Prof. Polak z Medalem Honorowym "Thorunium" | www.torun.pl

Prezydent Torunia Michał Zaleski wręczył medal 30 maja 2023 r. w Dworze Artusa podczas sesji naukowej z okazji 60. urodzin prof. Wojciecha Polaka. - Jestem zaszczycony, iż kopernikański Toruń może cieszyć się z tego, że ten okrągły jubileusz zechciał Pan Profesor spędzić w naszym mieście - zaznaczył prezydent Michał Zaleski.

Sesja naukowa w Dworze Artusa z okazji 60. urodzin prof. Wojciecha Polaka odbyła się pn. Opozycja i opór społeczny w regionie kujawsko-pomorskim w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Prof. dr hab. Wojciech Polak to zasłużony badacz najnowszej historii Polski oraz działacz opozycji demokratycznej w czasach PRL. Swoją naukową, akademicką i społeczną renomę zyskał zarówno dzięki podejmowanym badaniom historycznym, jak i niezastąpionej i eksperckiej obecności w licznych środowiskach: na Wydziale Nauk Historycznych oraz Wydziale Politologii i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, w jawnym i podziemnym Niezależnym Zrzeszeniu Studentów, Instytucie Pamięci Narodowej, Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku, Międzydiecezjalnej Komisji Historycznej czy w Narodowej Radzie Rozwoju przy Prezydencie Rzeczypospolitej Polskiej.

Podczas okolicznościowej sesji prezydent Torunia Michał Zaleski pogratulował profesorowi pięknego życiorysu. Podkreślił też, że na Jego biografię patrzy z respektem i podziwem, przyjmując z wdzięcznością przede wszystkim to, że w pewnym momencie dopisał do niej swój toruński etap. - Te związki z Toruniem są dla nas szczególnie ważne. Pan Profesor mówił, że Polska jest tak piękna i tak bogata, że warto byśmy dla niej pracowali i się dla niej poświęcali. Niech Pan dalej stara się robić to w Toruniu tak jak najlepiej potrafi - powiedział prezydent Michał Zaleski. Prezydent dodał, że najważniejszym śladem, jakie prof. Polak pozostawia dla innych pokoleń to przede wszystkim wierność prawdzie w nauce i życiu społecznym. Przypomniał ponadto jak wiele profesorowi zawdzięcza środowisko Solidarności.

Prezydent nadał jubilatowi Medal Honorowy „Thorunium” - najwyższe wyróżnienie prezydenckie, przyznawane zasłużonym dla Torunia osobom i instytucjom, które zawiera w sobie symbole naszego miasta, czyli gotyckie okno, panoramę Torunia, symbol układu heliocentrycznego i herb Torunia z bramy Ratusza Staromiejskiego.

Podczas okolicznościowej sesji laudację na czesć prof. Polaka wygłosił promotor Jego pracy doktorskiej - prof. dr hab. Janusz Małłek. Przybliżył licznie zgromadzonym uczestnikom uroczystości drogę życiową swojego ucznia i krótko omówił Jego dorobek na polu historii nowożytnej. - Drogi Jubilacie, przekroczyłeś wiek 60 lat. Dla historyka taki wiek oznacza dojrzałość badawczą. Przy Twoim ogromnym dorobku publikacyjnym na niwie historii i politologii teza ta wydaje się trafiona. Życzę Tobie, abyś poczuł w sobie siły i wiarę, że to dopiero półmetek Twojej pracy badawczej - powiedział prof. Janusz Małłek.

Z kolei dr hab. Sylwia Galij-Skarbińska, prof. UMK, której promotorem pracy doktorskiej był prof. Polak, przybliżyła zgromadzonym osiągnięcia swojego nauczyciela w zakresie historii najnowszej i politologii. Sam Jubilat wygłosił wykład pt. Humor i satyra w stanie wojennym. Na zakończenie odbył się panel dyskusyjny pt. Wokół opozycji i  oporu społecznego dekady lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych minionego wieku, w którym udział wzięli prof. dr hab.  R. Bäcker, prof. dr hab. Mirosław Golon, dr hab. Mariusz Krzysztofiński,  ks. dr Jarosław Wąsowicz i Jan Wyrowiński.

Prof. dr hab. Wojciech Polak urodził się 22 lutego 1962 r. w Olsztynie. W 1980 r. zaczął studia historyczne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Był członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów UMK. W lutym 1981 r. został członkiem Zarządu Uczelnianego NZS UMK. Działalność podziemną w NZS prowadził także po wprowadzeniu stanu wojennego, był członkiem podziemnego Tymczasowego Zarządu Uczelnianego NZS UMK. Równocześnie przez całe lata osiemdziesiąte współpracował ze strukturami podziemnymi „Solidarności” Regionu Toruńskiego i Regionu Olsztyńskiego (m.in. drukowanie gazetek, kolportaż, działalność publicystyczna). 

W 1985 r. uzyskał stopień magistra i rozpoczął pracę w Instytucie Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu. Pracę doktorską Polityka Rzeczypospolitej wobec Moskwy w latach 1607–1613 obronił w 1994 r. Od listopada 2004 r. pracował w Instytucie Politologii UMK, a od października 2005 r. był kierownikiem Zakładu Systemów Politycznych. Dnia 31 sierpnia 2007 r. został odznaczony przez Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski za działalność podziemną i niezależną w latach osiemdziesiątych. 29 lutego 2008 r. otrzymał z rąk Prezydenta Kaczyńskiego tytuł profesora nauk humanistycznych. W latach 2010–2014 pełnił funkcję kierownika Ośrodka Badań Historycznych Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku. Został konsultantem wystawy stałej Europejskiego Centrum Solidarności. W 2016 r. otrzymał powołanie w skład Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP Andrzeju Dudzie. Uchwałą Senatu RP z dnia 24 czerwca 2016 r. powołany został na członka Kolegium IPN. Przez trzy kadencje pełnił funkcję przewodniczącego Kolegium.

Jest zatrudniony na stanowisku profesora zwyczajnego UMK na Wydziale Nauk Historycznych. W ostatnich latach prowadzi badania dotyczące głównie dziejów PRL (stan wojenny w Polsce, działalność Służby Bezpieczeństwa, relacje państwo–Kościół, historia opozycji demokratycznej i „Solidarności”). Ich owocem jest m.in. 25 książek autorskich na ten temat, publikowanych w latach 2003–2016. W grudniu 2015 r. został odznaczony medalem Rady Miasta Torunia „Zasłużony dla Miasta Torunia” na wstędze, a w lutym 2016 r. Krzyżem Wolności i Solidarności. W roku 2020 otrzymał ponadto od Prezydenta RP Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski.

Fot. Sławomir Kowalski