaną gwiazdą festiwalu będzie szwedzki pisarz Johan Theorin, autor m.in. nagradzanych w kraju i zagranicą powieści „Zmierzch” i „Nocna zamieć”.
Kryminał od kuchni
Ważnym elementem festiwalu będą też spotkania z ekspertami. To m.in. okazja do poznania mitów i prawdy o pracy detektywów, a także zajrzenia w dusze narcyzów, psychopatów i socjopatów. Dowiemy się też, jak chemia wspiera pracę śledczych, czy zwłoki mogą się przysłużyć nauce oraz co mamy zapisane w kościach. Dr Bartosz Burchardt z Zakładu Medycyny Sądowej UM w Poznaniu zaprosi na wykład interaktywny „Ostatnia libacja. O tym, jak Halina straciła głowę do alkoholu”. Ciekawym punktem programu będzie też prelekcja historyka sztuki Jarosława Jaworskiego z cyklu Mocna Kultura Show, poświęcona „Straży nocnej” Rembrandta. Nie wszyscy wiedzą, że ten znany obraz również zawiera wątki kryminalne. Festiwalowy program wypełnią również liczne imprezy dla dzieci i młodzieży, wśród których są warsztaty detektywistyczne i spotkania autorskie, będą to jednak wydarzenia zamknięte, przeznaczone dla grup zorganizowanych.
Autorzy promowani
Skoro festiwal ma w swojej nazwie debiuty, to znak, że jego istotną częścią jest promowanie wschodzących gwiazd. Temu służy konkurs o Nagrodę Literacką Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Kryminalny Debiut Roku. Laureatów z minionych lat: Grzegorza Dziedzica, Julię Łapińską i Przemysława Kowalewskiego usłyszymy w dyskusji panelowej. W tym roku do nagrody zgłoszono 23 książki, spośród których trzy otrzymały nominacje. Są to: „Jednorożec” Rafała Gliny, „Strażnik jeziora” Michała Zgajewskiego oraz „Baldur. Wyspy Białego Słońca” duetu Berenika Lenard i Piotr Mikołajczak. Która z nich otrzyma nagrodę – okaże się na festiwalu. Swoją nagrodę przyznaje też Dyrektor Książnicy Kopernikańskiej, a otrzymuje ją redaktorka lub redaktor książki. Szczególnym elementem festiwalu jest Konstelacja Blogosfery. To przestrzeń dla influencerów książkowych, pozwalająca im na wymianę doświadczeń i szkolenie umiejętności.
Cały rok
Wydarzenia festiwalowe odbędą się w Książnicy Kopernikańskiej, Mediatece w Młynach oraz w siedzibie Teatru Muzycznego. Na wszystkie wstęp jest wolny. Co ważne, Gwiazdozbiór Kryminalny Kujawy i Pomorze nie ogranicza się tylko do kilku kwietniowych dni. Przez cały rok w Książnicy Kopernikańskiej odbywają się spotkania z autorkami i autorami. Pierwsze z nich miało miejsce już w marcu. Informacje programie festiwalu oraz kolejnych spotkaniach najlepiej śledzić na specjalnie uruchomionej witrynie.
